دکتر شهین یاراحمدی در گفت‌وگو با آتیه آنلاین، با اشاره به اینکه تیرویید غده کوچکی شبیه پروانه است که در جلوی گردن، روی نای و پایین‌تر از غضروف تیروئید قراردارد، گفت: این غده بزرگ‌ترین غدد درون‌ریز بدن محسوب می‌شود. غده تیروئید دو لوب (راست و چپ) و یک قسمت میانی دارد.

وی درباره نقش غده تیروئید در بدن، اضافه کرد: تیرویید در افزایش سوخت و ساز بدن، تکامل سیستم مغزی عصبی و همچنین رشد و نمو نقش اساسی دارد. اثرات هورمون تیروئید (تیروکسین) در رشد و تکامل مغز و رشد و نمو و عملکرد تعداد دیگری از غدد درون ریز نیز بسیار مهم و ضروری است.

به گفته وی اگر به هرعلتی هورمون تیروئید در بدن تولید نشود ‌یا تولید آن کم باشد، بیماری کم‌کاری تیروئید رخ می‌دهد که عوارض مختلفی در بدن به دنبال دارد و این عوارض در سنین مختلف متفاوت هستند.

وی با بیان اینکه وراثت در ۵ تا ۱۰ درصد موارد بروز احتلالات تیروئیدی موثر است، یادآورد شد: دیگر اگر به هر دلیلی ترشح هورمون تیروئید در بدن بیش از حد طبیعی باشد، موجب بیماری پرکاری تیروئید شده و عوارض مختلفی در بدن رخ می‌دهد.

یاراحمدی پرکاری تیروئید را حالتی توصیف کرد که در آن مقدار زیاد هورمون به بافت‌های بدن می‌رسد و گفت: اگر چه علل متفاوتی برای پرکاری تیروئید وجود دارد اما علائم و نشانه‌های آن مشابه است. در واقع به علت افزایش سوخت و ساز بدن بیماران علائمی نظیر طپش قلب و نامنظم شدن ضربان قلب، نارسایی قلب، سکته مغزی، کاهش وزن در بسیاری از موارد، اضطراب و زود رنجی، احساس خستگی، اختلال خواب، لرزش دست‌ها، تنفس کوتاه، عدم تحمل به گرما، درد سینه و ضعف عضلات و گاهی استفراغ، خارش، و یا حتی بیماری روانی در مبتلایان به پرکاری تیروئید روئیت می‌شود.

رئیس اداره غدد و متابولیک دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت نشانه‌های کم کاری تیروئید در سنین مختلف را متفاوت عنوان کرد و ادامه داد: به دلیل کمبود ترشح هورمون تیروئید همه واکنش‌های مربوط به سوخت و ساز بدن کند می‌شوند. خونریزی ماهیانه شدید و نامنظم در زنان، کم اشتهایی، کم شدن حافظه، یبوست، خشکی و خشونت پوستف موهای شکننده، عدم تحمل به سرما، آهسته شدن حرکات، ضعف و خستگیف صدای خشن و گرفتگی عضلات، خواب آلودگی، افزایش وزن خفیف، مشکل تمرکز، بی‌حسی دست‌ها و پاها، صورت پف‌آلوده به ویژه چشم‌ها، ترشح شیر از پستان‌ها، نازایی و... از علائم کم کاری تیروئید هستند.

وی افزود: ممکن است در هر بیمار یک یا چند علامت وجود داشته باشد در حالی که در بیمار دیگر چنین علامتی شدت کمتر داشته یا اصلاً دیده نشود. در واقع تعدادی از افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید هیچ شکایتی نمی‌کنند و در آزمایش تیروئید آنها تازه مشکل کشف می‌شود. چون بسیاری از شکایات فوق غیراختصاصی بوده و علل متعددی دارند. اما یکی از نکات ضروری این است که بدانیم چاقی در همه بیماران مبتلا به کم‌کاری تیروئید دیده نمی‌شود.

به گفته وی عدم درمان بیماری‌های تیروئیدی عوارض بسیار مهم و جدی، همچون عقب ماندگی ذهنی در نوزادان، کوتاهی قد در کودکان و نوجوانان، اختلالات هورمونی شدید، اختلالات چربی‌های خون و مشکلات روحی _ روانی در جوانان و میانسالان، نارسایی قلبی و حتی مرگ در میانسالان و سالمندان را به دنبال دارد.

