به گزارش آتیه‌آنلاین، درهای این مرکز درمانی که از ۷۵ سال پیش تاکنون به روی مردم باز است از ابتدای تاسیس، تحت پوشش سازمان منطقه‌ای بهداری استان تهران فعالیت خود را آغاز کرده و در سال ۱۳۶۹ تحت پوشش تامین‌اجتماعی قرار گرفته است. این مرکز در مساحتی به وسعت ۲ هزار متر مربع دارای دو ساختمان اداری و درمانی است؛ ساختمان درمانی با ۴۶ سال قدمت در دو طبقه و یک زیرزمین همراه با ۳۴ اتاق احداث شده است و بسیاری از خدمات تخصصی و فوق‌تخصصی پزشکی شامل چشم‌پزشکی، گوش‌وحلق‌وبینی، ارتوپدی، ارولوژی، قلب‌وعروق، اعصاب‌وروان، پوست، داخلی مغزواعصاب، داخلی، نفرولوژی، زنان و زایمان، عفونی، دندانپزشکی،  و ... در این مرکز ارائه می‌شود. همچنین سایر خدمات از جمله نوارقلب، کلینیک طب فیزیکی، اکوکاردیوگرافی، ادیومتری، نوارمغز، اسپیرومتری، مامایی، واکسیناسیون و شورای پزشکی میزان مراجعه به این مرکز درمانی را فزونی داده است.

شلوغی دی‌کلینیک

سالن دی‌کلینیک مملو از جمعیت است؛ صف‌های طویل پشت‌ باجه‌های پذیرش حکایت از استقبال مردم از خدمات این مرکز دارد؛ اما با توجه به دریافت نوبت‌ از مراکز درمانی تامین‌اجتماعی به صورت تلفنی، اینترنتی و اپلیکیشن‌ها، اما همچنان بیماران دریافت نوبت حضوری را ترجیح می‌دهند.

بخش پذیرش از طریق پنج باجه پاسخگوی نوبت‌دهی بیماران است و ۸ نیروی انسانی در این بخش خدمت‌رسانی می‌کنند؛ ۵ نفر در پشت باجه‌ها، یک نفر پاسخگوی تماس‌های تلفنی و یک مسئول پذیرش. این واحد در دو شیفت فعال است که در شیفت عصر دو نفر تا ساعت ۸ شب حضور دارند.

مسئول واحد پذیرش، تعداد مراجعه روزانه به این مرکز را حدود ۱۵۰۰ نفر عنوان می‌کند که بسیاری از آن‌ها به صورت حضوری نوبت دریافت می‌کنند و تنها حدود ۴۰ درصد نوبت از پزشکان متخصص به صورت تلفنی ارائه می‌شود و ظرفیت باقی‌مانده برای ارائه نوبت حضوری درنظر گرفته می‌شود.

سعیده عمیدی کارشناس «مدیریت فناوری اطلاعات سلامت» است که ۱۲ سال سابقه فعالیت دارد و از سال ۹۴ تاکنون در این مرکز خدمت‌رسانی می‌کند. می‌گوید: «تمام سعی و تلاش ما بر این است که تجمعی در مرکز ایجاد نشود؛ اما برخی از رزوها تعداد مراجعه کننده‌ها بسیار زیاد است».

به گفته او برای ارائه نوبت، ارائه یک مدرک معتبر مانند کارت ملی، اصل شناسنامه، دفترچه بیمه، پاسپورت و گواهی‌نامه ضروری است؛ چالشی که وجود دارد، برخی بیماران مدرک معتبر با خود همراه ندارند و تصور می‌کنند ارائه کدملی برای دریافت نوبت کفایت می‌کند. اما باید عکس بیمار با کدملی تطبیق داده شود.

خدمات مرکز، خوب است

خانمی در یکی از صف‌ها منتظر دریافت نوبت ایستاده است؛ علت مراجعه او که برای ویزیت چشم‌پزشکی آمده، شروع گفت‌وگوی ما می‌شود؛ قبلا ساکن همین محله بوده اما اکنون که خیابان پیروزی زندگی می‌کند، باز هم برای امور درمان به این مرکز مراجعه می‌کند؛ می‌گوید: «خدمات این مرکز خوب است و خودم و سه فرزندم همیشه از خدمات پزشکان عمومی، اطفال، زنان و چشم‌پزشکی استفاده می‌کنیم».

نفیسه مظاهری ادامه می‌دهد: «گرفتن نوبت کمی سخت است؛ نوبت تلفنی که اصلا ممکن نیست؛ همیشه اشغال است و وقتی هم که موفق می‌شویم، نوبت تمام شده و دریافت نوبت حضوری را ترجیح می‌دهم».

