به گزارش آتیه‌آنلاین، بر اساس خروجی آماری اشتغال، شاخص اشتغال ناقص در بین مردان شاغل بیشتر از زنان و همچنین در نقاط روستایی بیشتر از نقاط شهری بوده است. همچنین جدیدترین آمارهای این حوزه نشان می‌دهد که سهم اشتغال ناقص در ارتباط با جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر مردان در بهار ۱۴۰۰ با افزایش ۱.۹ درصدی نسبت به همین بازه زمانی در سال گذشته به ۱۰.۸ درصد و این نسبت برای زنان شاغل نیز با افزایش ۱.۱ درصدی نسبت به بهار سال گذشته به ۴.۳ درصد رسیده است.

شایان ذکر است که تعداد شاغلان در حوزه اشتغال ناقص در بهار ۱۴۰۰ بیش از ۴۹۳ هزار نفر افزایش را به ثبت رسانده است که سهم مردان بیش از ۴۵۸ هزار نفر و سهم زنان بیش از ۳۵ هزار نفر بوده و این در حالی است که اشتغال ناقص در پنج سال گذشته در کشور روند نزولی داشته است.

تعریف بین‌المللی اشتغال ناقص

بر اساس تعاریف رسمی بین‌المللی حوزه کار و اشتغال، افراد دارای اشتغال ناقص، تمام شاغلانی را شامل می‌شود که در هفته مرجع (منظور هفته‌ای است که در آمارهای محاسبه شده، مورد نظر قرار گرفته است)، حاضر در سرکار یا غایب موقت از محل کار بوده و به دلایل اقتصادی مانند رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت کار بیشتر، قرار داشتن در فصل غیرکاری و... کمتر از ۴۴ ساعت به فعالیت کاری مشغول بوده و یا خواهان و آماده برای انجام کار اضافی در هفته مرجع بوده‌اند.

در واقع اینگونه می‌توان گفت که اشتغال ناقص مفهومی گسترده است که منعکس‌کننده‌ استفاده‌ ناقص از ظرفیت تولید جمعیت شاغل است و شامل موارد ناشی از ضعف سیستم اقتصادی ملی یا محلی هم می‌شود و این مفهوم به موقعیت اشتغال جایگزینی اشاره می‌کند که افراد خواهان و آماده‌ی پیوستن به آن هستند.

در واقع با نگاه به اینکه اشتغال ناقص یکی از مفاهیم تکمیل‌کننده‌ نرخ بیکاری است، سه رده‌ کلی برای آن در نظر گرفته می‌شود که عبارتند از: اشتغال ناقص زمانی، اشتغال ناقص مهارتی و اشتغال ناقص درآمدی و نیز اشتغال ناقص مهارتی و اشتغال ناقص درآمدی به‌عنوان اشتغال نامناسب نیز شناخته می‌شوند.

آمار اشتغال ناقص در سال‌های اخیر

بر اساس خروجی آمارهای رسمی، در سال ۹۵ نرخ بیکاری به ۱۲.۴ درصد رسید که ۱۰.۳ درصد از جمعیت شاغل کشور اشتغال ناقص داشتند و این رقم در سال بعد رشد نامحسوس ۰.۱ درصدی داشته است.

همچنین، سال ۹۷ همزمان با خروج آمریکا از برجام در تاریخ ۱۸ اردیبهشت سال ۱۳۹۷ و اعمال تحریم‌های ظالمانه بر کشور، اشتغال ناقص ۰.۵ درصد افزایش یافت و اگرچه در سال ۹۸ شیوع بیماری کرونا نیز علاوه بر تحریم‌ها فشار مضاعفی را به کشور وارد کرد اما اشتغال ناقص روند نزولی را در پیش گرفت و در پایان سال این رقم به ۹.۹ درصد رسید یعنی کاهشی بیش از ۱.۴ درصد در کشور را تجربه کرد. گفتنی است که روند نزولی اشتغال ناقص افراد در کشور ادامه داشت به طوری که از میان ۲۳ میلیون و ۲۶۳ هزار نفر جمعیت شاغل کشور ۹.۵ درصد اشتغال ناقص داشتند.

بررسی سهم جمعیت ١٥ ساله و بیش‌تر دارای اشتغال ناقص نیز نشان می‌دهد که در پاییز سال گذشته، ٩,٩ درصد جمعیت شاغل، ‌ به دلایل اقتصادی (فصل غیرکاری، رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت بیش‌تر و…) کم‌تر از ٤٤ ساعت در هفته کار کرده و آماده برای انجام کار اضافی بوده‌اند و این در حالی است که ٣٤.٢ درصد از شاغلین ١٥ ساله و بیش‌تر، ٤٩ ساعت و بیش‌تر در هفته کار کرده‌اند.

سهم اشتغال ناقص ۱۵ ساله و بیشتر

بر مبنای تعاریف رسمی و خروجی آمارهای معتبر در حوزه اشتغال، مفهوم «سهم اشتغال ناقص» عبارت از نسبت جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر دارای اشتغال ناقص به جمعیت شاغل ۱۵ ساله و بیشتر، ضرب در عدد ۱۰۰ است.

بیشترین اشتغال ناقص در بین روستاییان

بر اساس آخرین آمار و داده‌های حوزه اشتغال و کار در طرح آمارگیری نیروی کار، نسبت جمعیتی اشتغال ناقص در برابر افراد در سن اشتغال بیشتر از ۱۵ سال، در بین روستاییان بیشتر از افراد شاغل شهری است.

بر همین اساس، اشتغال ناقص در روستا در بهار ۱۴۰۰ نسبت به فصل مشابه در سال گذشته با رشد ۱.۱ درصدی به ۱۲.۶ رسیده است و این عدد در مناطق شهری با افزایش ۲.۲ درصدی، عدد ۸.۸ را نشان می‌دهد.  بر مبنای این داده‌ها، بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در نقاط شهری و نزدیک به ۷۶۳ هزار نفر در مناطق روستایی در قالب جمعیتی اشتغال ناقص محسوب می‌شوند.

در نمودار زیر، تازه‌ترین شاخص‌های عمده بازار کار در بهار ۱۴۰۰ را مشاهده می‌کنید.