یاراحمدی با تاکید بر اینکه اختلالات تیروئیدی می‌تواند بر عملکرد اکثر ارگان‌ها و غدد بدن تاثیر گذار باشد، اضافه کرد: ناباروری و سقط از عوارض جدی تیروئید در زنان جهان است.

وی در ادامه عنوان کرد: سرطان تیروئید شایع‌ترین بدخیمی غدد درون ریز در دنیا است. میزان بروز سرطان تیروئید سریع‌تر از هر بدخیمی دیگری در سال‌های اخیر افزایش داشته است در واقع میانگین شیوع سرطان تیروئید به تفکیک سال نشان می‌دهد که شیوع سرطان تیروئید سیر افزایش یابنده‌ای به‌ ویژه از سال ۲۰۰۲ به بعد داشته است. به طور کلی بیماری‌های تیروئید جز بیماری‌های شایع بشر است و حدود ۲۰۰ میلیون نفر در جهان دچار بیماری‌های تیروییدی هستند.

وی افزود: بالاترین میزان شیوع سرطان تیروئید در کشور ما به‌ترتیب در استان‌های اصفهان با میانگین شیوع ۴.۳ در هر صد هزار، یزد با میانگین شیوع۴.۱ درصد هزار، تهران با میانگین شیوع ۴ در ۱۰۰ هزار و قزوین با میانگین شیوع ۳.۱ در ۱۰۰هزار است.

طراح و مدیر برنامه کشوری غربالگری نوزادان با بیان اینکه بیماری‌های تیروئیدی در کشور در سنین مختلف به خصوص در نوزادان، زنان باردار و سالمندان شایع است، اظهار کرد: به همین دلیل از حدود ۱۷ سال پیش، وزارت بهداشت اقدام به غربالگری نوزادان (با نمونه گیری از پاشنه پا بر کاغذ فیلتر مخصوص در سن۳ تا ۵ روزگی) کرد و تاکنون بیش از ۵۸ هزار نوزاد بیمار را شناسایی و درمان کرده است تا از این طریق و از بروز عقب ماندگی ذهنی و معلولیت در آنها پیشگیری کند.

وی افزود: در زنان باردار هم، انجام آزمایش تیروئید جزو آزمایش‌های ضروری است و در صورت وجود اختلال درمان انجام می‌شود. همچنین در دوران بارداری از قرص‌های فولیک اسید یُد دار و یا مولتی ویتامین‌های حاوی ید استفاده می‌شود.

یاراحمدی با اشاره به اینکه انجام آزمایش‌های تیروئیدی تحت پوشش سازمان‌های بیمه‌گر از جمله بیمه روستایی است،‌ اضافه کرد: همچنین آزمایش‌های تشخیصی پاراکلینیک همچون سونوگرافی و اسکن تیروئید نیز تحت پوشش بیمه است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به غربالگری بیماری‌های متابولیک در نوزادان اشاره کرد و گفت: این برنامه از سال۱۳۹۶ آغاز شده و در حال حاضر در مناطق تحت پوشش ۱۷ دانشگاه علوم پزشکی کشور درحال اجرا است و در صورت تمایل والدین و پرداخت هزینه آزمایشات غربالگری انجام می‌شود. برنامه کشوری غربالگری نوزادان برای بیماری کم کاری تیرویید نوزادان، PKU و بیماری فاویسم با استفاده از نمونه گیری از پاشنه پا بر یک کاغذ فیلتر مخصوص انجام می‌شوند و پوشش برنامه ۹۹.۵ درصد جمعیت نوزادان کشور است.

رئیس اداره غدد و متابولیک دفتر مدیریت بیماری های غیرواگیر درباره داروهای درمان تیروئید، تاکید کرد: داروهای مربوط به اختلالات تیروئیدی در داخل کشور تولید می‌شود و خوشبختانه با کمبود این داروها مواجه نیستیم. داروها و خدمات آزمایشگاهی و تصویربرداری تیروئید تحت پوشش سازمان‌های بیمه‌گر هستند اما، غربالگری از پاشنه پای نوزادان بر کاغذ فیلتر هنوز تحت پوشش نیست، ولی اقدامات تحت پوشش بیمه درآوردن آن شروع شده است.