به گزارش آتیه آنلاین، تغییر شرایط بازار کار و ضرورت بهره‌مندی از امکانات و ساختارهای دیجیتالی و الکترونیکی و به تبع آن، تعریف و افزایش خدمات موردنیاز جامعه در حوزه‌های خدمات گوناگون، در دهه‌های اخیر نقش پررنگ‌تری را برای مشاغل بخش خدمات خلق کرده است. در کنار موارد اشاره شده به عنوان دلایل رشد مشاغل بخش خدمات در دهه‌های گذشته، مواردی دیگری نظیر تنوع شغلی این بخش، جذابیت بالا، درآمدزایی زودهنگام و نیازهای متنوع جامعه به اینگونه مشاغل از جمله جذابیت‌های این رشته‌های شغلی نسبت به دیگر حوزه‌ها است.
داده‌های آماری حوزه اشتغال همواره بیانگر سهم بسیار بالای اشتغال بخش خدمات نسبت به دیگر حوزه‌ها است. در این ارتباط، خروجی گزارش آخرین بررسی‌های مرتبط با اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی کشور در سه‌ماهه پایانی سال قبل نشان می‌دهد که بخش خدمات با ۵۳.۷ درصد بیشترین سهم اشتغال کشور را در اختیار دارد.
براساس داده‌های مرکز آمار ایران در فصل زمستان سال گذشته، در حال حاضر بالغ بر ۱۳ میلیون نفر در مشاغل بخش خدمات و در چارچوب رسته‌های مختلف شغلی اشتغال دارند؛ این میزان افراد شاغل در حوزه خدمات، در مقایسه با جمعیت بیش از ۲۴ میلیون نفری شاغلان کشور، رقم بالایی است. از داده‌های آماری این حوزه می‌توان اینگونه برداشت که از هر دو نفر شاغل، یک نفر در مشاغل مرتبط با بخش خدمات فعالیت می‌کنند.

سهم زنان و مردان در مشاغل بخش خدمات
طبق داده‌های آماری، زنان نسبت به مردان سهم بیشتری در بخش خدمات دارند؛ براساس آمارهای موجود، سهم ۶۶.۵ درصدی زنان در حوزه مشاغل بخش خدمات در مقایسه با اشتغال زنان در دیگر حوزه‌ها به ثبت رسیده است. این سهم در قیاس با یک سال قبل از آن رشد ۲.۶ درصدی داشته است.
براساس داده‌های مرکز آمار، در حوزه اشتغال مردانه، ۵۱.۴ مردان شاغل کشور در مشاغل حوزه خدمات اشتغال دارند و این آمار در مقایسه سه‌ماهه پایانی دو سال اخیر روند کاهشی داشته است. اکنون بیش از ۱۰ میلیون نفر از مردان و ۲ میلیون و ۴۶۰ هزار نفر از زنان در زیرمجموعه مشاغل حوزه خدمات فعالیت دارند.

مجموع سهم اشتغال صنعت و کشاورزی کمتر از بخش خدمات
داده‌های آماری اشتغال نیروی کار در بخش‌های صنعت و کشاورزی نشان می‌دهد، مجموع افراد شاغل در این دو حوزه کمتر از شاغلان بخش خدمات هستند. طبق اطلاعات موجود حوزه اشتغال، در حال حاضر ۳۳.۵ درصد افراد شاغل کشور در حوزه کاری صنعت و ۱۲.۷ درصد در حوزه مشاغل کشاورزی مشغول به فعالیت هستند. این در حالی است که اشتغال بخش کشاورزی در مقایسه فصول زمستان سال‌های ۱۴۰۳ و ۱۴۰۲ روند کاهشی داشته و میزان اشتغال بخش صنعت در محدوده زمانی اشاره شده بدون تغییر بوده است.
در حال حاضر بالغ بر ۸ میلیون ۱۴۴ هزار نفر از شاغلان کشور در مشاغل زیرمجموعه بخش صنعت و حدود سه میلیون و ۱۰۰ هزار نفر نیز در مشاغل مربوط به حوزه کشاورزی اشتغال دارند.