تعداد کم داروها

یکی دیگر از بیماران دریافت نوبت را با معطلی بسیار زیاد بیان می‌کند: «انتظار برای دریافت نوبت خیلی طولانی است و از طرفی هر بار که برای ویزیت پزشک مورد نظر خود مراجعه می‌کنیم، موفق نمی‌شویم و دست خالی برمی‌گردیم. وقتی هم که ویزیت می‌شویم دو قلم دارو بیشتر تجویز نمی‌شود و هرچند داروها رایگان است، اما تعدادشان کم است».

مراجعه روزانه ۲۵۰ نفر به اورژانس

سری به واحد اورژانس می‌زنیم؛ برخلاف انتظار که تصور می‌شود این مرکز به عنوان یک دی‌کلینیک دارای اورژانس مفصل باشد، اما این‌گونه نیست و هرچند تمامی نیازهای مراجعه کننده‌ها در این واحد تامین می‌شود، اما خدمات این واحد اختصاص به بیماران ارجاعی از سوی پزشکان داخلی دارد و علاوه بر موارد اورژانسی، انجام اقداماتی از قبیل تزریقات، سرم‌تراپی، پانسمان، کشیدن بخیه و ... در این واحد ارائه می‌شود.

به گفته کارشناس پرستاری، این واحد به عنوان اورژانس تعریف نشده و بیشتر امور مربوط به تزریقات و برخی خدمات انجام می‌شود؛ حتی در این واحد پزشک مقیم حضور ندارد.

علی احمدی می‌افزاید: «در بسیاری از مواقع بیمار مستقیم با سر شکسته و خونریزی وارد می‌شود و تصور می‌کند، اینجا اورژانس بیمارستان است؛ درحالی که مرکز جراحی است و از نظر فضا، امکانات و نیروی انسانی، تعریف خدمات اورژانسی را ندارد اما موارد اورژانسی را هم پوشش می‌دهیم. اگر میسر باشد با فراخوان پزشکان مرکز بیماران اورژانسی ویزیت شده و تحت درمان قرار می‌گیرند؛ در غیر این صورت سریع ارجاع داده می‌شوند».

ضرورت ارتقای سامانه ep  

در یکی از مطب‌ها پزشک عمومی مشغول ویزیت بیماران است؛ خانمی که فرزندش دارای مشکل تشنج است، برای دریافت دارو مراجعه کرده؛ اما متاسفانه داروی مورد نظر او در داخل فراهم نیست و دکتر نسخه می‌نویسد که از بیرون تهیه کند. می‌خواهم با دکتر گفت‌وگو کنم؛ ناگهان متوجه بیمار بعدی می‌شویم که با ضربه‌خوردگی ناحیه پا مراجعه کرده و در اولویت رسیدگی قرار دارد؛ پزشک با رویت تصویر رادیولوژی او به صورت الکترونیک، متوجه ترک در ناحیه انگشت شده و او را به بیمارستان ارجاع می‌دهد؛ اما بیمار اصرار به گرفتن پماد دارد که دکتر از تجویز آن خودداری می‌کند.

دکتر سارا کوشانفر بیش از ۳۰ سال سابقه فعالیت دارد و از سال ۱۳۷۸ تاکنون در ابوریحان خدمت‌رسانی می‌کند. تجربه سال‌ها فعالیت و عشق به کار سبب معروفیت او در بین بیماران به عنوان پزشکی حاذق و کاربلد کرده شده است؛ تا حدی که در گفت‌وگویم با برخی مراجعه کننده‌ها از او به خوشنامی یاد می‌کردند. در فرصتی که پیش می‌آید علت عدم تجویز پماد برای بیمار را جویا می‌شوم؛ پاسخ می‌دهد: «اگر پماد می‌دادم ممکن بود به همین تجویز بسنده کند و به متخصص مراجعه نکند».

در این مرکز درمانی هر پزشک روزانه حدود ۸۰ تا ۹۰ بیمار را ویزیت می‌کند؛ نحوه نسخه‌نویسی الکترونیک است و با توجه به فراگیر شدن نسخ الکترونیک در کشور، از دو سامانه HIS و ep استفاده می‌شود.

کوشانفر درخصوص استفاده از این سامانه‌ها اظهار می‌کند: «سامانه HIS داخلی است؛ اما اگر برای بیمار دارو یا اقدامات تشخیصی تجویز کنیم که خارج از مرکز باشد، از سامانه ep استفاده می‌کنیم. در این سامانه موارد تجویزی باید نگارش شود که بسیار وقت‌گیر است؛ برای مثال جهت درخواست آزمایش، باید یکایک موارد آزمایش مانند قندخون، چربی، کلسترول و ... جداگانه تایپ، انتخاب و ارسال شود و نوشتن یک آزمایش که دارای ۲۵ آیتم است، حدود یک ربع از وقت بیمار و پزشک را می‌گیرد و با این حجم از مراجعه کننده‌ها سبب طولانی شدن مدت انتظار بیماران می‌شود».

