-
الگوی حسین عظیمی برای توسعۀ ایران
دوازدهمین همایش سالانۀ «مرزهای دانش اقتصاد توسعه» با عنوان اصلی «تولید فناورانه بهمثابۀ یگانهراه نجات ایران» بهمناسبت بیستودومین سالگرد درگذشت حسین عظیمی، اقتصاددان عصر دوشنبه، ٢٢ اردیبهشت در دانشکدۀ اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد. به گفته بحرینیان، یکی از سخنرانان این همایش، عظیمی معتقد بود، «در الگوی موجود برای توسعه کشور عدم تناسب وجود دارد و الگوی توسعه فعلی کشور چیزی نیست که کارآیی زیادی داشته باشد» و به همین علت، الگوی ارایه کرد که «شاهکار» بود.
-
گریز از فرسودگی شغلی نسل Z با بازنشستگی میان دوره ای
در دنیای امروز که نسلهای Z و هزاره وارد بازار کار شدهاند، مفهومی به نام «بازنشستگی میاندورهای» روبه گسترش است؛ این طرح به کارمندان این امکان را میدهد که بهطور موقت از کار خود فاصله گرفته و زمانی برای استراحت، پیگیری علایق شخصی و رهایی از فرسودگی شغلی داشته باشند.
-
سالمندان در مرز تواناییهای تازه
صندوق بینالمللی پول از دولتها خواست تا سالمندان را به ادامه فعالیت شغلی و تاخیر در بازنشستگی ترغیب کنند و با افزایش سن بازنشستگی و کاهش مزایای زودهنگام، فشارهای مالی ناشی از پیر شدن جمعیت را کاهش دهند.
-
تا ۲۰۳۰ رقم می خورد
کاهش تدریجی هفته کاری به ۴۰ ساعت در مکزیک
دولت مکزیک از برنامهریزی برای کاهش تدریجی ساعات هفته کاری استاندارد به ۴۰ ساعت خبر داد؛ طرحی که قرار است تا ژانویه ۲۰۳۰ بهطور کامل اجرا شود.
-
فرار مغزها، این بار از آمریکا
با شدت گرفتن حملات دولت ترامپ به نهادهای علمی و دانشگاهی، ایالات متحده با پدیدهای تازه اما هشداردهنده مواجه شده؛ مهاجرت معکوس نخبگان. استادان برجستهای چون جیسن استنلی، تیموتی اسنایدر و مارسی شور، دانشگاههای مطرحی چون ییل را ترک کرده و رهسپار کشورهایی چون کانادا و فرانسه شدهاند؛ نه صرفاً برای فرصتهای شغلی بهتر، بلکه به دلیل «فضای سیاسی نگرانکننده»، کاهش حمایتهای پژوهشی، و نشانههای فزاینده از زوال دمکراسی.
-
بازگشت از سراشیبی؛
سیاستهای تشویقی فرزندآوری و افزایش نرخ باروری در هنگکنگ
در پی سالها کاهش نرخ زاد و ولد و نگرانیهای فزاینده دربارهٔ پیری جمعیت، هنگکنگ در سال گذشته شاهد افزایشی چشمگیر در تعداد تولدها بود؛ افزایشی که بسیاری آن را نشانهای از آغاز یک چرخش جمعیتی مهم تلقی میکنند. دولت با اجرای سیاستهای تشویقی مانند مشوقهای مالی، حمایت از خانوادهها و اصلاح ساختار خدمات مراقبتی، در تلاش است تا نهتنها نرخ باروری را افزایش دهد، بلکه نقش اجتماعی خانواده، جایگاه زنان در بازار کار و توازن میان اقتصاد و رفاه اجتماعی را نیز بازتعریف کند. این تحولات پیامدهای عمیقی برای آینده اقتصاد و نیروی کار شهری دارند.
