روزانه و بر اساس آمارها حدود ۱۰۰ میلیون لیتر بنزین در کشور تولید می‌شود، حال آنکه مصرف این فرآورده نفتی در ایران حتی به بیشتر از ۱۳۰ میلیون لیتر هم می‌رسد. کارشناسان می‌گویند میزان مصرف سوخت در کشور و حتی جهان بعد از شیوع همه‌گیری کرونا (یعنی در یکی دو سال گذشته) روند افزایشی به خود گرفته و این روند همچنان ادامه خواهد داشت.
جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی نیز خردادماه سال جاری و زمانی که هنوز مصرف بنزین رکورد ۱۳۰ میلیون لیتری را نزده بود، در این زمینه به نقش خودروسازان اشاره کرد و درباره جدی شدن روند ناترازی بنزین هشدار داد و گفت: «مصرف روزانه بنزین کشور ۱۱۰ میلیون لیتر است و مصرف و تولید سربه‌سر شده‌اند. سالانه بیش از یک میلیون خودرو عرضه می‌شود و هیچ خودرویی هم اسقاط نمی‌شود، در صورت ادامه این روند، ما به ناترازی بنزین می‌رسیم و واردکننده خواهیم شد.»
او از صدور سالانه حدود ۱.۲ میلیون کارت سوخت نوشماره برای خودروهای نو (معادل مصرف ۳.۵ میلیون لیتر بنزین در روز و ظرفیت تولید بنزین پالایشگاه تبریز به‌تنهایی) خبر داده و ابراز نگرانی کرد که روند کنونی مصرف بنزین را نمی‌توان با احداث پالایشگاه و پتروپالایشگاه و افزایش تولید بنزین مدیریت کرد.

سهم پالایشگاه ستاره خلیج فارس
در زمینه تولید بنزین در سال‌های گذشته و به دنبال تحریم‌های صورت گرفته، پالایشگاه ستاره خلیج فارس یکی از تأمین‌کننده‌های اصلی کشور بوده و می‌توان آن را مدرن‌ترین پالایشگاه خاورمیانه دانست که به گفته مدیرعامل این مجموعه پاک‌ترین بنزین دنیا را تولید می‌کند.
این پالایشگاه که سه فاز نخست آن در پایان سال ۱۳۹۷ به بهره‌برداری رسید، تولید ۴۱ میلیون لیتر بنزین در روز را در دستور کار داشته و اینک توان تولید بنزین آن به ۴۷ میلیون لیتر در روز با استاندارد یورو ۵ افزایش یافته است. بر این اساس می‌توان گفت سهمی حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد از تأمین بنزین کشور دارد. این پالایشگاه به عنوان بزرگ‌ترین پالایشگاه میعانات گازی دنیا و ایرانی‌ترین پالایشگاه کشور، رتبه اول تولید بنزین در کشور را به خود اختصاص داده است.

راهکار وزارت نفت برای مشکل بنزین
وزارت نفت برای حل ناترازی دو راهکار را در دستور کار خود قرار داده است. آن‌طور که جواد اوجی، وزیر نفت کشور به‌ تازگی اعلام کرده، به‌ دلیل افزایش مصرف بنزین، در این حوزه با ناترازی روبه‌رو شدیم اما توانستیم بنزین مورد نیاز مردم در تابستان امسال را در شرایطی تأمین کنیم که مصرف بنزین به بیش از ۱۴۰ میلیون لیتر در روز رسیده بود، ولی هیچ جایگاهی با کمبود بنزین مواجه نشد.
او گفت: «در ادامه برای مدیریت موضوع ناترازی بنزین بر دو اقدام متمرکز هستیم؛ نخست اتخاذ سیاست‌های غیرقیمتی که بر این اساس توانستیم مصرف بنزین را مدیریت کنیم و دوم بهره‌برداری هرچه سریع‌تر از پالایشگاه‌های در حال احداث که ان‌شاءالله دو پالایشگاه جدید را تا پایان دولت عملیاتی می‌کنیم.»

بنزین پتروشیمی‌ها، همچنان محل بحث
برای روشن‌تر شدن این موضوع سراغ یکی از نمایندگان مجلس رفتیم که این موضوع را بیشتر توضیح دهد. عبدالعلی رحیمی مظفری، عضو هیأت‌رئیسه کمیسیون انرژی در این باره به «آتیه‌نو» این‌گونه توضیح داد: «ظرفیت تولید بنزین در کشور حدود ۱۰۰ میلیون لیتر است، اما با توجه به شرایطی که می‌توانیم در برخی از پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها ایجاد کنیم می‌توانیم بعضی از محصولات مشابه را به بنزین یا سایر فرآورده‌ها تبدیل کنیم. از این طریق قابلیت و ظرفیت افزایش تولید بنزین در کشور وجود دارد.»
او افزود: «با توجه به بالاتر رفتن مصرف و لزوم انجام واردات بنزین، همواره صحبت‌هایی از سوی تعدادی از صاحبنظران و کارشناسان در این زمینه مطرح می‌شود و این سؤال به وجود می‌آید که آیا ظرفیت تولید بنزین در کشور به اندازه‌ای هست که بتوان نیاز داخلی و مصرف را تأمین کرد یا آنکه باید به فکر واردات بنزین باشیم. در این زمینه باید گفت تا امروز توان تولید بنزین در کشور به اندازه نیاز داخلی وجود داشته، اما اگر وضعیت مصرف این فرآورده به همین شدت افزایش پیدا کند مسلماً در برخی مقاطع زمانی با کاهش تولید مواجه می‌شویم و مشکلاتی در تولید بنزین و جایگزینی محصولات مشابه به وجود خواهد آمد. همچنین مسائلی در زمینه تعهداتی که برخی شرکت‌های تولیدکننده دارند، ایجاد می‌شود و نهایتاً ناگزیریم دست به واردات بزنیم. بنابراین اگر رعایت نشود و نکات مهمی که بارها بر آن تأکید شده را در صرفه‌جویی مصرف بنزین مورد توجه قرار ندهیم، قطعاً واردات بنزین نیز انجام خواهد شد.»
این عضو هیأت‌رئیسه کمیسیون انرژی ادامه داد: «اگر برای افزایش تولید بنزین به دنبال جایگزینی محصولات مشابه و تبدیل آن به بنزین باشیم نیز مسائل و انتقاداتی مطرح می‌شود که جای بررسی و دقت بیشتر دارد. بعضاً گفته می‌شود که بنزین تولید شده در داخل و به ویژه بنزین‌هایی که از طریق جایگزینی به ظرفیت تولید اضافه می‌شوند استاندارد نیست. اما باید گفت که کیفیت تولید بنزین با مصارفی که در داخل کشور داریم، همخوانی دارد و از نظر کیفیت تولید این فرآورده نفتی پرمصرف مشکلی در کشور نداریم.»
به گفته رحیمی مظفری، ممکن است آنالیز بنزین در برخی پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها با توجه به شرایطی که در حال حاضر داریم و از جایگزینی و تبدیل محصولات مشابه برای افزایش تولید بنزین استفاده می‌کنیم، با مشکلاتی مواجه ‌شود و برخی پارامترهای آن بالا و پایین شود. حتی ممکن است تولید بنزین در پالایشگاهی از نظر کیفی با پالایشگاه دیگر متفاوت باشد و اکتان آن محصول تغییراتی کند و بالاتر برود اما اینکه گفته می‌شود فرآورده بنزین تولید شده در داخل کشور فرآورده استانداردی نیست، به هیچ‌وجه صحت ندارد و به جرأت می‌توان گفت چنین ادعایی درست نیست.