افزایش فرصت‌های شغلی با تقویت اشتغال در بخش خدمات
طبیعتاً دولت و وزارتخانه‌های متولی حوزه کار و تولید، در برنامه‌ریزی برای تحقق سیاست‌های اشتغالزایی باید از همه ظرفیت‌های موجود استفاده کنند. اشتغالزایی ارزان و دیگر ویژگی‌های اشتغال بخش خدمات، عاملی مهمی برای اقبال سیاست‌گذاران و متولیان حوزه کار برای سرمایه‌گذاری در این بخش به شمار می‌روند.
سرمایه‌گذاران بخش خصوصی حتی با سرمایه‌های اندک امکان راه‌اندازی کسب و کار خود در حوزه مشاغل بخش خدمات را دارند؛ تسهیل مجوزهای کسب و کار در سال‌های اخیر و حذف فرایندهای طولانی این حوزه نیز تسهیلگر و جذب کننده این افراد برای اشتغالزایی و فعالیت در حوزه مشاغل خدماتی است.
طبیعتاً نیروی کار و کارجویان نیز به دلایل مختلف نظیر جذابیت شغلی، انعطاف‌پذیری و تنوع مشاغل، علاقه‌مندی به کار و اشتغال زودهنگام در مقابل سختی جذب در کارهای دولتی و بازار کار مشاغل آزاد، به سمت حضور در مشاغل بخش خدمات تمایل پیدا می‌کنند. ویژگی‌های اشاره شده برای جامعه زنان جذابیت بالاتر شغلی را نسبت به مردان ایجاد می‌کند و این یکی از دلایل حضور بیشتر مردان در بخش‌های صنعت و کشاورزی است.

دلایل اقبال نیروی کار به اشتغال حوزه خدمات
جذابیت‌ها و ویژگی‌های خاص مشاغل بخش خدمات در مقایسه با دیگر حوزه‌ها، مناسبات بازار کار کشور را دستخوش تحول کرده است؛ به گونه‌ای اقبال بالای نیروی کار و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی، داده‌های آماری و مناسبات عرضه و تقاضای بازار کار را تحت تأثیر قرار داده است.
«حمید حاج‌اسماعیلی» کارشناس حوزه کار و تولید با اشاره به اینکه هزینه بالای اشتغال صنعت و فعالیت‌های فصلی بخش کشاورزی از دلایل اقبال کمتر نیروی کار و سرمایه‌گذاران به حضور در این حوزه‌ها محسوب می‌شوند، به آتیه آنلاین گفت: به طور طبیعی با رشد تکنولوژی و افزایش نقش ماشین‌های صنعتی در چرخه کار، جذب نیروی کار کمتری در این حوزه رخ داده است.
به گفته وی؛ به دلایل اشاره شده اشتغالزایی کمتری در حوزه‌های صنعت و کشاورزی انجام و در نقطه مقابل، رشد ایجاد فرصت‌های شغلی در بخش خدمات محقق شده است.
این کارشناس حوزه بازار کار همچنین، مخاطره شغلی کمتر در قبال از دست دادن شغل، یافتن شغل جایگزین و درآمدزایی در دسترس برای نیروی کار و ریسک‌های کاری و اقتصادی کمتر برای سرمایه‌گذاران را از دیگر جذابیت‌های اشتغال خدمات برشمرد.
حاج‌اسماعیلی با اشاره به تکنولوژی‌های جدید و تأثیرپذیری بازار کار، تولید و مناسبات کسب و کار از این پدیده افزود: تغییر شکل ظاهری و بنیادی مشاغل، تفاوت در میزان نقش‌آفرینی نیروی کار در برخی رسته‌های شغلی، از بین رفتن برخی مشاغل و ظهور مشاغل جدید در دهه‌های اخیر در فضای کسب و کار اتفاق افتاده است. مشاغل حوزه خدمات هماهنگی و انعطاف بیشتری در مواجهه با وضعیت تحولی اشاره شده بازار کار داشته‌اند و این ویژگی متمایز کننده این دسته مشاغل در مقایسه با فعالیت‌های صنعتی و کشاورزی است.