انجام روزانه حدود ۸ عمل سرپایی

یکی از خدمات ویژه این مرکز درمانی، بخش جراحی سرپایی است؛ در این بخش ۱۰ تخت جراحی وجود دارد که در زمینه رشته‌های چشم‌پزشکی، ارولوژی، زنان، گوش‌وحلق‌وبینی، جراحی عمومی و ... فعال است؛ اما نوع عمل‌ها به گونه‌ای است که بیماران عصر مرخص می‌شوند و نیازی به بستری و مراقبت شبانه‌روزی ندارند.

به گفته مسئول اتاق عمل، روزانه به طور میانگین حدود ۷ تا ۸ عمل جراحی در این بخش انجام می‌شود و حدود ۱۳ تا ۱۴ جراح با این بخش همکاری دارند. با توجه به اینکه بیماران «دی‌کر» هستند، این مرکز فاقد بخش‌های ICU و CCU است».

شیدا مهرابی در شرح تجهیزات این بخش می‌گوید: «دستگاه‌های جراحی چشم از نوع پیشرفته بوده و میکروسکوپ جدیدی خریداری شده است. دستگاه هیستروسکوپی مناسبی برای عمل‌های جراحی زنان وجود دارد و دستگاه‌های ارولوژی نیز از کیفیت مناسبی برخوردار است».

ادامه می‌دهد: «انجام این عمل‌ها در بخش‌های خصوصی بسیار پرهزینه است و یک عمل با هیستروسکوپی حداقل شاید حدود ۸ میلیون تومان هزینه‌بر باشد؛ اما بیماران تامین‌اجتماعی به صورت رایگان از این خدمات بهره‌مند می‌شوند. همچنین جراح‌های بسیار خوب و با تجربه در این بخش فعالیت دارند».

استقرار پزشک خانواده؛ علاج درد درمان

بخش پایانی این گزارش اختصاص به گفت‌گو با سرپرست دی‌کلینیک ابوریحان دارد. دکتر حمیدرضا شیری با دارا بودن ۲۸ سال فعالیت، با روحیه‌ای خستگی‌ناپذیر امور را پی‌گیری می‌کند؛ در عین‌حالی که چشم به آینده دوخته است و از خدمات الکترونیک به عنوان مهمترین رویکرد تامین‌اجتماعی در سال‌های اخیر که انقلابی در ارائه خدمات ایجاد کرده است، نام می‌برد و علاج همه دردهای حوزه درمان کشور را استقرار نظام پزشک خانواده توصیف می‌کند.    

دیده‌ها و شنیده‌هایم را با او در میان می‌گذارم و شرح مفصلی به عنوان پاسخ دریافت می‌کنم؛ او درخصوص تعداد بالای مراجعه به این مرکز، تشکیل صف و تمهیدات لازم برای پاسخگویی، می‌افزاید: «امروزه سیستم‌های نوبت‌دهی در دنیا به صورت خودکار و الکترونیک درآمده و فرآیندهایی ایجاد شده است تا دخالت افراد را کمتر و نظم امور را بیشتر کند».

ادامه می‌دهد: «سیستم‌های نوبت‌دهی تامین‌اجتماعی به صورت اینترنتی، موبایل و تلفنی فراهم است در این مرکز ۱۰ خط تلفن برای نوبت‌دهی وجود تلفنی وجود دارد. اما با توجه به اینکه بسیاری از بیماران سالمند هستند، مراجعه حضوری را ترجیح می‌دهند».   

سرپرست دی‌کلینیک ابوریحان تصریح می‌کند: «اما اساسا دلیل این میزان مراجعه به مراکز درمانی ناشی از عدم استقرار پزشک خانواده و سیستم ارجاع است؛ اگر این نظام پیاده‌سازی شود، بسیاری از مراجعه‌های مکرر کاهش یافته و ارائه خدمات تخصصی و فوق‌تخصصی در مسیر واقعی خود قرار می‌گیرد. درحال حاضر بسیاری از بیماران برای درمان یک بیماری ساده یا بیماری‌هایی با درمان‌ مشخص، نزد متخصصان و فوق‌تخصصان می‌روند. برای مثال کسی که دیابت دارد، به فوق‌تخصص غدد مراجعه می‌کند تا داروهای تکراری خود را دریافت کند؛ این درحالی است که یک پزشک عمومی نیز می‌تواند چنین بیماری را ویزیت کند».

وی ارائه خدمات رایگان تامین‌اجتماعی را به ویژه در شرایط افزایش هزینه‌های درمانی و دارویی، اقدامی ارزشمند توصیف می‌کند: «خدمات درمانی یکی از گران‌ترین خدمت‌ها در تمام دنیا به شمار می‌رود؛ اما تامین‌اجتماعی این خدمات را به رایگان در اختیار بیمه‌شدگان قرار می‌دهد. ۷۰ درصد مراجعه کننده‌ها را بیماران مزمن و سالمندی تشکیل می‌دهد که توان پرداخت هزینه‌های درمانی را ندارند و در نتیجه جذب خدمات رایگان تامین‌اجتماعی می‌شوند».