به گزارش خبرنگار آتیه‌آنلاین، خشونت اقدام‌ علیه‌ جسم‌ و جان، شرف، مال‌ و حقوق‌ افراد به‌طوری‌ که‌ ایجاد ترس‌ کند را شامل می‌شود، بنابراین از خفیف‌ترین‌ جرایم‌ که‌ علیه‌ اموال‌ تا ارتکاب شدیدترین‌ جنایات علیه‌ جسم‌ و جان انسان‌ که به نوعی به سلب‌ امنیت‌ و آسایش‌ زندگی‌ بشر منجر می‌شود همه‌ از مصادیق‌ خشونت‌ به شمار می‌آیند.

کودک‌امروزی‌که مدام شاهد خشم و کینه است شخصیت او چگونه شکل خواهد گرفت؟ دانش‌آموزی که با استرس و ترس در کلاس درس حضور پیدا می‌کند قرار است در چه بستری به درک مفهومی از «امنیت» برسد. اصلا آیا آرامش و امنیت را لمس و احساس خواهد کرد؟

نوجوان در معرض تنش به جوانی خشمگین تبدیل می‌شود

ماندانا سادات‌حسینی پژوهشگر و فعال اجتماعی در گفت‌وگو با آتیه‌آنلاین گفت: علل بروز رفتارهای خشونت‌آمیز از سوی نوجوانان را می‌توان در ناکامی‌های مکرر، خشم‌های نهفته، به خطر افتادن منافع نوجوان (عدم دسترسی به خواسته‌های خود)، تعارض‌های بین والدین و نوجوان، شاهد و یا قربانی خشونت شدن آنها جست‌وجو کرد.

این مدیر مؤسسه مشاوره و مددکاری ویژه زنان و کودکان کارو خیابان با اشاره به تأثیر جامعه‌بر بروز رفتارهای خشونت‌آمیز نوجوانان گفت: مگر می‌توان تأثیرات اسناد بالادستی در قانونگذاری، اجرا و قضا را نادیده‌گرفت؟ هر یک از این قوا دارای سیستم‌های مستقل اما متأثر از یکدیگر هستند که بر افراد جامعه از جمله کودکان و نوجوانان تأثیر چشمگیری دارند.

حسینی اضافه کرد: مسائل اجتماعی، پدیده‌هایی اجتماعی اعم از شرایط ساختاری و یا الگوهای کنشی هستند که در مسیر تحولات اجتماعی بر سر راه توسعه (یعنی بین وضعیت موجود و مطلوب) قرار می‌گیرند و مانع تحقق اهداف آرمانی می‌شوند.

این فعال اجتماعی عدم تخلیه هیجانات نوجوانان در محافل و مجامع گوناگون و عدم تعریف علمی ‌از انوع تفریحات نوجوانان را از دیگر عوامل مؤثر در بروز اعمال خشونت‌آمیز در این گروه سنی مطرح کرد.

این مشاور روانشناسی در بیان تبعات مزمن شدن خشم و خشونت در نوجوانان‌ گفت: طبیعتاً زمانی که نوجوانی دچار تنش عصبی می‌شود و یا با ناکامی‌ها و تعارض‌های شدید روبه‌رو شود و قدرت بروز این خشم‌ها را خانواده و جامعه به او ندهند، این خشم مزمن در نهاد نوجوان رسوب خواهد کرد و به اشکال گوناگون در دوره جوانی آشکار خواهد شد.

وی افزود: شخصیت‌های ضداجتماعی و انتقام‌گیر از جامعه، اختلال سلوک و عدم ثبات خلق، افسردگی و انزواطلبی حاکی ناشی از خشم فروخورده است؛ کما اینکه روانشناسان افسردگی را خشم فروخورده نسبت به خود و جامعه می‌نامند که متأسفانه در سال‌های اخیر با این پدیده بسیار روبه‌رو هستیم. افزایش خودکشی‌ با ابزارهای گوناگون، تیغ‌زنی دست، خالکوبی و کنش‌های از این جنس تصاویر متفاوتی از بروز خشم هستند.

حسینی در بیان راهکارهای مناسب در مواجهه با خشونت نوجوانان تأکید کرد: تغییر قوانین اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی با توجه به شرایط روز جهانی، آگاه‌سازی خانواده‌ها در فرایند شیوه‌های فرزندپروری، تغییرات اساسی در بینش و روش آموزش و پرورش، آموزش سواد استفاده از رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به نوجوانان، ایجاد کرسی‌های گفتمان نوجوانان در محافل فرهنگی، هنری و خانوادگی، ایجاد فضاهای تفریحی مثل باشگاه‌های ورزشی در کنترل و مقابله خشم نوجوانان نقش مؤثر و کلیدی دارند.

