به نظر شما این قیمت‌گذاری فعلی برق برای نیروگاه‌داران و هلدینگ‌هایی که مالک چند نیروگاه هستند، چه معضلاتی را به وجود آورده است؟
قیمت‌گذاری دستوری که میراث برخی دولت‌های گذشته بود، باعث شد تا نیروگاه‌های تولید برق نتوانند از پس هزینه‌های واقعی برآیند و جوابگوی این هزینه‌ها باشند و آن‌طور که باید نمی‌توانند در عرصه رقابت حضور داشته باشند. در این صورت چنانچه نیروگاهی نیاز به تعمیرات داشته باشد، به سختی می‌تواند هزینه‌ها را تقبل کنند، در این صورت امکان توسعه نیروگاه‌ها را نخواهند داشت. همچنین نمی‌توانند با فازهای دیگر ورود کرده و سرمایه‌گذاری کنند. این موضوعات به نیروگاه‌ها آسیب می‌زند و باعث می‌شود نیروگاه‌سازی در کشور از جذابیت بیفتد. نتیجه نیز این می‌شود که امروز تولید برق از مصرف فاصله گرفته است. به نوعی مصرف برق، مسیر خود را طی می‌کند، اما در زمینه تولید، حدود ۱۰ سالی است که سرمایه‌گذاری انجام نشده است. همین موضوع آسیب‌زاست و موجبات آن را فراهم می‌آورد تا ناترازی بین تولید و مصرف به وجود بیاید. نمونه آن، مشکلاتی است که در تابستان رخ می‌دهد و گاز صنایع نیز گاهاً قطع می‌شود که این موضوع تولید کشور را با چالش مواجه می‌سازد، اما اگر برای احداث نیروگاه‌ جدید به نوعی جذابیت ایجاد شود، صنعت برق می‌تواند با وضعیت بهتری روبه‌رو شود.

چند وقتی است که در بورس انرژی، تابلو برق فعال‌تر شده و نیروگاه‌ها می‌توانند برق خود را در این تابلو بفروشند. به نظر شما چه راهکارهایی وجود دارد که نیروگاه‌ها بیشتر به بورس وارد شوند؟
بورس انرژی زیرساخت‌های لازم را برای توسعه بازار برق دارد، اما با توجه به دخالت‌هایی که بعضاً در زمینه نرخ رقابتی در بورس نیز می‌شود، نیروگاه‌ها آنچنان که باید و شاید نمی‌توانند از مواهب عرضه برق در بورس انرژی برخوردار شوند.

علت این موضوع را در چه موردی می‌دانید؟
در بحث قیمت‌گذاری، دولت احساس می‌کند چون قیمت گاز یارانه‌ای است نباید به نیروگاه‌ها اجازه دهد که برق را به صنایع و مردم به قیمت رقابتی بفروشند. باید به این موضوع توجه کرد که گاز، سهم زیادی در قیمت برق دارد. راه‌حل می‌تواند این باشد که نیروگاه‌هایی که قرار است برق را در بورس عرضه کنند، قیمت گازشان هم در بورس تعیین شود و نیروگاه‌ها گاز مورد نیاز خود را در بورس و با قیمت آزاد خریداری کنند، اما از سوی دیگر، به آن‌ها اجازه داده شود که برق را به صنایع به قیمت رقابتی و کشف شده در بورس بفروشند.

