امیرحسن کاکایی در گفتگو با آتیه‌آنلاین، گفت: قیمت خودرو را می‌توان تابعی از قیمت ارز در نظر گرفت و طی دو سال گذشته نیز همواره قیمت خودرو وابستگی به نرخ ارز داشته است حال عده‌ای ممکن است این رابطه را به قیمت دلار ربط داده و بگویند با حذف دلار این مشکلات رفع خواهد شد اما به شخصه تاکید دارم به‌طور کلی نرخ ارز است که در این بازار تاثیر می‌گذارد و هر ارزی را که در نظر بگیریم میزان ارزش آن در قیاس با پول ملی ما تاثیرگذار خواهد بود.

این کارشناس بازار خودرو ادامه داد: طی پنج سال گذشته میزان تولید خودرو در کشور ما با افت و کاهش مواجه شد اما در دو سال اخیر شاهد بوده‌ایم که با افزایش عرضه و تا حدی کاهش تقاضا مواجه‌ایم و در بازار خودرو نوعی تعادل ایجاد شده است. اکنون بخش قابل توجهی از متقاضیان بازار خودرو مصرف‌کننده این کالا نبوده و تنها با دید سرمایه‌گذاری اقدام به خرید این کالا می‌کنند.

وی افزود: در سرمایه‌گذاری نیز ارزش کالای سرمایه‌ای یک نکته بسیار مهم است. به‌طور مثال پیش از عید قیمت یک دستگاه پژو پارس TU۵ معادل ۵۵۰ میلیون تومان بود که این رقم پس از عید به ۷۱۵ میلیون تومان رسید و حتی اوایل اردیبهشت ماه با افزایش نرخ ارز ۷۶۰ میلیون هم شد اما پس از آن تا حدود ۶۵۰ میلیون تومان افت کرد. در واقع اگر شما این روند تغییر قیمت را بررسی کنید به این نتیجه می‌رسید که نگرانی‌های اقتصادی و ارزش‌گذاری بازار برای یک کالا در وضعیت تاثیر بسزایی بر قیمت آن دارد و چنانچه مثلا نرخ ارز روی ۴۷ هزار تومان تثبیت شود قیمت این خودرو به حدود ۵۷۰ تا ۵۸۰ میلیون تومان یا کمتر هم خواهد رسید.

تاثیر واردات خودروی کارکرده بر قیمت خودرو

کاکایی در ادامه صحبت‌های خود به تاثیر واردات خودروهای کارکرده در این زمینه پرداخت و گفت: در چنین شرایطی اگر محصولی جدید مانند خودروی دست دو وارداتی به بازار عرضه شود قیمت محصول داخلی کاهش پیدا نمی‌کند زیرا همان‌طور که اشاره شد قیمت این کالاها برگرفته از نرخ ارز است و در نهایت تنها تاثیری که ممکن است این واردات در بازار ایجاد کند رکود جدی است که مشابه این وضعیت در سال ۱۳۹۴ هم تجربه شد.

وی ادامه داد: از سوی دیگر این هم مهم است که در بحث واردات چه خودروهایی وارد می‌شوند؛ مثلا اگر خودروهایی مانند لندکروز وارد شود حبابی که برای این خودرو ایجاد شده تاحدی تعدیل می‌شود اما روی بازار خودروهای کمتر از یک میلیارد تومان تاثیری نخواهد داشت.

این کارشناس با تاکید بر اینکه لازم است نتایج کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت این تصمیم در کنار هم بررسی شود، گفت: آنچه اشاره شد تاثیرات کوتاه مدت واردات خودروی کارکرده بود اما در بلند مدت باید این نکته را مد نظر داشت که واردات خودروهای دست دوم نیز نیازمند ارز است. حال عده‌ای می‌گویند در کشور دسترسی کافی به منابع ارزی وجود دارد و حتی گفته می‌شود ممکن است نرخ ارز به ۳۰ هزار تومان هم برسد.

کاکایی افزود: اگر زمانی نرخ ارز کاهش پیدا کند به‌طور طبیعی قیمت خودرو نیز کمتر می‌شود اما این ارتباطی به واردات خودروهای کارکرده ندارد. اما این را نیز در نظر بگیرید که چنانچه دسترسی کافی به منابع ارزی وجود نداشته باشد موضوعی مانند واردات خودروهای کارکرده خود منجر به کاهش بیشتر منابع ارزی شده و در نهایت نرخ ارز را افزایش می‌دهد که این امر باعث افزایش قیمت خودروهای داخلی نیز می‌شود.

وی ادامه داد: بر این اساس باید دعا کنیم صحبت‌ها و برنامه‌های مسئولان عملیاتی شده و گشایشی در شرایط ایجاد شود وگرنه واردات خودروهای کارکرده هیچ تاثیری روی قیمت خودروهای داخلی ندارد. البته در کوتاه مدت این احتمال وجود دارد که بحث‌های روانی منجر به ایجاد تغییراتی در قیمت بازار شود. طی دو هفته گذشته تنها صحبت درباره مذاکرات باعث شد جو روانی حاکم بر مملکت به سمتی رود که قیمت دلار از ۵۴ هزار تومان به کانال ۴۷ هزار تومان برسد اما در بلندمدت باید توجه داشت که این گفتاردرمانی‌ها نمی‌تواند اثرگذاری قطعی داشته باشد و مهمترین موضوع بحث قیمت ارز و دسترسی کافی به منابع ارزی است.