وی ادامه داد: اگر خانواده و جامعه به گونه‌ای عمل کنند که نوجوانان به یادگیری شیوه‌های صحیح نوآوری و خلاقیت، آموزش مهارت‌های ارتباطی، آموزش مدیریت خشم، استفاده بهینه از مشوق‌های فردی و اجتماعی ترغیب شوند، قطعاً بسیاری از مسائل و آسیب‌های اجتماعی در نوجوانان شکل نمی‌گیرند و مجال بروز پیدا نمی‌کنند.

تاثیر مواجهه مدام با خشونت در نهادینه‌شدن رفتارهای ناپسند در شخصیت فرد

مجید ابهری، آسیب‌شناس و رفتارشناس اجتماعی در گفت‌وگو با روزنامه اعتماد در خصوص خشونتی که به‌طور ناخودآگاه در جامعه در حال وقوع است، گفـت: یعنی ‌ای بسا فرزندان ما با دیدن خشونت کلامی بین والدین یا مشاهده خشونت بین افراد در خیابان و اماکن دیگر به سمت این رفتار ناپسند کشیده شده و این وضعیت آزاردهنده در رفتار و روان آنها نهادینه می‌شود.

ابهری تاکید کرد: در حال حاضر درگیری‌های فیزیکی، ضرب و جرح و قتل آمار قابل‌توجهی در مراجعان به پزشکی قانونی و قوه قضاییه و نیروی انتظامی دارد، چرا این‌گونه است؟ بسیاری از افرادی که دست‌شان به خون دیگران آغشته شده و موجب بسته شدن دفتر زندگی انسان دیگری شدند، نه قاتل به دنیا آمده بودند و نه در فطرت آنها قتل و کشتار وجود داشته است اما خشم و خشونت باعث شده که در یک لحظه با یک اتفاق ساده فرد تبدیل به قاتل شده و خود او نیز دفتر حیاتش بسته شود.

این‌آسیب‌شناس تصریح کرد: وقتی به فیلم‌های خشونت‌آمیزی‌ که این روزها در شبکه مجازی منتشر می‌شود و بازی‌های رایانه‌ای نگاه می‌کنیم درصد قابل‌توجهی از آنها دارای صحنه‌های خشن هستند. همچنین از اسباب‌بازی‌های موجود در جامعه می‌توان نتیجه گرفت که بیش از ۸۵درصد از این اسباب‌بازی‌ها شمشیر و خنجر و انواع تفنگ‌ها و تیرکمان‌ها هستند.

وی بیکاری یا درآمد پایین‌تر از استاندارد زندگی را یکی از دلایل به وجود آمدن پرخاشگری در انسان‌ها خواند و افزود: وقتی دولت اعلام می‌کند سقف حقوق برای درآمد شایسته در جامعه ۱۸میلیون تومان است و کمتر از این زیر خط فقر قرار می‌گیرد درنتیجه اگر دقت کنیم چند درصد از افراد جامعه ما کمتر از این مقدار حقوق می‌گیرند؟ آنهایی که حتی توان تهیه ضروری‌ترین اقلام مورد نیاز خود و خانواده‌شان مثل گوشت، مرغ، لبنیات و میوه‌جات تازه را ندارند هم از نظر تغذیه دچار ضعف و کمبود ویتامین‌های لازم می‌شوند و هم شرمندگی خانواده آنها را در مسیر پرخاشگری و خشونت می‌کشاند.

این رفتارشناس اجتماعی تاکیدکرد: با ارایه برنامه‌های نشاط‌آور و طنزهای فاخر می‌توانند فتیله خشونت را پایین کشیده و خشم و پرخاشگری را در جامعه کاهش داد. افزایش نشاط اجتماعی و حمایت سازمان‌ها و نهادهای مربوطه از خانواده‌های دارای فرزند برای رشد و شادابی و نشاط در خانواده‌ها و ورزش‌های دسته‌جمعی و گروهی، سفرها و بازدیدهای خانوادگی می‌تواند تا حد قابل‌توجهی موجب کاهش تنش‌های رفتاری و افسردگی در جامعه شود و همین دلیل باعث می‌شود خشونت در این راستا کاهش یافته و تنش‌های رفتاری و تقابل‌های رفتاری نیز به موازات آن کاهش پیدا کند.