بورس انرژی چه کارکردی می‌تواند برای صنعت برق داشته باشد؟
در رابطه با این موضوع باید گفت، وزارت نیرو در راستای توسعه بازار برق، دستورالعمل «توسعه مبادلات برق در بورس انرژی» را ابلاغ کرد. این موضوع باعث توسعه سرمایه‌گذاری پروژه‌های جدید انرژی تجدیدپذیر در کشور می‌شود و تنها مشترکان دارای مصارف بالای یک مگاوات امکان خرید از تابلو سبز بورس را دارند. به بیان دیگر، مدتی است اراده مسئولان از جمله دولت سیزدهم به این سمت است که با در نظر گرفتن زیرساخت‌های موجود در بورس انرژی، بخشی از اقتصاد صنعت برق را از طریق فروش برق توسط نیروگاه‌ها در بورس انرژی و خرید برق بالای یک مگاوات از سوی صنایع به سمت آزادسازی پیش ببرند. این امر کمک می‌کند تا منابع خوبی از طریق حضور خریدار و فروشنده اصلی در بورس انرژی و انتفاع وزارت نیرو و توانیر از محل ترانزیت برق فراهم شود و ما وارد صنعت نیروگاه‌سازی شویم. این موضوع منجر به اتمام ساخت نیروگاه‌های در دست ساخت می‌شود و از سوی دیگر نیروگاه‌هایی که باید شروع به ساخت شوند، ساخت آن‌ها تا دو سال آینده به پایان خواهد رسید. با این اقدام، خاموشی‌هایی که در کشور ناشی از کمبود ۱۰ تا ۱۵ هزار مگاواتی برق و عدم سرمایه‌گذاری در این صنعت طی سال‌های گذشته بوده، جبران می‌شود.

به انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره کردید. فارغ از این برقی که نیروگاه‌های حرارتی، سیکل ترکیبی و...، تولید می‌کند، تولید انرژی تجدیدپذیر از طریق باد و خورشید، در دستور برخی از هلدینگ‌ها قرار گرفته است. در کشور ما این نیروگاه‌ها چه اندازه جا افتاده است؟
جهان امروز پیشرفت بسیار خوبی در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر داشته، اما چون پایه کشور ما انرژی‌های فسیلی و ارزان‌قیمت است، این مسأله اجازه نداد مسیر انرژی‌های تجدیدپذیر رشد کند. در این رابطه امروز سهم ما در تولید برق از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر حدود یک درصد است که حدود ۸۰۰ مگاوات از کل تولید می‌شود. این درحالی است که در دنیا امروز بالای ۱۷ درصد و به طور متوسط بیش از ۲۵ درصد برق به صورت تجدیدپذیر تولید می‌شوند. ترکیه حدود ۱۷ درصد از برق خود را به صورت تجدیدپذیر تولید می‌کند. از سویی کشور ما پتانسیل تجدیدپذیر بسیار خوبی دارد. ما در این زمینه ۳۰۰ روز آفتابی داریم و بخش‌هایی در نزدیکی دریایی خزر، تشعشعات بهتری حتی نسبت به کشور آلمان دارد. با این پتانسیل، ما باید به سمت انرژی‌های پاک برویم. چرا ما به سمت تجدیدپذیر نرفته‌ایم؟ یک علت این است که انرژی‌های فسیلی ما ارزان بوده است. عربستان هم مشابه ما عمل می‌کرد، اما حالا این کشور قصد دارد روی تولید روزانه ۲۰۰ هزار مگاوات برق تجدیدپذیر کار کند و سوخت فسیلی خود را با قیمت بالا در دنیا به فروش رساند. ما هم می‌توانستیم گاز را تا ۳۰ سنت هم بفروشیم و نیروگاه‌ها را بیشتر به سمت استفاده از سوخت‌های خورشیدی و بادی سوق دهیم. ما در کشورمان روزانه ۹۰ هزار مگاوات ظرفیت تولید برق از طریق خورشیدی و بادی داریم. با توجه به خطوط انتقال و پست‌هایی که نیاز داریم می‌توان حدود ۹۰ میلیارد یورو روی آن سرمایه‌گذاری کرد. این ظرفیت بزرگی است که پیش روی ما قرار دارد.

به میزان تولید برق تجدیدپذیر در کشور اشاره کردید. هلدینگ شستا نیز در این رابطه برنامه‌های خوبی را درست دارد. این موضوع را چگونه ارزیابی می‌کنید؟