به گزارش آتیه آنلاین، بر اساس آمارهای سازمان تأمین اجتماعی حدود ۶۰ درصد از افراد بیمه‌شده طبق سوابق ثبت شده‌ آنان، به‌عنوان حداقل‌بگیران یعنی دریافت‌کننده حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار به شمار می روند که در این نهاد بزرگ بیمه‌گر با همین پرداختی تحت عنوان بازنشسته به حساب می‌آیند، تنها دلیل این موضوع عدم پرداخت دستمزد واقعی از سوی کارفرمایان است. به عبارت روشن تر، بخش قابل توجهی از کارگران از طریق دریافت حداقل دستمزد امرار معاش می کنند و در همین حال، دستمزد بخش دیگری از کارگران، علی رغم این که در سایر سطوح مزدی تعریف می شود، از سوی کارفرمای آنها، «حداقل» اعلام می شود تا «حق بیمه» کمتری به سازمان تامین اجتماعی پرداخت کنند و هزینه های بنگاه اقتصادی شان کاهش یابد.

بنا به اعلام سازمان تأمین اجتماعی، 60 درصد از چهار میلیون و ۷۰۰ هزار بازنشسته و مستمری‌بگیر این سازمان، به دلیل اعلام نشدن مزد واقعی در لیست های پرداخت حق بیمه، هم اینک در زمره حداقل‌بگیران تامین اجتماعی قرار گرفته اند. این در حالی است که اگر کارفرمایان فعال در یک میلیون و ۴۰۰ هزار کارگاه دستمزد واقعی کارگران را اعلام کنند، علاوه بر اینکه میزان مستمری پرداختی افراد در دوران بازنشستگی رشد قابل توجهی خواهد داشت از طرفی دیگر در سازمان تأمین اجتماعی نیز میزان حق‌بیمه‌های دریافتی براساس اصول درست خود وصول خواهد شد.

ابراهیم کشاورز، مدیرکل وصول حق‌بیمه سازمان تأمین اجتماعی پیشتر در گفت‌وگو با آتیه آنلاین درباره این موضوع گفت: باید حوزه کارفرمایی را به پرداخت حق بیمه براساس مزد واقعی ترغیب کرد زیرا در حال حاضر ۶۰ درصد کارفرمایان برای بیمه‌شدگان حداقل حقوق و حق‌بیمه را پرداخت می‌کنند. به همین دلیل ۶۰ درصد بازنشستگان تأمین اجتماعی نیز حداقل‌بگیر به شمار می‌روند. اگر کارفرمایان حداقل دستمزد را به ما اعلام نمی‌کردند در حوزه مستمری‌ها تا این میزان مشکل وجود نداشت.

کشاورز اظهار کرد: ما باید به سمتی برویم که بسته تشویقی برای کارفرمایان و آگاهی برای بیمه‌شدگان درنظر گرفته شود؛ همانگونه که اکنون برای بیمه‌شدگان تحت پوشش سازمان ماهانه دستمزد به صورت پیامک ارسال می‌شود. همچنین با تعریف فرایندی، منوی اعتراض به دستمزد مشمول کسر حق‌بیمه در سامانه خدمات غیرحضوری سازمان تأمین اجتماعی تعریف شده است؛ پس از آن بازرسان احصا کرده و در صورت غیرواقعی بودن دستمزد، بدهی مابه‌التفاوت به کارفرما ارائه می‌شود.

وی تأکید کرد: همچنین پیشنهاد می‌شود اگر کارفرمایی قبل از بیستم هر ماه حق‌بیمه مشمولان کارگاه خود را پرداخت کرد، از رسوب پول در بانک رفاه کارگران به این افراد تسهیلات ارائه شود. ما باید علاوه بر واقعی کردن دستمزدها و دسترسی به سامانه مالیاتی، دستمزد واقعی را احصا کنیم. بسیاری از افراد جامعه تصور دارند دستمزد ملاک بازنشستگی است، اما اینگونه نیست و اگر در سال اول یا دوم بیمه‌پردازی، فوت بیمه‌شده اتفاق افتد و دستمزد واقعی نداشته باشد، برهمین مبنا برای خانواده او مستمری برقرار می‌شود. در مجموع اینکه مردم باید بدانند دستمزد اعلامی مشمول حق‌بیمه صرفاً مربوط به زمان بازنشستگی نیست.

