به گزارش آتیه آنلاین، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و معاونت امور تعاون این وزارتخانه از اواخر سال گذشته تعامل با دانشگاه‌ها را در راستای تدوین رشته تعاون مورد تاکید قرار داده و دنبال کرده‌اند. صولت مرتضوی، وزیر تعاون، ۱۴ دی‌ماه سال‌جاری در نشست با رئیس دانشگاه آزاد اسلامی از تاسیس رشته تعاون در قالب امضای تفاهم‌نامه این وزارتخانه با دانشگاه آزاد خبر داده بود.

مهدی مسکنی، معاون امور تعاون، وزارت کار نیز پیش از این در اسفندماه سال گذشته در نشست خبری نمایشگاه دستاوردهای ۶ ماهه این وزارتخانه گفته بود: ارتباط و تفاهم‌نامه با دو دانشگاه در حوزه تعاون در دست اقدام است و رشته تعاون در این دانشگاه‌ها تدریس خواهد شد.

او با اشاره به اینکه ایجاد دو مرکز علم و تعاون در دانشگاه‌ها و پیش‌بینی ۴۰ مرکز در سطح کشور از جمله برنامه‌های معاونت تعاون است، اضافه کرده بود: تدریس رشته تعاون در این دانشگاه‌ها می‌تواند آغازی بر توجه، تمرکز و تعامل حوزه‌های آموزش و تعاون در راستای توسعه تعاونی‌ها باشد.

معاون وزیر کار اواخر اسفندماه ۱۴۰۰ نیز در مراسم امضای تفاهم‌نامه همکاری معاونت امور تعاون وزارت کار با دانشگاه تهران ابراز امیدواری کرده است که رشته تعاون در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه اقتصاد دانشگاه تهران برای سال تحصیلی آینده اجرایی شود.

تحقق سهم ۲۵ درصدی تعاون از اقتصاد با کمک آموزش

فعالیت‌های حوزه تعاون به واسطه پایه مردمی و زمینه‌ساز بودن افزایش مشارکت‌های اقشار مختلف در اقتصاد، تولید و اشتغال، سهم ۲۵ درصدی اقتصادی در قانون اساسی را در اختیار دارد.

همچنین حضور فعالانه بیش از ۱۰۰ هزار شرکت تعاونی و عضویت بیش از ۵۷ میلیون نفری و سهم حدود ۹ درصدی اشتغال در تعاونی‌ها حاکی از نقش مهم این شرکت‌ها در بخش‌های تولید و اشتغال است.

با استناد به آمارهای اشاره شده، بخش تعاون تنها حدود ۶ تا هفت درصد فعالیت‌های اقتصاد را در اختیار دارد که توسعه آن مستلزم توسعه آموزش‌های پایه و دانشگاهی در این حوزه است.

به اعتقاد کارشناسان حوزه کسب و کار و اساتید دانشگاه، از آنجا که آموزش زمینه شکل‌گیری جریان‌های تفکری و تربیت نیروی انسانی متخصص را ایجاد می‌کند، اثربخشی تدوین و ارائه دروس تعاون در مدارس و رشته تعاون در دانشگاه‌ها امکان توسعه و به‌روزرسانی فعالیت‌های تعاونی را به وجود می‌آورد.

تاثیرگذاری تعاون بر اقتصاد از طریق آموزش

امان‌الله قرایی مقدم، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با آتیه آنلاین درباره اثربخشی آموزش حوزه تعاون بر اقتصاد می‌گوید: جامعه‌شناسان و پژوهشگران حوزه‌های آموزش، مهارت، تعاون و اساتید برجسته اقتصادی دانشگاه باید با دیدگاه جامع در حوزه تعاون، تأثیرگذاری توسعه ‌این بخش از اقتصاد را در دروس این رشته نشان دهند.

او می‌افزاید: در دهه‌های گذشته دروس مربوط به تعاون در دانشکده علوم اجتماعی تدریس و دانشکده‌ای نیز به نام تعاون و امور اجتماعی در تهران فعالیت داشت، اما به مرور زمان با تغییر رویکردها، حذف آموزش این حوزه در مراکز دانشگاهی صورت گرفت.

قرایی مقدم در ادامه می‌گوید: از آنجا که اشاعه دروس مربوط به تعاون در مراکز آموزش عالی و در قالب رشته دانشگاهی، موجب تربیت افراد دانش‌آموخته با دانش این حوزه می‌شود، ایجاد و گسترش ارائه دروس حوزه تعاون در مقاطع تحصیلی متوسطه‌ نیز بستر تربیت افراد آشنا و مسلط به تعاون را فراهم می‌کند.

