به گزارش آتیه آنلاین، روزهای پایانی جشنواره بود که یک تهیه‌کننده ادعا کرد مچ سامانه جمع‌آوری آرای مردمی جشنواره فیلم فجر را گرفته و مدعی تقلب این سامانه به نفع یک فیلم خاص شد. عباس نادران، تهیه‌کننده فیلم شادروان در خصوص نحوه جمع‌آوری آرای مردمی چهلمین جشنواره فیلم فجر گفت: «درباره سامانه سمفا شائبه‌هایی وجود دارد که یکی از آن‌ها در پیش‌فروش بلیت‌هاست. ما در جشنواره بزرگانی را داریم که طبیعی است به خاطر اسمشان بلیت فیلم‌هایشان خیلی زود فروخته شود، مثل آقای کیمیایی و محمدحسین مهدویان، اما پیش‌فروش بعضی بلیت‌ها آن هم در دو روز مانده به شروع اکران فیلم به شدت شائبه‌برانگیز است، یعنی عجیب است فیلمی که دیده نشده، هیچ تبلیغاتی نداشته و کارگردانش هم فرد شناخته‌شده‌ای نیست، میزان پیش‌فروش بلیتش ناگهان بالا رود، اما نکته مدنظر من درباره سمفا این بحث نیست چراکه امسال در این سامانه یک مهندسی جدی آرا به نفع یک فیلم در حال رخ دادن است.»بعد از آن حسن مصطفوی، تهیه‌کننده فیلم «برف آخر» نیز با انتشار یک استوری ضمن تأیید صحبت‌های نادران به انتقاد از سیستم رأی‌گیری سمفا پرداخت. همچنین محمدرضا منصوری، تهیه‌کننده فیلم سینمایی «دسته دختران» درباره اختلالات اخیر در سامانه ثبت آرای مردمی چهلمین جشنواره فیلم فجر می‌گوید: «در روزهای اخیر بسیار شاهد عدم ارسال پیامک نظرسنجی یا تأخیر در ارسال پیامک در برخی سینماهای خاص برای مخاطبان فیلم بودیم. در حالی که انتظار می‌رفت با آنلاین و هوشمند شدن سامانه ثبت آرای مردمی در جشنواره فجر توسط سامانه سمفا، از میزان شائبه‌ها و نگرانی‌ها درباره صحت و سقم آرای مردمی کاسته شود، در یکی، دو سال اخیر شاهد اتفاقات عجیب و غریب‌تری هستیم، به طوری که مواردی بوده که حتی فیلم دیگری را دیده‌اند، اما پیامک نظرسنجی فیلم دیگری برای آن‌ها ارسال شده است!»
دستور برای پیگیری شائبه مهندسی آرا
در نهایت این اعتراض ها منجر به آن شد که محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی طی نامه‌ای از مسعود نقاش‌زاده، دبیر جشنواره چهلم خواست در زمینه اخذ آرای مردمی این دوره از جشنواره، شفاف‌سازی کند. خزاعی در این نامه نوشته است: «نظر به ادعاهای مطرح شده و اظهارات متناقض تعدادی از صاحبان آثار مبنی بر روند مبهم فرایند آرای مردمی و تشکیک در این زمینه به‌منظور حفظ و صیانت از حقوق همه آثار حاضر در بخش سودای سیمرغ و در راستای شفاف‌سازی فرایند آرای مردمی، شایسته است در اسرع وقت با تشکیل کمیته‌ای متشکل از مدیران کمیته نمایش و سالن‌های سینما، فناوری و اطلاعات، سمفا و حراست نسبت به بررسی دقیق وضعیت و واکاوی شبهات مطرح شده، راستی‌آزمایی صورت گیرد و نتیجه در اولین فرصت به اینجانب گزارش شود.»
نتایج نظرسنجی آرای مردمی اطمینان‌بخش نیست
با این حال درحالی که تنها ۲۴ ساعت تا برگزاری اختتامیه جشنواه باقی مانده بود دبیر جشنواره در یک تصمیم عجیب و غیرعقلایی از حذف سیمرغ بهترین فیلم از نگاه مردم خبر داد. مسعود نقاش‌زاده دبیر چهلمین جشنواره فیلم فجر اعلام کرد: «در پی ابهامات مطرح شده از سوی برخی فیلمسازان و صاحبان آثار در مورد اعتبار نظرسنجی مردمی، کمیته‌ای مأمور بررسی و پیگیری ادعاهای مطروحه در مورد صحت و دقت آرای مردمی جشنواره شد. گزارش‌های کمیته نشان می‌دهد، به‌دلیل پیچیدگی این فرایند و وجود متغیرهای متعددی که در صحت و دقت نتایج نظرسنجی دخالت دارند، اطمینان کامل از صحت نتایج در بخش‌های مختلف به سادگی حاصل نمی‌شود. بررسی تیم‌های کارشناسی نشان می‌دهد به‌دلیل پاره‌ای اشکالات و ازجمله اشکال فنی در ارسال پیامک که باعث شده بعضی از مخاطبان دریافت نکنند، و نیز قطعی و اختلال اینترنت در بعضی سینماها، نتایج نظرسنجی مردمی برای ستاد جشنواره اطمینان‌بخش نیست. بنابراین، ضمن سپاس و پوزش توأمان از تماشاگران عزیز که در فرایند نظرسنجی مردمی مشارکت کردند، به‌خاطر صیانت از آرای مردم و نیز حفظ حقوق صاحبان آثار، و جلوگیری از ضایع شدن کوچک‌ترین حقی از فیلمسازان، در این دوره جایزه داوری مردمی را نخواهیم داشت.»
