به گزارش آتیه آنلاین، وزارتخانهها، سازمانها و بخشهای دولتی و خصوصی در توالی زمان تلاش زیادی برای توسعه این مناطق(بنادر شمال و جنوب) انجام دادهاند و تلاشها برای جلب سرمایه و سرمایهگذاری کلان در این مناطق ادامه دارد. یکی از این نهادها شستا است که تنها در یک مورد و در دی ماه سال ۱۴۰۰ اعلام شد، با پیگیری نماینده بندر ماهشهر و بندر امام خمینی(ره) در مجلس شورای اسلامی سرمایهگذاری ۲۰هزار میلیارد تومانی شستا در بندر ماهشهر اتفاق خواهد افتاد.
این درحالیست که راهها و ترانزیت امروز بیش از پیش اهمیت پیدا کردهاند و قدرت هر ناحیه و کشور در تقویت این راههای ارتباطی و گسترش شبکههای حمل و نقلی خود است. دریا، از زوایای مختلف دارای اهمیت است و میتواند با تنوع بسیار در افزایش آمار اشتغال سهم و نقش ایفا کند.
لزوم سرمایهگذاری در اقتصاد دریا
سرمایهگذاری در صنعت دریایی و توسعه صنایع دریایی موجب اشتغالزایی، کاهش وابستگی به نفت و رونق صادرات غیرنفتی خواهد شد، بر این اساس در حال حاضر برخی کشورها از ظرفیت دریا و سواحل اطراف خود بهرهبرداری میکنند، به طور مثال ژاپن از جمله کشورهای مطرح در حوزه اقتصاد دریاست که بهطور کامل در آب احاطه شده و توانسته از این طریق بنادر، حمل و نقل و صنایع دریایی خود را رونق دهد و اشتغالزایی کند.
همچنین کشورهایی مثل ترکیه که هم مرز با چند دریا هستند، نیز از این ظرفیت برای رشد و توسعه اقتصاد خود استفاده کردهاند چراکه این مسئله نقش حیاتی در اقتصاد این کشورها دارد، بنابراین لازم است زیرساختهای لازم برای توسعه صنایع دریایی در کشور فراهم و از این طریق صادرات غیرنفتی را فعالتر کنیم.
هم اکنون در کشورهایی که به اقتصاد دریا روی آوردهاند، دولتها با در اختیار گذاشتن کشتیهای مدرن یا اختصاص وامهای ارزان و کم بهره، صنعت دریایی را ارتقاء دادهاند و از طریق صید ماهیان و آبزیان، ساخت کشتی و حمل بار افراد بسیاری مشغول به کار شدهاند.
به طور کلی میتوان صنایع دریایی را به حوزه های متنوعی شامل حمل و نقل دریایی، ساخت و تعمیر کشتی، صنایع فراساحل، انرژیهای تجدید پذیر، صنایع دریایی نظامی، تأمین مواد و تجهیزات، گردشگری دریایی، شیلات و صنایع وابسته تقسیم بندی کرد. که در این باره صنعت کشتیسازی، صنایع فراساحل و حمل و نقل دریایی از اهمیت بسزایی برخوردار است
شستا؛ پیشرو در توسعه صنایع فراساحل در جنوب کشور
به دلیل وجود ذخایر گسترده هیدروکربوری در بستر دریاها، پیشرفت فناوری اکتشاف و استخراج نفت از آبهای عمیق و وجود میادین مشترک هیدروکربوری، توسعه صنایع فراساحل در دستور کار بسیاری از کشورهای پیشرفته قرار گرفته است. مقایسه میزان تولید نفت دنیا از خشکی و میادین دریایی نشان میدهد هر ساله روند بهره برداری از میادین نفت دریایی رو به رشد بوده است.
بر این اساس تولید نفت و گاز از میادین دریایی عمیق در حال افزایش بوده و تولید نفت از میادین خشکی طی چند دهه اخیر در جهان نسبتا ثابت مانده است. بخش قابل توجهی از ذخایر نفت و گاز ایران در دریاها یا سواحل قرار گرفته است که اکتشاف، بهره برداری و انتقال آن نیازمند صنایع و خدمات دریایی گسترده خواهد بود.
در سالهای اخیر با توسعه فازهای پارس جنوبی، توانایی کشور با به دست آوردن تکنولوژی ساخت سکوها، لوله گذاری و پشتیبانی سکوها، ظرفیتهای حوزه فراساحل به خوبی گسترش یافته و نسبتا در این حوزه، کشور به پیشرفتهای خوبی رسیده است.
در همین زمینه شستا با توجه به زیر مجموعههایی نظیر تاپیکو توانسته در صنایع فراساحل قدمهای بسیار بزرگی بردارد، در همین زمینه مقرر شده است فاز اول پروژه پتروالفین فنآوران زیر مجموعه تاپیکو پس از یک دهه و با تامین سرمایه ۵۰۰ میلیون یورویی از سوی بانک رفاه کارگران فعال شود.
از سوی دیگر سرمایهگذاری ۲۰ هزار میلیارد تومانی شستا در بندر ماهشهر برای تعریف پروژههای جدید، از جمله طرح توسعه ۳۰۰ هزار تنی پی. وی. سی پتروشیمی غدیر و اجرای پروژه کلر آلکالی در پتروشیمی فارابی از جمله این پژوژهها به شمار میرود. از سویی این سرمایهگذاریها میتواند نقش مهمی در امر اشتغالزایی برای جوانان منطقه داشته باشد.
