دکتر علیرضا محمدی، آنکولوژیست در مورد سرطان پروستات و علل آن به «آتیه‌نو» می‌گوید: «سرطان پروستات در اکثر موارد در سنین بالا دیده می‌شود. جهش‌های ژنتیکی موجب می‌شوند که سلول‌های داخل پروستات به شکلی غیرقابل کنترل و غیرعادی رشد کنند و تومور سرطانی تشکیل دهند. سرطان پروستات معمولاً خوش‌خیم بوده و رشد کندی دارد، اما اگر به‌موقع تشخیص داده نشود و درمان آن به تأخیر بیفتد می‌تواند بدخیم‌ شود. این در حالی است که بخش زیادی از مردان به فکر سلامتی خود نیستند و به همین دلیل خیلی دیر متوجه سرطان پروستات خود می‌شوند. اگر بیمار به نوع تهاجمی‌ این بیماری مبتلا باشد، این سلول‌ها ممکن است دچار متاستاز (انتشار یک عامل بیماری‌زا از یک محل اولیه به یک محل دیگر یا ثانویه در بدن میزبان) شوند و به سرعت به دیگر اندام‌های بدن سرایت کنند. زمانی که سرطان پروستات در استخوان‌ها و غدد لنفاوی لگنی منتشر شود، متأسفانه کار زیادی برای بیمار نمی‌توان انجام داد و بیمار بایستی تحت عمل جراحی و یا درمان هورمونی قرار بگیرد.»

او در مورد علل این سرطان می‌افزاید: «مانند تمام انواع دیگر سرطان، علت اصلی و ریشه‌ای ابتلا به آن مشخص نیست. در بسیاری موارد عواملی مانند ژنتیک و عوامل محیطی که فرد تحت‌تأثیر آن‌ها قرار دارد، از جمله قرار داشتن در معرض برخی مواد شیمیایی یا اشعه‌های مختلف می‌تواند باعث بروز پروستات شود.»

سن بالا: خطر ابتلا به سرطان پروستات با بالارفتن سن افزایش می‌یابد. ابتلا به سرطان پروستات در مردان ۵۰ سال به بالا شایع‌تر است.

نژاد: به دلایلی که هنوز به‌طور کامل مشخص نشده‌، افراد سیاه‌پوست نسبت به سایر نژادها در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان پروستات هستند.

هورمون: تستوسترون مهم‌ترین عامل در تکثیر سلول‌های پروستات است، زیرا بدون هورمون تستوسترون بیماری سرطان اصلاً ایجاد نمی‌شود. چاقی، مصرف سیگار و مصرف زیاد چربی‌های حیوانی از جمله علل ابتلا به این سرطان است‌. میزان ابتلا به این بیماری در افرادی که خانواده درجه‌ یک آن‌ها به بیماری سرطان مبتلا بوده‌اند، خطر ابتلا در آن‌ها را دو برابر می‌کند. اگر دو نفر از اعضای خانواده به این بیماری مبتلا باشند، خطر ابتلا چندین برابر افزایش پیدا می‌کند.

مراحل سرطان پروستات

دکتر محمدی مراحل این بیماری را چنین تشریح می‌کند: «سرطان پروستات دارای چهار مرحله است:

مرحله اول: معمولاً در این مرحله سرطان به کندی رشد می‌کند و نمی‌توان تومور را احساس کرد. ممکن است نیمی ‌از یک سمت پروستات یا حتی کمتر را درگیر کرده باشد. سطح (PSA) کم است. سلول‌های سرطانی را نمی‌توان به خوبی از سلول‌های سالم تشخیص داد.

مرحله دوم: تومور فقط در پروستات مشاهده می‌شود. سطح (PSA) متوسط یا پایین است. سرطان پروستات کوچک است، اما ممکن است خطر رشد و گسترش افزایش یابد.

مرحله سوم: سطح (PSA) زیاد است و تومور در حال رشد است و سرطان در درجه بالایی قرار دارد که نشان می‌دهد سرطان در حال پیشرفت است.

مرحله چهارم: سرطان خارج از غده پروستات را درگیر کرده است.

انواع سرطان پروستات

انواع سرطان پروستات را می‌توان به‌صورت زیر دسته‌بندی کرد:

سرطان پروستات خوش‌خیم: سرطان غده پروستات خوش‌خیم در واقع یک اصطلاح است و دلیل نام‌گذاری متورم ‌شدن غده پروستات در اثر افزایش سن است.

سرطان پروستات بدخیم: خود به دو نوع تقسیم می‌شود؛ در نوع اول سلول‌های سرطانی هنوز محدود به غده پروستات هستند و در نوع دوم از غده پروستات خارج شده و به بافت‌های همسایه مانند کبد و ریه سرایت کرده‌اند.

علائم سرطان پروستات

این آنکولوژیست با بیان این مطلب که متأسفانه سرطان پروستات در مراحل اولیه و شکل‌گیری خود هیچ علائم و نشانه‌ای ندارد می‌گوید: «علائم این بیماری شبیه بزرگ شدن خوش‌خیم پروستات است و علائم آن شامل کاهش جریان ادرار، طول کشیدن زمان ادرار، سوزش ادرار، خونریزی‌های ادراری و بندآمدن ادرار است‌. خاستگاه سرطان پروستات بیشتر در اطراف و محیط پروستات است، از این رو همیشه علائمی‌ مانند بزرگی خوش‌خیم پروستات ندارد و زمانی بیمار متوجه می‌شود که درمان آن به‌ سختی امکان‌پذیر است. بیمارانی که به سرطان پروستات پیشرفته یا بدخیم مبتلا هستند، به دلیل سرایت و گسترش سرطان از پروستات به سایر نواحی بدن مانند استخوان‌ها یا غدد لنفاوی، علائم دیگری مانند تورم پاها یا ناحیه لگن‌، بی‌حسی یا درد در لگن یا پاها، استخوان دردی که ادامه‌دار بوده یا منجر به شکستگی یا ترک خوردن استخوان شود نیز دارند.»

