موسوی افزود: «دسترسی به آمار باعث میشود ارائه خدمات کارآمد و زمینه ایجاد فرصتهای برابر برای معلولان در جامعه امکانپذیر شود.»
او با تأکید بر خلأ آماری در زمینه جمعیت معلولان کشور گفت: «سرشماری سال۱۳۹۰ آخرین سالی است که آمار افراد دارای معلولیت در آن گنجانده شده است. بعضاً جمعیت معلولان حدود یک میلیون، معادل ۱.۴ درصد جمعیت کشور اعلام میشود. در حالی که با یک جستوجوی ساده متوجه میشویم بعضی مسئولان سازمان بهزیستی جمعیت معلولان را چهار درصد افراد جمعیت کشور و یا یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر میدانند.» موسوی با اشاره به اینکه اخیراً معاون توانبخشی سازمان بهزیستی اعلام کرده که ۱۰ درصد جامعه دارای معلولیت هستند، افزود: «در حالی آمار متفاوتی از جمعیت معلولان کشور از سوی مسئولان اعلام میشود که متأسفانه در آخرین سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵، اصلاً شمار جمعیت افراد دارای معلولیت ذکر نشده است.»
رئیس گروه کاردرمانی دانشکده توانبخشی دانشگاه تهران با اشاره به عضویت ایران در کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت گفت: «ایران به عنوان یکی از امضاکنندگان این کنوانسیون بینالمللی۵۰مادهای و پروتکل ۱۸مادهای آن ملزم به اجرای این اسناد بینالمللی است. کشورهای عضو متعهد شدهاند اطلاعات مناسب در مورد دادههای آماری و تحقیقاتی حوزه معلولان را جمعآوری و سیاستهای لازم را بر اساس آن تدوین کنند.»
فهم ناقص از معلولیت
این عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با اشاره به تأثیر رویکردهای موجود در خصوص معلولیت و افراد دارای معلولیت در خلأ آماری مربوط به این حوزه گفت: «زمانی که معلول به عنوان فرد دارای نقصی تصور میشود که نیاز به درمانهای پزشکی دارد، قطعاً از دل این مفهوم، مفاهیمی از جمله اینکه معلول، فردی غیرنرمال است که باید او را به افراد نرمال نزدیک کنیم شکل میگیرد. این فاصلهگذاری بین افراد سالم و غیرسالم در نهایت زمینهساز بروز تبعیض، برچسبزنی و انگزنی میشود.»
او افزود: «از سوی دیگر، مسئله معلولیت و باورهای غلط در مورد ناتوانی، ریشه در فرهنگ ما دارد. افراد گاهی معلولیت را ناشی از سوءرفتار فرد و یا عقاب الهی تصور میکنند. در چنین شرایطی، حتی اگر آمار خانهبهخانه گرفته شود خیلی افراد تمایل ندارند که اعلام کنند فرزند معلول دارند؛ چراکه آنها بیم دریافت کنشها و پاسخهای اجتماعی منفی را از جامعه دارند.»
به گفته موسوی تا زمانی که در جامعه اقدام فرهنگی در خصوص مسئله معلولیت صورت نمیگیرد، دستیابی به بانک جامع جمعیت معلولان کشور سخت و غیرممکن به نظر میرسد.
مداخلات در سطح خانواده و جامعه
رئیس گروه کاردرمانی دانشکده توانبخشی دانشگاه تهران یکی از راهکارهای تسهیل دسترسی به آمار افراد دارای معلولیت را مداخلات در سطح خانواده و جامعه دانست و گفت: «مداخلات به شکل گروههای همیاری و مداخلات توانبخشی مبتنی بر جامعه بسیار مؤثر هستند. مهمتر اینکه ارتقای سواد جامعه و مداخلات در سطح دولت و قانون نیز باید در دستور کار قرار گیرد.»
موسوی با اشاره به عضویت ایران در کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت گفت: «سند قانونی دیگری بااهمیتتر از کنوانسیون وجود ندارد. بنابراین باید بررسی شود که این قانون در مرحله اجرا با چه چالشهایی مواجه است.» او ادامه داد: «مداخلات در سطح جامعه از طریق کمپینهای اثرگذار از جمله کمپینهای رسانههای جمعی به منظور دسترسی به اطلاعات درست و ریشهیابی خلأها بسیار مهم هستند.»
این عضو هیأت علمی دانشگاه تهران گفت: «جمعیت جهان رو به سالمندی است و افراد به مرور زمان در بزرگسالی یا زمان پیری دچار اختلال در کارایی خواهند شد. از طرفی، آمار معلولیتهای ناشی از بیماریها و تصادفات جادهای غیرقابل چشمپوشی هستند. در چنین وضعیت و شرایطی، کیفیت و دقت دادههای آماری حوزه معلولیت مستلزم تلاش طولانیمدت و مداوم مشترک بین اقشار جامعه، دانشگاهیان و دولت است.»
نظر شما