-
آیا «برده داری» واقعا از بین رفته است؟
حدود ۲۵۰ سال بردهداری در ایالات متحده به عنوانی پدیدهای مشروع و مقبول رایج بود. در همه این دوران بردگان از همه حقوق انسانی حتی حقوق اولیه نیز محروم بودند و صرفا به آنها به عنوان اشیائی که تحت مالکیت ارباب بودند نگاه میشد. در واقع برده بخشی از اموال ارباب بود که ارباب میتوانست هر رفتاری با آن بکند. در سال ۱۸۶۵ ابراهام لینکلن با امضای متمم سیزدهم قانون اساسی فرمان لغو بردهداری در ایالات متحده را صادر کرد. با این حال تا سالها بعد به دلیل عمق تاریخی بردهداری در ایالات متحده همچنان سیستم بردهداری به حیات خود ادامه میداد. این ماجرا ادامه داشت تا اینکه در ۱۹۶۴ و با شورشها و اعتراضهای سیاهپوستان علیه قوانین نژادپرستانه لیندون جانسون با تصویب قانون حقوق مدنی بسیاری از زمینههای قانونی بردهداری را ملغی کرد. اکشات سوجینی(AKSHAT SOGANI) در این یادداشت ماجرای بازتولید بردهداری در نظام سرمایهداری و تاثیر آن در تحولات بینالمللی را شرح داده است. این یادداشت در پایگاه اینترنتی E-INTERNATIONAL RELATIONS منتشر شده است.
-
حریم خصوصی، قدرت آفرین است
حریم خصوصی مفهومی سهل و ممتنع است. از طرفی عموما حساسیت ویژه ای بر روی نوع مادی و فیزیکی آن داریم اما در فضای مجازی به سادگی اطلاعات مربوط به آن را در اختیار دیگران قرار می دهیم. در این یادداشت تحلیلی پیرامون انگیزه های دولت ها و موسسه های بزرگ برای نقض حریم خصوصی کاربران در دنیای آنلاین را خواهیم خواند، کاریسا ویلیز (Carissa Véliz) دانشیار فلسفه در موسسه اخلاق در هوش مصنوعی و استاد کالج هرتفورد در دانشگاه آکسفورد است. او روی موضوعات مربوط به حریم خصوصی، فناوری، فلسفه سیاسی و سیاست عمومی به پژوهش می پردازد .آخرین کتاب این نویسنده « حریم خصوصی قدرت است» (۲۰۲۰) می باشد که در آن یافته های خود را با مخاطبان به اشتراک گذاشته است.این یادداشت برای اولین بار در سپتامبر ۲۰۱۹ در مجله اینترنتی Aeon منتشر شده است.
-
«نوجوانی» در حال از بین رفتن است
ایده «نوجوانی» در قرن بیستم پلی از معصومیت دوران کودکی به مسئولیت های زندگی بزرگسالی ارائه کرد اما اکنون دیگر چنین نیست. پائولا اس فاس، استاد دانشکده تحصیلات تکمیلی و استاد تاریخ در دانشگاه کالیفرنیا است که آخرین کتاب او در خصوص پایان دوران کودکی آمریکایی (۲۰۱۶) می باشد. او در این یادداشت در ضمن تشریح چگونگی تولد ایده نوجوانی با آسیب شناسی این دوران و مقایسه تحولات قرن بیستم با قرن جدید در تلاش است تا نشان دهد چگونه ایده نوجوانی پتاسیل هویت بخشی بالایی داشته و بسیاری از مشکلات و معضلات فردی و اجتماعی در سنین بعد از کودکی و قبل از بزرگسالی را مدیریت می کرده است. خواندن این یادداشت برای مخاطب ایرانی که اکنون با نسلی از نوجوانان مواجه است که بسیار پیچیده رفتار می کنند و تا حدود زیادی غیر قابل پیش بینی هستند می تواند مفید باشد. این یادداشت برای اولین بار در مجله اینترنتی Aeon منتشر شده است.