ارز واردات خودروهای کار کرده از کجا تامین می‌شود؟

کاکایی همچنین به بحث‌هایی مانند پولشویی اشاره کرد و گفت: باید دقت شود بحث واردات خودروهای کارکرده منجر به پدیده‌هایی مانند پولشویی نشود. طی سه ماه گذشته در کشور حتی برای صنایع بزرگ و اصلی ارز کافی وجود نداشته و تزریق ارز قطره‌چکانی بوده است، حال جای سئوال دارد که ارز مورد نیاز برای واردات این خودروها چگونه تامین خواهد شد و از سوی دیگر بررسی کیفیت فنی این خودروها به چه شکل صورت می‌گیرد؟

وی ادامه داد: سال گذشته نیز مقرر شد ۱۰۰ هزار خودروی نو وارد شود و جلوی این مصوبه نیز گرفته نشد اما آیا این اتفاق رخ داد؟ بحث اصلی این است که ارز برای واردات تامین شود و نمی‌شود تنها با صحبت قیمت‌ها و وضعیت بازار را کنترل کرد. بر همین اساس به شخصه بعید می‌دانم در کوتاه مدت واردات خودروهای کارکرده عملیاتی شود و اگر هم این بحث به نتیجه برسد معمولا تجار ترجیح می‌دهند روی خودروهای با قیمت بالا سرمایه‌گذاری کنند.

افزایش قیمت محصولات ایران‌خودرو چه اثراتی خواهد داشت؟

این کارشناس در ادامه درباره تغییرات قیمتی محصولات ایران خودرو که قرار است از اول تیر ماه اجرایی شود نیز توضیح داد: اکنون ما برای خودرو دو قیمت خودروساز و بازار داریم و طی دو سال گذشته بررسی قیمت‌ها گویای آن بوده که هیچ ارتباطی میان این دو بخش وجود ندارد.

وی ادامه داد: دراین میان یک نکته کلیدی این است که از آذر ماه سال ۱۴۰۰ تاکنون ایران‌خودرو قیمت‌های خود را تغییر نداده است در حالیکه دراین مدت نرخ تورم حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد بوده است. حال حتی اگر این خودروساز افزایش قیمت مذکور را هم لحاظ کند جوابگوی هزینه‌هایش نخواهد بود. از سوی دیگر بر این باورم که این افزایش قیمت در بازار خودرو تاثیری نخواهد داشت و همچنان این قیمت به مراتب کمتر از قیمت واقعی است و منطقی است محصولات این شرکت تغییر قیمت داشته باشند اما درباره جزئیات این موضوع باید منتظر ماند تا مشخص شود شورای رقابت چه تصمیمی خواهد گرفت.

کاکایی افزود: متاسفانه به‌نظر می‌رسد در تصمیم‌گیری‌ها بیشتر سیاست حاکم است و بیشتر سیاسیون حکم می‌کنند تا اقتصاددانان. مردم هم فکر می‌کنند خودروی ایران‌خودرو و سایپا یارانه دولت است و باید آن را دریافت کنند و چنانچه گاه میزان این یارانه نسبت به موارد قبلی کمتر شد باید دست به اعتراض بزنند که چرا مثلا عده ای دیگر ۲۰۰ میلیون یارانه برای یک خودرو گرفته‌اند اما یارانه آنها برای خرید همان خودرو به ۱۷۰ میلیون تومان رسیده است.

وی در ادامه در پاسخ به این سئوال که بسیار منتقد قیمت خودرو بوده و بر این نکته تاکید دارند که قیمت خودروهای خارجی در کشورهای منطقه به مراتب پائین‌تر از ایران است، گفت: این بحث تنها به خودرو مربوط نمی‌شود و در بازارهای دیگری حتی مثل مرغ و برنج هم شاهد این وضعیت هستیم که مثلا مرغ برزیلی به مراتب ارزان‌تر بوده یا بخش مهمی از محصول برنج‌کاران در انبارها می‌ماند و قیمت برنج خارجی به مراتب کمتر از نمونه داخلی می‌شود. این مسئله گویای آن است که باید سیاست‌گذاری‌های صورت گرفته مورد بازنگری و بررسی قرار گیرد و ریشه این مشکلات در آن بخش جستجو شود.

کاکایی افزود: اکنون نمایندگان مجلس با افتخار می‌گویند که موانع واردات خودرو را برداشته‌ایم اما جای سئوال است که آیا همین نمایندگان طی سال‌های گذشته حتی یکبار اعلام کرده‌اند که مانعی را از سر راه تولید برداشته‌اند؟ اکنون نه تنها خودرو بلکه بسیاری از محصولات ما نسبت به نمونه‌های وارداتی قیمت تمام شده بالاتری دارند و جا دارد بررسی شود که سیاست‌های اقتصادی ما چگونه است که در عرصه‌های مختلف چنین اتفاقاتی رخ می‌دهد. باید نظام بانکداری و سیاست‌های بانکی ما به‌طور جدی مورد بررسی قرار گیرد و این امر هم با تغییر مدیریت حاصل نمی‌شود.