درمان سرطان پروستات

او با بیان این مطلب که شیوع این سرطان رو به افزایش است، از این رو مردان نیاز به غربالگری‌ و چکاپ‌های منظم و مستمر خصوصاً در سنین بالا دارند، می‌افزاید: «بیشتر این مرگ‌ومیرها در میان افراد مسن اتفاق می‌افتد. این سرطان درمان‌پذیر و قابل کنترل است و تشخیص این بیماری بعد از انجام آزمایش (PSA) با نمونه‌برداری از پروستات، انجام می‌شود. ‏درمان این بیماری وابسته به سن و شرایط عمومی بیمار و میزان گسترش سرطان در زمان تشخیص است. در صورتی که این سرطان گسترش نیافته باشد و سن بیمار زیر ۷۰ سال و شرایط عمومی خوب باشد، عمل جراحی انجام می‌گیرد. پرتودرمانی به عنوان یکی از گزینه‌های اصلی برای معالجه سرطان پروستات شناخته شده است. پرتو درمانی به وسیله تاباندن اشعه‌هایی با پرتو بالا به ناحیه درگیر شده انجام می‌گیرد. در این روش از اشعه‌هایی مثل آلفا، بتا، گاما و ایکس که دارای پرتوهای بسیار بالا هستند استفاده می‌شود. این پرتوها توانایی نابود کردن سلول‌های سرطانی را دارند. در صورتی که این پرتوها نتوانند سلول‌های سرطانی را از بین ببرند، لااقل می‌توانند مانع از انتشار آن‌ها شوند. لازم به ذکر است که پرتودرمانی سلول‌های سالم را نیز تخریب می‌کند، اما پس از اتمام دوره درمان سلول‌های تخریب شده توانایی ترمیم خود را دارند.

راهکارهای طب سنتی برای درمان پروستات

برای درمان پروستات طب سنتی توصیه می‌کند تا مواد غذایی و گیاهان دارویی زیر مصرف شود:

- چای سبز: خاصیت دارویی چای سبز به علت وجود آنتی‌اکسیدان کاتچین‌ است که انواع خاصی از ویروس‌ها و باکتری‌ها را از بین می‌برد. این آنتی‌اکسیدان باعث افزایش قدرت سیستم ایمنی شده و با برخی از انواع سرطان از قبیل سرطان پروستات مبارزه می‌کند. بر اساس مطالعات مختلفی که در این زمینه انجام ‌شده، مردانی که در روز سه فنجان چای سبز می‌نوشند، کمتر در معرض ابتلا به سرطان پروستات قرار دارند. محققان همچنین به این نتیجه رسیده‌اند که ترکیب چای سبز مانع از فعالیت آنزیم‌هایی می‌شود که در ابتلای فرد به سرطان پروستات نقش اساسی دارند.

- تخمه کدو: تخمه‌ کدو خواص فوق‌العاده‌ای برای سلامت پروستات دارد، بخصوص برای مردانی که مبتلا به سرطان پروستات خوش‌خیم هستند. روغن تخمه‌ کدو نیز سرشار از کاروتنوئید و امگا۳ است. به گفته محققان مردانی که از کاروتنوئید بالایی در رژیم غذایی خود برخوردارند، کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار دارند.

- تخم کتان: روغن‌های گیاهی به دلیل آنکه غنی از امگا٣ هستند احتمال ابتلا به انواع سرطان از جمله سرطان پروستات را پایین می‌آورند. از آنجایی که بدن انسان خود قادر به ساخت امگا٣ نیست، باید این ماده را از مواد غذایی دریافت کند. دانه کتان حاوی مواد غنی از امگا٣ بوده که پودر این دانه را می‌توان به غلات صبحانه و ماست اضافه کرد.

- زردچوبه: زردچوبه‌ نوعی گیاه است که با آسیاب کردن ریشه‌های آن تبدیل به‌ نوعی ادویه می‌شود. زردرنگ بودن این ماده سبب تندتر بودن مزه آن می‌شود.

ویتامین ای: مصرف موادغذایی حاوی ویتامین ای، سبب کاهش احتمال بزرگ شدن پروستات می‌شود و از غدد پروستات در برابر سرطان محافظت می‌کند. مارگارین، روغن‌های گیاهی، گردو، گندم و غلات کامل از جمله منابع غنی این ویتامین هستند.

گیاه گزنه: گاه مشاهده شده که گزنه مانند فیناستراید (معمولاً برای درمان بزرگی پروستات تجویز می‌شود) عمل می‌کند و در کاهش رشد پروستات مؤثر است.

روی: بررسی‌ها نشان داده که کمبود روی به‌طور بالقوه احتمال ابتلا به بیماری بزرگی پروستات و سرطان پروستات را افزایش می‌دهد. مصرف مکمل‌های حاوی روی یا افزایش مصرف روی در رژیم غذایی ممکن است به کاهش علائم مشکلات ادراری مرتبط با بزرگ شدن پروستات کمک کند.