-
عدالت و برابری عامل اصلی «شادکامی» در جامعه
سخن گفتن از مزایای عدالت برای همه ما شاید به کلیشه تبدیل شده باشد. شاید هم تصور کنیم همه با این گزاره موافق هستند که عدالت اجتماعی برای جامعه مفید است. اما هرگز چنین نیست. چه در سطح دولت ها و چه در سطوح میانی جامعه بسیاری هستند که همچنان عدالت اجتماعی را جزو اولویت های جامعه نمی دانند. جیل سوتی(Jill Suttie )، دکترای روانشناسی از دانشگاه سانفرانسیسکو در این یادداشت با اشاره به نتایج تحقیقات انجام شده در این زمینه به دنبال اثبات این مطلب است که عدالت اجتماعی به دلیل تاثیر بالایی که در سطح فردی و اجتماعی می گذارد، باید به عنوان برترین هدف سیاست گذاران تعریف و پیگیری شود. این یادداشت در تاریخ ۱۴ اکتبر ۲۰۲۰ در نشریه اینترنتی Greater Good منتشر شده است.
-
فقر جبر زندگی نیست، محصول سیاستهای اشتباه است
بهطور کلی، افراد به ندرت بهدلیل اشتباهات خود فقیر میشوند یا در فقر باقی میمانند. برعکس، فقر یک مسیر مشخص را دنبال میکند. ردیابی داستان زندگی کسانی که مجبور به زندگی در فقر هستند، آشکار میکند که حتی با وجود کار سخت و عدم انتظار برای کمکهای رایگان، نیروهای قدرتمندی علیه آنها قرار دارند و ناامنی تقریباً همیشه بر ویژگیهای فردی غلبه میکند.
-
مروری بر مبانی نظری و نتایج عملی ایده مالکیت خصوصی؛
مالکیت خصوصی علیه منافع عمومی کار می کند
اولویت نفع خصوصی بر منافع عمومی یکی از شاخصهای اقتصادهایی است که بر مبنای مالکیت خصوصی رشد یافتهاند. در سیستم های اینچنینی آنچه اهمیت دارد رشد و توسعه و تولید و انباشت ثروت به هر قیمتی است. در واقع منطق پول و سود بر دیگر جنبههای حیاتی زندگی سایه افکنده و فرهنگی مخرب را در پی داشته است. درک فیلیپسن(Dirk Philipsen) مورخ اقتصادی است که در دانشگاه دوک در کارولینای شمالی به تدریس سیاست عمومی و تاریخ میپردازد. او همچنین عضو ارشد مؤسسه اخلاق کنان است. درک در این مقاله با نگاهی به بزرگترین بحرانهای دوران ما تلاش میکند ضمن ریشهیابی آنها راهحل هایی کاربردی نیز برای برون رفت از این موقعیت ارائه دهد. این مقاله در نشریه اینترنی Aeon منتشر شده است.
-
زنان و کارگران غیررسمی قربانیان اصلی نابرابری دستمزدها
با کاهش تدریجی تورم، رشد متوسط دستمزدهای واقعی جهانی بار دیگر افزایش یافته است. با این حال، گزارش سازمان جهانی کار (ILO) هشدار میدهد که با وجود این نتایج مثبت، نابرابری بالای دستمزدها همچنان یک چالش جدی باقی مانده و به یکی از اولویتهای سیاستگذاری تبدیل شده است.
-
ثروت کلان با استعداد ذاتی و تلاش منطقی به دست نمی آید
آنچه در ۳۰ سال گذشته اتفاق افتاده، تسخیر ثروت مشترک جهان توسط تعداد انگشت شماری از مردم است که توسط سیاستهای نئولیبرالی که برای اولینبار توسط مارگارت تاچر و رونالد ریگان به کشورهای ثروتمند تحمیل شد، حمایت شد.
