علی موسی نژاد دکترای جامعه شناسی در گفت‌وگو با آتیه‌آنلاین‌ گفت: نتایج تحقیقی که با عنوان «بررسی روند ۱۰ ساله خودکشی در استان ایلام ( ۱۳۹۰) » نشان داد که بیش از ۹۱ درصد اقدام کنندگان به خودکشی، بیکار، کارگر، مغازه دار، جوشکار، راننده تاکسی، سرباز، دانش آموز، دانشجو و کارمندان دون پایه بوده‌اند.

این جامعه شناس ادامه داد: این نتیجه در تحقیق دیگری که بعد از ۱۳۹۰ در شھرھای ایلام، ایوان، دره شھر و دھلران با نمونه یک هزار و ۱۸۰ نفری انجام شد،  تکرار و تأیید شد. نتایج نشان داد که رابطه بین پایگاه اقتصادی - اجتماعی پایین با رفتارھای متمایل به خودکشی در سطح ۹۵ درصد معنی‌دار است، حتی نقشه خودکشی در ایلام نشان داد که بیشتر رفتارھای مایل به خودکشی (اعم از اقدام به خودکشی و خودکشی منجر به مرگ) در نواحی حاشیه‌ای و محروم شھر ایلام رخ داده است.

وی پیش‌تر با تاکید بر رابطه مفروض اثبات شده بین فقر و خودکشی در استان ایلام، افزود: باید پرسید که طبقه پایین در استان ایلام دارای چه ویژگی ھایی است که اعضایش را در مقابل رفتارھای خودکشانه آسیب‌پذیر می کند. در پاسخ، به چند مورد پرداخته می شود. قبل از ھر چیز، اشاره به این نکته ضروری است که فقر در ھر منطقه با مؤلفه ھای جمعیتی، جغرافیایی و فرھنگ بومی در می‌آمیزد و این مؤلفه ھا در ترکیب با یکدیگر، منظومه‌ای را می‌سازند که پیامدھای متفاوتی از قبیل مھاجرت، قتل، خودکشی و ... را در مناطق مختلف ایران پدید می‌آورند.

موسی نژاد  گفت: به لحاظ طبقاتی جامعه ایران تعادل خوبی ندارد و به دو قطب بالا و پایین تبدیل شده و طبقه متوسط که لنگر و مایه ثبات جامعه است، سھم ناچیزی از امکانات، خدمات و تسھیلات و به طورکلی منابع (ثروت و قدرت) موجود در جامعه دارد و این شکاف در مناطقی مانند ایلام، بسیار شدیدتر است.  

انتخاب خودسوزی دیگر یک نمایش نیست

حسین راغفر؛ اقتصاددان در گفت و گوی اخیر خود با روزنامه اعتماد در واکاوی خودسوزی‌های معیشتی گفت: اقدام به خودسوزی ۸ کارگر مرد طی کمتر از ۷۰ روز گذشته آن هم در این ایامی که دولت به دفعات شعار حمایت از اقشار آسیب‌پذیر، ممانعت از گرانی‌ها و جلوگیری از کوچک شدن سفره خانوار، کمک به احیای معیشت دهک‌های پایین اقتصادی و توزیع یارانه اقتصادی در سفره خانواده‌ها سرداده و بابت آشکار شدن نشانه‌هایی از بهبود معیشت و بازگشت عدالت و نشاط به زندگی مردم و افزایش قدرت خرید خانواده‌ها ابراز خرسندی کرده، واقعا چه پیامی دارد؟ این خودسوزی های یک پیام نگران‌کننده در مقایسه با اخبار و علت‌های اقدام به خودکشی در دهه اخیر است. تا نیمه دهه ۹۰، خودسوزی، یک اجبار رایج در برخی مناطق کشور و ازجمله جنوب، غرب و شمال غرب کشور بود که اغلب هم، زنان و دختران با انتخاب این روش خودحذفی، می‌خواستند اعتراض خود به سنت و فرهنگ حاکم بر منطقه را به گوش گستره‌ای دورتر از خانواده و اطرافیان برسانند.

راغفر افزود: اقدام به خودسوزی است که روانپزشکان و متخصصان علوم رفتاری، از این روش به عنوان یک اعتراض اجتماعی یاد می‌کنند. اعتراض به آنچه دست‌ساز و محصول دولت‌هاست و باعث ناامیدی مطلق یک انسان برای رسیدن به فردای بهتر شده است. بابت خودسوزی زنان و مردان ایرانی، خیلی‌ها باید پاسخگو باشند؛ چه در مقابل وجدان خود، چه در برابر ملت.

وی تصریح کرد: انتخاب خودسوزی، دیگر نمایش نیست. پیام اصلی خودسوزی این است که فرد می‌خواهد خودش را از فشارهای روحی که با آن مواجه است، رها کند ولی می‌خواهد ضمنا تاثیری هم بر جامعه گذاشته باشد.

گزارش: مهین داوری