انصراف «ملاقات خصوصی» از جشنواره
این اقدام مسئولان جشنواره که به جای حل مسئله و برطرف کردن شبهات تنها به پاک کردن صورت مسئله بود پرداختند باعث شد تا امیر بنان تهیه‌کننده ملاقات خصوصی، فیلمی که سیمرغ مردمی را در دستانش می‌دید، به تصمیم مسعود نقاش‌زاده واکنش نشان دهد. تهیه‌کننده فیلم سینمایی «ملاقات خصوصی» به‌عنوان فیلم صدرنشین جدول آرای مردمی چهلمین جشنواره فیلم فجر در واکنش به حذف سیمرغ مردمی به مهر گفت: «یک فاجعه بزرگ برای جشنواره فیلم فجر در حال رقم خوردن است و حتما باید دبیرخانه توضیح شفافی ارائه کند، با این تصمیم، با آبروی جماعتی بازی شده است و من از این مسئله کوتاه نخواهم آمد. هم حق‌الناس است به‌واسطه حضور مردم در سالن‌های سینما و آرایی که به فیلم‌ها داده‌اند و هم معنای آن نادیده گرفتن مردم است. این تصمیم جشنواره فجر پس از اتفاقاتی که در این چند روز شاهد بودیم، موید وقوع یک تخلف از سوی جشنواره است. باید مصداق این تخلف اعلام شود نه اینکه اصل صورت‌مسئله را پاک کنند. این عمل ناجوانمردانه است که نسبت به آن ناراحت هستم.» امیر بنان در انتها گفت: «قطع به یقین می‌دانم که فیلم من، در آرای مردمی جشنواره تا امروز فیلم اول بوده است. چرا قاعده را به‌هم می‌زنید؟ باور کنید یک سیمرغ برایم ارزشی ندارد اما اینها دارند با آبروی سینما و آبروی جشنواره فجر بازی می‌کنند. مگر می‌شود در طول این ۱۰روز متوجه این ابهام نشده باشند. اگر مسئولی دلش برای سینما می‌سوزد، باید واکنش نشان دهد تا جشنواره فجر از این تصمیم عجیب بازگردد. این تصمیم شأن مردم را زیر سؤال می‌برد.»
پس از آن طولی نکشید که تیم سازندگان فیلم «ملاقات خصوصی» از داوری در این دوره از جشنواره انصراف دادند. در متنی که امیر بنان در اختیار رسانه‌ها قرار داد، چنین آمده بود: «نظر به بی‌توجهی به آرای مردمی در جشنواره فجر و حذف آن و از طرفی با عنایت به اینکه به‌زعم این حقیر این تصمیم اثر وضعی در سینمای ایران دارد، ضمن سپاس از حضرت‌عالی و سایر همکاران‌تان بدین‌وسیله اعلام می‌دارم که فیلم ملاقات خصوصی به کارگردانی آقای امید شمس و تهیه‌کنندگی اینجانب را از داوری جشنواره خارج نمایید و در هیچ‌یک از رشته‌ها داوری نشود. ان‌شاءالله که جوابی برای حق‌الناسی که ضایع شد داشته باشید.» درخواست تهیه‌کننده ملاقات خصوصی تنها چند ساعت مانده به اعلام اسامی نامزدها منتشر شد. وقتی نامزدهای دریافت سیمرغ منتشر شدند مشخص شد برگزارکنندگان جشنواره اعتنایی به درخواست امیر بنان نداشته‌اند چون فیلم ملاقات خصوصی در ۲رشته بهترین فیلم اول و بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، نامزد دریافت جایزه شده بود. موضوعی که امیر بنان آن را حاصل شیطنت دبیر جشنواره دانست. او در صفحه شخصی‌اش خطاب به دبیر جشنواره نوشت: «آقای نقاش‌زاده. ساعت۱۹ امشب (پنجشنبه) بنده اعلام انصراف کردم اعلام ۲نفر از همکارانم در جمع نامزدها، بخشی از عدم صداقت و شیطنت جشنواره فجر است؟.»
در مقابل مسعود نقاش‌زاده، دبیر چهلمین جشنواره فیلم فجر، گفت: فیلمسازان، تهیه‌کنندگان و کارگردانان قبل از اعلام فیلم‌های خود به جشنواره، آیین‌نامه‌ای را امضا می‌کنند. بر اساس این آیین‌نامه، آنان حق انصراف و خارج کردن فیلم‌های خود آن هم چند ساعت قبل از پایان جشنواره را ندارند.
لو رفتن جوایز
این پایان حواشی این دوره از جشنواره فیلم فجر نبود و در اتفاق نادر دیگر، فهرست برگزیدگان و برندگان سیمرغ یک ساعت قبل از شروع اختتامیه توسط یک سایت سینمایی منتشر شد و لو رفت و بین خبرنگاران و اهالی رسانه دست به دست می‌شد. در همین راستا مسعود نقاش زاده دبیر جشنواره فیلم فجر، با اشاره به لو رفتن اسامی برگزیدگان گفت: آرای هیات داوران تا لحظه اعلام محرمانه است و ما می‌دانیم که این اطلاعات در اختیار چه کسانی قرار دارد، این مساله را به طور قانونی پی می‌گیریم. وی این مساله را بی اخلاقی حرفه ای دانست و ادامه داد: برای ما مهم است که وقتی آرا را می خواهیم ارایه دهیم، همه چیز قانونی و درست پیش برود و اسامی برگزیدگان تا لحظه اعلام محرمانه است. ما این موضوع را پی خواهیم گرفت. بی اخلاقی در کار رسانه ای هم کم نیست.
نظر شما