-
آیا نئولیبرالیسم علت بسیاری از مشکلات جهانی است؟
تصور کنید چه وضعیتی پیش میآمد اگر اسم کمونیسم هیچگاه به گوش مردم اتحاد جماهیر شوروی نخورده بود. بیشتر ما حتی نام ایدئولوژی خاصی که بر زندگی همهی ما سلطه دارد را نیز نمیدانیم. اگر نام این ایدئولوژی را در مکالمههای روزمره خود به کار ببرید معمولا با شانه بالا انداختن افراد به نشانهی از بیاطلاعی از آن مواجه خواهید شد. حتی اگر مخاطب شما نام این ایدئولوژی را پیش از آن شنیده باشد نیز معمولا نمیتواند تعریفی درستی برای آن ارائه کند. نئولیبرالیسم: میدانید اصلا چه معنایی دارد؟
-
مدیریت بیکاری در دوران انقلاب هوش مصنوعی
با گسترش فعالیت هوش مصنوعی و تغییراتی که در بازار کار ایجاد میکند، برخی نگرانند که شغلهای زیادی از بین برود و بیکاری افزایش یابد. در مقابل، عدهای معتقدند که هوش مصنوعی باعث رشد بهرهوری و خلق فرصتهای شغلی جدید میشود. این دو دیدگاه متفاوت محور بحثهای زیادی شدهاند.
-
«حق» زیر پا گذاشتن قانون از دریچه قضاوت اخلاقی
یک فرد درستکار به قوانین جامعه احترام میگذارد. اما در چه شرایطی و زمانی، باید همان فرد با قضاوت شخصی، تصمیم به سرپیچی و شکستن همین قوانین کند؟
-
چرا بازار آزاد یک دروغ بزرگ است؟
عموما تصوری که از ایده بازار آزاد در جامعه ما وجود دارد یک تصور ساده و اولیه است. همه فکر میکنیم این ایده در نهایت پیش برنده واقعی اقتصاد و به نفع عموم مردم است. در واقع برای جامعه علمی نیز این تصور به عنوان یک واقعیت مورد پذیرش قرار گرفته است که بازار آزاد از طریق اعطای آزادی به عاملان اقتصادی که همه شهروندان می باشند و با عقب راندن دولت می تواند سعادت اقتصادی را به ارمغان بیاورد. بلر فیکس (Blair fix) اقتصاددان سیاسی مقیم تورنتو که درباره چگونگی ارتباط مصرف انرژی و نابرابری درآمد با سلسله مراتب اجتماعی تحقیق می کند و اولین کتابش، بازاندیشی نظریه رشد اقتصادی از دیدگاه بیوفیزیکی ، در سال ۲۰۱۵ منتشر شده است در این یادداشت پرده از واقعیت ایده بازار آزاد برداشته و به ما نشان می دهد که چه کسانی برندگان نهایی این بازی بزرگ هستند. این یادداشت برای اولین بار در نشریه اینترنتی evonomics منتشر شده است.
-
بحران فقر کودکان در ترکیه
فقر کودکان در ترکیه بهعنوان یک بحران رو به رشد، نتیجه سیاستهای اقتصادی ناکارآمد، بیکاری، تورم و نابرابریهای منطقهای است. نرخ فقر کودکان در ترکیه بیش از ۳۴ درصد است، در حالی که میانگین این نرخ در کشورهای اتحادیه اروپا حدود ۱۹ درصد است. عواملی همچون تأثیرات جهانی مانند همهگیری کووید-۱۹ و جنگهای منطقهای نیز این بحران را تشدید کردهاند. پیامدهای این وضعیت شامل ترک تحصیل، سوءتغذیه، و کاهش دسترسی به خدمات بهداشتی است که اثرات بلندمدتی بر سلامت، آموزش و اقتصاد کشور دارد. متخصصان و نهادهای بینالمللی خواستار اصلاحات ساختاری و سرمایهگذاری در برنامههای رفاه اجتماعی هستند تا از ادامه این چرخه فقر جلوگیری شود.