این جامعه شناس اضافه می‌کند: با تأکید بر اثربخشی حضور فعال تعاون در تمام ارکان جامعه، تدوین و توسعه ارائه دانش این حوزه در مراکز دانش‌آموزی و دانشجویی، موجب تحقق سهم واقعی آن در حوزه آموزش عالی خواهد شد.

او می‌گوید: البته یک گام پیش از مدرسه و دانشگاه، اشاعه مزایای گسترش تعاون از درون خانواده امکان اجرایی شدن دارد. این روند با ایجاد احساس مسئولیت در افراد، پیش‌زمینه فراگیری این دانش در سطوح مختلف تحصیلی را فراهم می‌کند. با این امکان، گسترش آموزش‌های حوزه تعاون در مدارس و دانشگاه‌ها در عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی و اشتغال اثرگذار خواهد بود.

توسعه آموزش تعاون از طریق رسانه

این استاد دانشگاه می‌گوید: در این راستا، توسعه ساخت برنامه‌های آموزشی حوزه تعاون و ترویج این مهم از طریق رسانه‌های دیداری، شنیداری، نوشتاری و فضای مجازی، بستر ایجاد و گسترش ارائه مسأله تعاون در مراکز علمی و آموزشی را ممکن خواهد کرد.

قرایی مقدم ادامه می‌دهد: به این واسطه و با توجه به تقسیم‌بندی آموزش و پرورش به دو بخش خاص به مفهوم ارائه آموزش در مدارس و عام به معنای آموزش‌های جامعه‌محور، اهمیت ارائه دروس تعاون در مراکز علمی بیشتر روشن می‌شود.

به گفته او البته در کنار آموزش این رشته در مدارس و دانشگاه‌ها، آموزش مسأله تعاون می‌بایست در متن جامعه و در سطح شهرها قابل نمایش باشد. در این شرایط است که راه‌اندازی و تدوین رشته مذکور و گسترش بهره‌مندی دانشجویان از مزایای دانش مرتبط با این حوزه، زمینه توسعه ‌این بخش و اثرگذاری آن بر اقتصاد و اشتغال را فراهم می‌کند.

رشد مسئولیت‌پذیری به دنبال آموزش‌های تعاون

این جامعه شناس می‌افزاید: طی کردن این روند، بستر وظیفه‌مداری و مسئولیت‌پذیری در جامعه را مهیا می‌کند و به دنبال آن، حضور فعالانه افراد آگاه از حوزه تعاون موجب توسعه فرهنگ آن و اثرگذاری بر اقتصاد می‌شود.

او می‌گوید: تعاون در واقع با جلب مشارکت عمومی در امور اقتصادی، اجتماعی، صنعتی، کشاورزی و بهداشتی، نقش‌آفرینی مؤثری در هریک از این بخش‌ها دارد.

قرایی مقدم اضافه می‌کند: با توجه به سوابق و اعتبار مسأله تعاون در تاریخ عمومی، فرهنگ و دین ما، اجرای عملی آن در فرهنگ روستایی و در بخش کشاورزی تأثیرات گسترده‌ای در حفظ این فرهنگ در قالب پیشینه تاریخی کشور دارد.

این استاد دانشگاه تاکید می‌کند: پیش از این در دهه‌های گذشته، تعاون حتی در حل منازعات و دعاوی بین افراد جامعه قابل مشاهده و اثرگذار بود، این مسأله نیز مانند دیگر زمینه‌های تاریخی آن در کشور، امکان توسعه از طریق آموزش را مهیا می‌کند.

او می‌گوید: بر اساس تعاریف جامعه‌شناسان، گروهی از افراد که در یاوری با یکدیگر در حال زندگی هستند، جامعه محسوب می‌شود و نقش تعاون در این تعریف بسیار مهم است.

قرایی مقدم می‌افزاید: اکنون سهم بالایی از اقتصاد، تولید، اشتغال و سرمایه‌گذاری کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه در اختیار بخش تعاون و فعالان و شاغلان این حوزه است. این وضعیت، الزام توسعه مهارت ‌و دانش تعاون را از طریق آموزش‌های پایه و دانشگاه را روشن می‌کند.

الزامات آموزش تعاون

در صورت تحقق تدوین و ارائه دروس آموزشی حوزه تعاون در مدارس و دانشگاه‌ها، اهمیت به‌روزرسانی داده‌های این رشته با استناد به تجربیات جهانی، استفاده از منابع و تجارب داخلی فعالیت تعاونی‌ها و ارائه کاربردی دانش تعاون در ارتباط با تولید و خدمات باید مورد توجه باشد.

در این شرایط است که تاثیرپذیری مداوم سیاستگذاریهای حوزه تعاون، ارتقاء خروجی عملکردی آن در بخش‌های تولید و اشتغال و افزایش سهم تعاون در اقتصاد از آموزش این رشته در مدارس و دانشگاه‌ها را شاهد خواهیم بود.