به گزارش آتیه‌آنلاین به نقل از ایرنا، محمد میرزایی در نشست «الزامات سیاست‌گذاری جمعیتی در ایران» به برخی تحولات جمعیتی در جهان و ایران اشاره کرد و افزود: جمعیت جهان اکنون هشت میلیارد نفر است و علت اصلی افزایش توسعه بهداشت و کاهش مرگ و میر نوزادان و اطفال بوده است.

او ادامه داد: تا انقلاب صنعتی میزان مرگ و میر نوزادان زیر یک سال به ازای ۳۰۰ نوزاد در هر هزار نفر بود اما این روند در اطفال بالاتر بوده و به ازای هر ۴۰۰ نوزاد در هزار نفر بوده است که به نوعی نیمی از فرزندان به طور میانگین تا پنج سالگی فوت می‌کردند و به همین دلیل خانواده‌ها تعداد فرزندان بیشتری را متولد می‌کردند تا حداقل چند نفر از آنها باقی بماند.

انفجار جمعیت ایران در دهه ۶۰
میرزایی افزود: در برخی کشورهای در حال توسعه در نیمه قرن بیستم با میزان رشد انفجاری جمعیت مواجه شدند و در ایران در دهه ۶۰ رشد جمعیت و انفجار جمعیت را شاهد بودیم که البته یک روند طبیعی بود.

رئیس انجمن جمعیت‌شناسی ایران گفت: از دهه ۱۹۶۰ هر ۱۲ سال یک بار، یک میلیارد بر جمعیت دنیا اضافه شد و این شتاب رشد جمعیت را به همراه داشت و جمعیت جهان در سال ۱۹۶۲ حدود سه میلیارد نفر رشد داشت که اکنون به هشت میلیارد نفر رسیده است.

وی ادامه داد: کشورهای در حال توسعه پس از تجربه چند دهه رشد انفجاری جمعیت به تحدید موالید با هدف رشد جمعیت پرداختند و دولت‌ها سیاست‌های کلان خانواده را به منظور سلامت مادر و فرزند بررسی کردند.

میرزایی افزود: در ایران سه دهه ۱۳۳۰ تا ۱۳۶۰ رشد انفجاری جمعیت با میانگین سه درصد را تجربه کردیم و اکنون با وجود افت و خیزهایی که داشته است به دلیل بالارفتن سن ازدواج، با کاهش آمار ازدواج و فرزندآوری مواجه هستیم.

او گفت: آنچه که درباره تحولات جمعیتی نشان می‌دهد؛ از نقطه‌نظر روند تاریخی، اصل بر تشویق ازدواج و باروری است و فقط در ۲ قرن اخیر در بستر گذار از باروری طبیعی به باروری کنترل شده را داشته‌ای و تحدید موالید در دستور کار قرار گرفته است. به استثنای این چند دهه در ایران از دهه ۱۳۸۶ باروری کنترل شده بود و به سطح جانشینی رسیدیم و یعنی دوره انتقال از باروری طبیعی به کنترل شده بیش از نیم قرن طول نکشیده است.

استاد جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران به شکل‌گیری مرحله پنجره جمعیتی اشاره کرد و گفت: اکنون دو سوم جامعه در رده سنی ۱۵ تا ۶۴ سال هستند و در واقع ۷۰ درصد جامعه در این رده سنی قرار دارند و به همین منظور ما باید به ساختار سنی توجه کنیم زیرا در مرحله پنجره جمعیتی همه مشکلات متخصصان و پژوهشگران بحث توانمندسازی جوانان است و از این روش جهش توسعه‌ای را خواهیم داشت.

او افزود: تا سال ۱۴۳۰ ساختار جمعیت ایران استوانه جمعیتی خواهد شد. در هر یک از مراحل جمعیتی و ساختار سنی برنامه‌ریزان و دولتمردان باید با استفاده از صاحبنظران اولویت‌ها را تشخیص دهند چون چالش جمعیتی گریزناپذیر است و باید در مورد برآورده کردن نیازها اقدامات و برنامه‌ریزی کرد.

رئیس انجمن جمعیت‌شناسی ایران گفت: دهه ۶۰ یکی از جوان‌ترین ساختار سنی را داشتیم به طوری که ۴۶ درصد جامعه جوان بود اما اکنون در مرحله سالخوردگی نیاز به برنامه‌ریزی داریم زیرا تجربه ۸۰ ساله کشورهای اروپایی و ۴۰ ساله کشور ژاپن نشان داده در مرحله سالخوردگی بیش از ۶۰ درصد جمعیت در سنین فعالیت هستند بنابراین باید چالش‌ها را تشخیص داد و برای آن چاره‌اندیشی کرد.