-
آسیبهای نگاه خیریه محور به مسئله حاشیه نشینی
رویکرد خیریه محور در مسئله حاشیه نشینی، از طرفی نقش دولت به عنوان نهاد اصلی تنظیم و فراهم نمودن مقدمات زیست عادلانه برای همه شهروندان ایرانی را کم رنگ می کند و از طرف دیگر سازمان های مردمی که توان و پتانسیل ورود در سطح کلان برای حل مسائل بزرگ و چند وجهی مانند حاشه نشینی را ندارند ، درگیر لایه های پیچیده ای از مشکلات در مواجهه با واقعیت زیر پوست حاشیه نشینی می شوند
-
نابرابری اقتصادی چالش اصلی در سراسر جهان است
نظرسنجی جدید مرکز تحقیقاتی «پیو» در ۳۶ کشور، نگرانی جهانی درباره نابرابری اقتصادی را برجسته کرده است. بیش از نیمی از پاسخدهندگان، فاصله بین ثروتمندان و فقرا را مشکلی بسیار بزرگ میدانند و ۶۰ درصد تأثیر بیشازحد ثروتمندان بر سیاست را عامل اصلی این نابرابری معرفی میکنند. علاوه بر این، ۵۷ درصد معتقدند نسل بعدی از نظر مالی وضعیت بدتری نسبت به والدینشان خواهند داشت؛ این دیدگاه بدبینانه بهویژه در کشورهای با درآمد بالا مانند ایالات متحده و اروپا رایج است. مردم در سراسر جهان خواستار تغییرات اساسی در سیستمهای اقتصادی هستند و ارتباط نزدیک ثروت و سیاست، همراه با مشکلات سیستم آموزشی، از مهمترین عوامل درکشده نابرابری اقتصادی محسوب میشود. این نظرسنجی همچنین تفاوتهای ایدئولوژیک و منطقهای را در نگرشها آشکار کرده است.
-
به مناسبت سالروز درگذشت میرزا تقیخان امیرکبیر(۲)؛
تجربیاتی تاریخی از اصلاحات بر اساس الگو
علم است که معارف را به تصریفات ایام سالفه و انقلابات قرون ماضیه آگاهی میدهد و ایشان را به احتراز از مواد اختلال مملکت وا میدارد. علم است که معارف را برحبّ وطن و آسایش و ایمنی متوطنین از شر دشمن که متضمن نیکنامی دنیا و مثوبات عقبی، است دعوت میکند و به این وسیله غیرتی در عموم اهالی مملکت پدید میآید علم است که معایب تجدید سلطنت و محاسن بقای آن را در سلسله واحد به معارف تعلیم میکند و برای حفظ امنیت در این باب به کلمة واحده و هیأت مجتمعه بذل جهد موفور به تقدیم میرسانند. علم است که منافع و مضار مملکت از حیث تجارت و غیره و طریق جلب و دفع آن را تشخیص میدهد و به آن واسطه رونق ولایت و ثروت اهل مملکت روزبهروز افزایش میپذیرد.
-
به مناسبت سالروز درگذشت میرزا تقیخان امیرکبیر (۱)؛
امیرکبیر، ایران و اصلاحات از بالا
این مقاله جستاری است در پاسخ به این پرسش که آیا نوسازی امیرکبیر، صرفاً، از موضع واکنشی و دفع تهدید و هجوم قدرتهای استعمارگر آغاز شد و یا دارای درک روشن و الگوی مشخصی از جوامع نوسازی شده و تمدن جدید بود؟ در صورت درستی شقّ اخیر وی این آگاهی را از کجا حاصل کرده بود؟ دیگر اینکه آیا ناکامی نوسازی امیرکبیر نتیجه منطقی شیوه نوسازی وی بود و یا عوامل دیگری مانع از موفقیت وی شدند؟
-
حاشیه نشینی، تفسیری بر متن واقعیت جامعه شهری!
حاشیه زاییده متن و همچنین مفسر متن است. فرزند متن است زیرا از متن وام میگیرد و حیات خود را وابسته به متن است. حاشیهنشینان در پیوند عمیقی با شهرهای همجوار خود هستند و اساسا حاشیهنشینی بدون وجود شهر بزرگ در نزدیکی حاشیه معنایی ندارد.