فرصت جامجهانی برای توسعه اشتغالزایی دریایی در جنوب
واقعیت این است شاید پتانسیل اشتغالزایی در بنادر جنوب بیشتر از بنادر شمال باشد چرا که راهیابی به خلیج فارس و تجارت در آن منطقه به عنوان شاهراه اقتصادی اهمیت ویژهای دارد. اگرچه یک اتفاق ویژه به مناسبت جام جهانی قطر در جنوب ایران هم رخ خواهد داد.
در شرایطی که چند ماه تا آغاز جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ قطر باقی مانده است، بنادر جنوبی ایران در حال آمادهسازی پایانههای مسافری و راهاندازی سفرهای دریایی به مقصد این کشور هستند که طبق وعدهها تا نیمه تابستان این بنادر آماده خواهند شد و این اتفاق یعنی اشتغاللزایی در جنوب و بنادر جنوبی، در همین رابطه سیام آبان ماه امسال جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ قطر آغاز خواهد شد و حدود یک ماه بعد یعنی ۲۷ آذر ماه به پایان میرسد.
در این میان ایران در سالها و ماههای گذشته درگیر آمادهسازی برای سفر به این کشور و راهاندازی سفرهای دریایی در این ایام است. آبان ماه سال ۱۳۹۹ حسین عباسنژاد، مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی در این باره گفته بود: پیش از شیوع ویروس کرونا، کشورهای مانند قطر و عمان به عنوان مقاصد جدید دریایی در دستورکار قرار داشتند و مذاکرات برای راهاندازی خطوط کشتیرانی از بنادر بوشهر و چابهار به این کشورها آغاز شده بود. اما شیوع این بیماری در دنیا سبب شد تا وقفهای این زمینه ایجاد شود.
همچنین اسفند ماه سال گذشته، رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی در سفر به قطر از مذاکره با همتای خود برای راهاندازی خطوط منظم کشتیرانی بین بنادر دو کشور و همچنین توافق برای استفاده بیشتر خطوط هوایی تجاری قطر از آسمان ایران خبر داد.
دریای جنوب، همواره دارای اهمیت اشتراتژیک برای ایران و دیگر کشورهای همسایه بوده است. دسترسی ایران به آبهای آزاد و گستره دسترسی به دیگر کشورها با حمل و نقل که تنها محدود به کالاهای خدماتی و تولیدی نمیشد و منابع بینظیر نفت و انرژی جنوب نیز اهمیت این دریا را برای سرمایهگذاری متمایز میکند.
افزایش اشتغالزایی در دریای خزر با محوریت کشتیرانی جمهوری اسلامی
این بخت و اقبال ایران بوده است که در میان دو آب از شمال و جنوب به تنگ آمده است. در شمال نیز فرصتهای بینظیر و متنوعی برای سرمایهگذاری با هدف اشتغالزایی، تجارت داخلی و یا بینالمللی وجود دارد. در این زمینه کشتیرانی جمهوری اسلامی با توجه به ناوگان عظیمی که برای حمل و نقل دریایی و جابجایی کالا در اختیار دارد، توانسته سهم بسزایی در اشتغالزایی دریایی ایجاد کند.
در این رابطه طبق اعلام گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، نخستین فاز عملیات حمل کالا در مسیر کریدور شمال-جنوب از سوی گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با انتقال ۳۰۰ کانتینر کالای صادراتی کشور به مقصد روسیه کلید خورد. بر این اساس ناوگان ملی کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران پس از اتمام مرحله آزمایشی حمل و نقل کالا از مسیر ترانزیتی روسیه به هند و بالعکس وارد فاز عملیاتی حمل بار صادراتی در این کریدور به سمت کشور روسیه شده است.
طبعا با افزایش میزان ترانزیت کالا از طریق دریای خزر از سوی کشتیرانی جمهوری اسلامی اشتغالزایی قابل توجهای هم در دورن ناوگان شرکت کشتیرانی و همچنین در بنادر شمالی و جنوبی کشور بخصوص در بنادر امیرآباد و انزلی و چابهار ایجاد خواهد شد، از سوی دیگر ناوگان حمل و نقل جادهای که کالاها را از بندر چابهار به بنادر شمالی حمل خواهد کرد، با توجه به حجم کالا، میتواند رونق مناسبی به حمل و نقل جادهای در کشور دهد و اشتغالزایی در این بخش را نیز تقویت کند.
همچنین باید به این نکته توجه کرد که کشتیرانی جمهوری اسلامی به عنوان یکی از زیر مجموعههای سازمان تامین اجتماعی طی دو دهه اخیر همواره در خلیج فارس و دریای عمان جضور فعالی داشته و با حمل و نقل کالا به صورت بینالمللی و ترانزیت کالا در مسیرهای متعدد دریایی توانسته سهم مناسبی در اشتغالزایی دریایی کشور بخصوص برای مردم مناطق جنوب داشته باشد، حال با توجه به این الگو برای دریای خزر نیز کشتیرانی جمهوری اسلامی برنامه مشابهای را در نظر گرفته است.
ورود شستا به صنعت استراتژیک کشتیسازی
یکی از صنایعی که به دریا مرتبط است و هم سهم اشتغالزایی زیادی چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیر مستقیم دارد و هم باعث ارزآوری بسیار زیادی برای کشور میشود، صنعت کشتیسازی در سواحل شمالی و جنوبی کشور است. در این رابطه در هفدهم اردیبهشت امسال اعلام شد کشتیسازی اروندان به شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی (شستا) واگذار شده است.
کشتیسازی اروندان که سابقهای نزدیک به نیم قرن دارد، در کناره رود اروند و در شهر خرمشهر مستقر شده و با توجه به سابقه این شرکت در انواع شناورهها و همچنین کشتیهای باری، مسافرتی و تشریفاتی میتواند در شهرهای آبادان و خرمشهر اشتغالزایی مناسبی را رقم بزند.
نظر شما