ارسال پیام برای آگاهی از میزان دستمزد پرداختی

با توجه به اینکه ۷۰ درصد از بیمه‌شدگان سازمان تأمین اجتماعی را گروه افراد بیمه‌شده بخش اجباری تشکیل می‌دهند، به طور یقین وصول منابع از این گروه‌ها نیز در توازن و تعادل در منابع و مصارف این سازمان تأثیر خواهد داشت، به همین واسطه در صورتی که دستمزد واقعی از سوی کارفرمایان اعلام شود، در تأمین منابع این نهاد بیمه‌گر نیز موثر خواهد بود.

سازمان تأمین اجتماعی نیز به همین منظور برای حفظ حقوق افراد تحت پوشش، هر ماه برای همه بیمه‌شدگان با جامعه آماری ۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر یک پیامک برای اطلاع از میزان حق بیمه پرداختی ارسال می‌کند که اطلاعات مربوط به تعداد روزهای بیمه‌پردازی، مبلغ دستمزد و عنوان شغلی بیمه‌شده را درج کرده است که این اطلاعات تاثیر مستقیم بر میزان مستمری بازنشستگی این گروه از بیمه‌شدگان دارد.

پرداخت حق بیمه براساس دستمزد واقعی به نفع کارگران است

مصطفی سالاری، مدیرعامل سازمان تأمین‌ اجتماعی نیز هشتم اردیبهشت سال جاری در نشست هم‌اندیشی با شرکای اجتماعی و به‌مناسبت هفته کار و کارگر در این باره گفت: کارفرمایان براساس آنچه واقعاً حقوق پرداخت می‌کنند، فهرست تنظیم می‌کنند. پرداخت حق بیمه براساس دستمزد واقعی در زمان بازنشستگی به نفع کارگران است و ما باید به این سمت برویم تا کارفرمایان کم‌تر اذیت شوند. حرف اصلی تأمین اجتماعی این است که حق بیمه باید برای همه کارگران و براساس همه مزد و مزایای آنان و بدون ایجاد اختلال در امور کارفرمایان پرداخت شود.

سالاری ادامه داد: تأمین اجتماعی در برابر کارگران دو وظیفه اصلی و اولویت‌دار دارد که اگر آنها به نتیجه برسند، این سازمان به موفقیت بزرگی دست یافته‌ است. باید مستمری‌ها را به قدر کفایت پرداخت کنیم و درمان کم‌هزینه را برقرار کنیم. باید به مزد واقعی برسیم و ثبت مزد واقعی را برای بیمه‌شده ارزشمند کنیم تا منافع بیمه‌شده برای بازنشستگی و هم‌چنین منافع سازمان نیز تأمین شود.

لزوم پیوند منافع راهبردی تأمین اجتماعی با مزد نیروی کار

غلامحسین عابدی‌روش، کارشناس حوزه تأمین اجتماعی نیز در این رابطه گفت: موضوع اشتغال اساساً به دو مسأله پرداخت حقوق و دستمزد نیروی کار مرتبط می‌شود؛ به طور معمول موضوع مزد جامعه کارگری مشمول قانون کار در شورای عالی کار مورد تبادل نظر قرار می‌گیرد و سازمان تأمین اجتماعی در تصمیم‌سازی‌های مرتبط با این موضوعات نقش خاصی را ایفا نمی‌کند.

عابدی‌روش در گفت‌وگو با آتیه آنلاین افزود: در واقع این سازمان در نشست‌ها و جلسات مرتبط برای تصمیم‌گیری‌های اشتغال و دستمزد حضور ندارد؛ این در حالی است که اشتغال و دستمزد نیروی کار به طور مستقیم بر بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی و منابع این سازمان تأثیرگذار است.

وی ادامه داد: موضوع مهم در این حوزه این است که ذینفعان حوزه کار و تولید و بیمه‌های اجتماعی باید به گفت‌وگوهای حقوق و دستمزد ورود پیدا کنند و در چارچوب جلسات مربوطه حضور موثر داشته باشند. به این مفهوم که در ارتباط با موضوعات اشتغال و مزد نیروی کار باید منافع راهبردی بین تأمین اجتماعی و ذینفعان این سازمان شکل گیرد.