-
سازمان جهانی کار و سازمان ملل هشدار دادند:
شکاف کشورهای پردرآمد و کمدرآمد در عصر هوش مصنوعی
در گزارشی مشترک، سازمان جهانی کار و دفتر نماینده دبیر کل سازمان ملل در امور فناوری هشدار دادند که بدون اقدام بینالمللی، انقلاب هوش مصنوعی میتواند شکاف بین کشورهای پردرآمد و کمدرآمد را افزایش دهد.
-
نقش زوال حوزه عمومی در ایجاد سرخوردگی اجتماعی
برای اصلاح وضعیت موجود و ایجاد تحرک اجتماعی مثبت، لازم است که افراد از طریق تعاملات آزادانه و مستقل، به شناسایی ریشههای نارضایتیهای جمعی بپردازند. این فرآیند نیازمند بازسازی و احیای حوزه عمومی بهعنوان فضایی برای تبادل آزاد افکار و نقد واقعیتها است. تنها در چنین فضایی است که میل به تغییر واقعی و برنامهریزی برای اصلاحات اجتماعی میتواند شکل بگیرد.
-
روایت علامه حکیمی از محصول فقر برای فرد و جامعه؛
مصائب انسان فقیر
در اقتصاد عموما فقر را ناداری یا کمبود درآمد به نسبت مخارج، تعریف میکنند. یعنی عنصر اصلی در پدیده فقر و آنچه باعث رنج انسان میشود را نداشتن پول میدانند. شاید بی پولی یکی از رنجهای انسان فقیر باشد، اما توصیف دقیق و جامعی از بلایی که فقر بر سر فرد میآورد نیست.
-
پیامدهای اقتصادی- اجتماعی نئولیبرالیسم در هند
شاید خیلی از ما اینطور فکر می کنیم که به طور کلی، نابرابری امری طبیعی است. انسان ها از نظر ظرفیت فکری، قوای جسمانی، ویژگی های روانی، قابلیت های هنری، استعدادها، مهارت های اجتماعی و...متفاوت و نابرابر هستند.به همین دلیل نتیجه می گیریم که پس طبیعی است افراد سختکوش و کارآمد نسبت به دیگران ثروت بیشتری داشته باشند؟اما آیا مسئله به این سادگی است؟ آیا نابرابری اقتصادی که در جهان وجود دارد تا این حد طبیعی است و از این رو می توان آن را آن گونه که هست پذیرفت؟ یا حداقل گاهی اوقات، باید معتقد باشیم که نابرابری اقتصادی ساخته دست بشر است، و از این رو میتوان و باید آن را به چالش کشید و تغییر داد.
-
نگاهی به زندگی و ایدههای اندرسون نظریه پرداز «برابری دموکراتیک»؛
بازتعریف برابری در جهان نابرابر
اندرسون مبدع نظریه برابری دموکراتیک است که شاید بتوان آن را ایدهای برای دوران پسانئولیبرالیسم دانست. جذابیت شخصیت علمی اندرسون بیشتر برای سبک زندگی و تاثیرپذیری تحقیقاتش از زندگی روزمره و واقعیتهای کف خیابان است. گمنامی این فیلسوف خوش فکر عرصه برابری و آزادی در ایران امری عجیب است و خواننده ایرانی خوب است با ایدههای اجتماعی و اخلاقی او آشنا شود.
-
کالاییسازی آموزش و تأثیرات آن بر نابرابری اجتماعی در ایران
در ایران، تحولاتی که به تدریج به سوی کالاییسازی آموزش پیش رفت، از سال ۱۳۶۸ آغاز شد. در این دوران، علاوه بر توسعه مؤسسات آموزشی غیردولتی مانند دانشگاه آزاد اسلامی، مدارس غیرانتفاعی نیز به وجود آمدند. این تغییرات نشاندهنده آغاز روندی بود که در آن آموزش دیگر صرفاً به عنوان یک حق اجتماعی و عمومی مورد توجه قرار نمیگرفت، بلکه به عنوان یک کالای مصرفی و قابل خرید و فروش در بازار خدمات در نظر گرفته میشد.