وی معتقد است، دستمزد واقعی زمانی اتفاق می‌افتد که نیروی کار شاغل در کارگاه‌ها، دیده‌بان حقوق و دستمزد و منافع ناشی از پوشش بیمه‌ای باید ابراز نظر داشته باشند؛ به عبارتی این افراد باید در مسیرهای گفت وگوهای مرتبط با حقوق و دستمزد قرار گیرند و در این زمینه مشارکت داشته باشند.

عابدی‌روش اضافه کرد: از سوی دیگر سازمان تأمین اجتماعی نیز باید امکان اجرایی کردن مکانیزم‌هایی در حوزه حقوق و دستمزد و تحقق مزد واقعی داشته باشد؛ به عنوان نمونه کارگاه‌هایی اجرا کننده طبقه‌بندی مشاغل، در ارتباط با لیست حق بیمه تأمین اجتماعی، بسیاری از پرداختی‌ها را به صورت غیرشمول ارائه می‌کنند.

تأمین اجتماعی به موضوع دستمزدها ورود کند

کارشناس بیمه‌های اجتماعی گفت: در قانون برنامه هفتم توسعه پیش‌بینی لیست مشترک بین سازمان امور مالیاتی و سازمان تأمین اجتماعی مورد تأکید قرار گرفته است. از طرفی برخی کارفرمایان برای دریافت معافیت مالیاتی دستمزد نیروی کار را بالاتر اعلام می‌کنند و از سوی دیگر برای کاهش پرداخت حق بیمه، دستمزد غیرواقعی و کم در حوزه تأمین اجتماعی درنظر می‌گیرند؛ سازمان تأمین اجتماعی باید به این حوزه ورود پیدا کند.

به گفته او، موضوع ارتقای شغلی کارکنان نیز در حوزه موضوعات مرتبط با حقوق و دستمزد نیروی کار و تأثیرگذاری آن بر حق بیمه، ارتقای شغلی کارکنان است. افراد دارای سابقه کار در مشاغل مختلف، مهارت‌هایی را کسب می‌کنند و این مهارت‌ها نباید به عنوان سنوات درنظر گرفته شود، بلکه این موارد باید در حوزه دستمزدهای واقعی موثر باشد؛ به این مفهوم که ارتقای شغلی در چارچوب عناوین شغلی باید مورد توجه سازمان تأمین اجتماعی باشد.

عناوین شغلی نظام‌مند شود

عابدی‌روش گفت: برای حل بخشی از مشکلات مرتبط با این موضوع، در واقع سازمان تأمین اجتماعی باید به سمت نظام‌مند کردن عناوین شغلی در لیست‌های حق بیمه حرکت کند. همچنین در حوزه دستمزدهای صنف یا دستمزدهای مقطوع باید مزد واقعی در لیست حق بیمه مورد توجه سازمان تأمین اجتماعی قرار گیرد؛ بسیاری از مشاغل موجود خیلی از دستمزدهای اعلامی بالاتر دریافت می‌کنند.

وی بیان کرد: در مجموع اینکه برای تحقق دستمزدهای واقعی در اعلام لیست حق بیمه ما باید به سمت گفت‌وگو با شرکای اجتماعی سازمان تأمین اجتماعی حرکت کنیم و حوزه‌های فرهنگی سازمان تأمین اجتماعی باید در این ارتباط سیاست‌ها را به راهبرد و راهبردها را به اقدام تبدیل کند.

کارشناس حوزه تأمین اجتماعی معتقد است که در نهایت اینکه باید یکی از راه‌کارهای نجات سازمان تأمین اجتماعی را واقعی کردن حقوق و دستمزد نیروی کار تحت پوشش این نهاد دانست.

سازمان تأمین اجتماعی با حدود ۵۰ میلیون بیمه شده و مستمری‌بگیر تحت پوشش نیازمند دریافت وصول حق‌بیمه‌های واقعی براساس دستمزد واقعی از سوی کارفرمایان است زیرا در حال حاضر حدود ۸۰ درصد وصولی حق‌بیمه‌ها با پرداختی‌های جامعه کارگری و بیمه‌شدگان این سازمان محقق می‌شود.

با توجه به ارتباط معنادار بین اعلام دستمزد واقعی و دریافت حقوق در دوران بازنشستگی باید به این سمت حرکت کرد که با دستمزدهای واقعی علاوه بر بازنشسته شدن با شرایط بهتر، تأمین اجتماعی نیز به تأمین منابع پایدار دسترسی داشته باشد تا بتواند در راستای ایفای تعهدات همه‌جانبه خود برنامه‌ریزی داشته باشد.