به گزارش آتیه آنلاین، آموزش‌های فنی و حرفه‌ای شامل نظری و عملی است که با هدف ارتقای دانش افراد و ایجاد مهارت‌های لازم و به فعلیت رساندن استعدادهای نهفته آنان ارائه می‌شود و مهارت‌آموزان را برای احراز شغل، حرفه و کسب‌وکار در مشاغل مختلف تا سطوح مشخص آماده می‌کند و توانایی آنان را برای انجام کار و فعالیت در حرفه‌های مختلف افزایش می‌دهد.

در مدت سه دهه گذشته، دولت‌ها بدون توجه به نیاز بازار کار اقدام به افزایش مراکز دانشگاهی کردند که نتیجه آن انباشت دانش‌آموختگان دانشگاهی با تحصیلات اغلب غیرمتناسب با نیاز بازار کار بود. انباشت آنها پشت دروازه‌های اشتغال باعث رشد بیکاری و کاهش نرخ مشارکت شد.

نیاز بازار کار به نیروی کار مهارت دیده متناسب با بازار کار باعث شد تا آموزش های فنی و حرفه‌ای مورد توجه قرار بگیرد، به‌اینگونه که در اواسط دهه ۷۰، آموزش فنی و حرفه‌ای برای کاهش این میزان بیکار دانش‌آموخته شتاب گرفت اما به دلیل نبود راهبرد منسجم نتوانست کاری از پیش ببرد. چرا که اغلب مهارت‌های ارائه شده نظیر آموزشهای دانشگاهی متناسب با بازار کار نبود.

عملکرد دولت سیزدهم در حوزه آموزشهای فنی و تخصصی به نیروی کار بیانگر این است که که این دولت اشتغال پایدار و کاهش نرخ بیکاری را نیز در گسترش و توسعه مهارت‌های لازم براساس نیاز بازار کار می‌داند. نشان به آن نشان که سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای برنامه پنج‌ساله نهضت ملی مهارت‌آموزی منجر به اشتغال را تدوین کرده است.

دولت با ارائه الگوی زیست بوم ملی اشتغال و برپایه برنامه نهضت ملی مهارت‌آموزی، برای ۲۰ میلیون نفر در دوره زمانی پنج ساله از سال ۱۴۰۰بستری را فراهم کرد که آموزش‌های متناسب با نیاز بازار کار به افراد ارائه شود.

برای اجرای طرح نهضت ملی مهارت‌آموزی به اعتباری معادل ۴۰ همت نیاز است که بخشی از طریق مولدسازی دارایی‌ها، تجهیزات کارخانه‌ها و کمک خیرین، تامین می‌شود و بخشی دیگر نیز با تفاهمنامه‌های صورت گرفته با شرکت‌های شستا، نفت، گاز، شهرکهای صنعتی و اتاق اصناف کشور طرح آموزش در محیط واقعی کار و جوار کارگاهی از طریق آنها پوشش داده می‌شود.

تعداد شاغلان مهارت دیده در سال ۱۴۰۱

بر پایه داده‌های ارائه شده از سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای، در سال گذشته بیش از یک میلیون و ۱۸۳ هزار مهارت‌آموز به جمع شاغلان کشور افزوده شدند.

در سال گذشته ۷۹۹ هزار نفر در مراکز دولتی آموزشهای مهارتی متناسب با نیاز بازار کار را دیدند که ۴۵۵ هزار و ۴۳۰ نفر جذب بازار کار شدند. به عبارتی این تعداد، ۵۷ درصد مجموع مهارت‌آموزان مراکز دولتی را شامل می‌شود. در مراکز غیردولتی نیز ۸۰ درصد مهارت‌آموزان مشغول به‌کار شدند.

در سال گذشته ۹۱۰ هزار نفر در آموزشگاههای آزاد، دوره‌های آموزش فنی را فرا گرفتند که تعداد ۷۲۸ هزار نفر از آنها شاغل شدند. در مجموع در سال قبل، یک میلیون و ۱۸۳ هزار و ۴۳۰ مهارت‌آموز که در مراکز دولتی و غیردولتی دوره‌های مهارتی را فرا گرفتند، به تعداد شاغلان کشور افزوده شدند.

رشد ۷۳ درصدی مهارت‌آموزی

آمارها حاکی است در سال گذشته ۹۱۰ هزار نفر در مراکز آموزشی غیردولتی دوره‌های آموزشی را فرا گرفتند که نسبت به سال ۱۴۰۰، با رشدی برابر با ۷۳ درصدی مواجه شدند. در مراکز دولتی نیز آمار ۷۹۹ هزار نفری برای مهارت‌آموزان متناسب با بازار کار در سال ۱۴۰۱ به ثبت رسیده که نسبت به سال پیش از آن، ۳۳ درصد افزایش را نشان می‌دهد.

جزییات شاغلان مهارت‌دیده

در ۹ ماهه امسال، سهم اشتغال فارغ‌التحصیلان مهارت‌دیده از کل شاغلان آموزش دیده، ۴۶.۹ درصد بوده است.

در مدت اشاره شده سهم فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از شاغلان مهارت‌آموز، ۶۳۹ هزار نفر اعلام شده است. در واقع این تعداد پس از پایان دوره‌های مهارت‌آموزی، شاغل شده یا در شغل خود ماندگار شده‌اند. به عبارتی سهم اشتغال فارغ‌التحصیلان مهارت‌دیده از کل شاغلان آموزش‌دیده، ۴۶.۹ درصد برآورد می‌شود.

بنابر داده‌های سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای، در سه فصل ابتدایی سال‌جاری، یک میلیون و ۹۴۳ هزار مهارت‌آموز توانسته‌اند در مراکز دولتی و غیردولتی وابسته به سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای، مهارت‌های لازم را در رشته‌های مختلف شامل اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی آموزش ببینند.

از آنجا که برآوردها نشان می‌دهد، حدود ۷۰ درصد از مهارت‌آموزان در راهیابی به بازار کار موفق بوده یا شغل خود را تثبیت کرده‌اند، از این تعداد مهارت‌آموز تا پایان آذرماه امسال، یک‌میلیون و ۳۶۰ هزار مهارت‌آموز موفق به یافتن شغل شده یا شغل خود را پایدار کرده‌اند.

شاغلان مهارت‌آموز فارغ التحصیل

سهم فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در بازه زمانی امسال تا انتهای فصل پاییز ۴۷ درصد بوده است. به عبارتی در این مدت بالغ بر ۹۱۳ هزار نفر فارغ‌التحصیل مهارت‌های لازم را فراگرفته‌اند که از این میان ۶۳۹ هزار نفر توانسته‌اند شاغل شده یا در شغل خود ماندگار شوند.

آمارها نشان می‌دهد در ۹ ماهه سال‌جاری، سهم شاغلان مهارت‌آموز فارغ‌التحصیل ۴۶.۹ درصد از کل شاغلان مهارت‌آموز بوده است.

چرایی رشد اشتغالزایی مهارت‌آموزان

گزارش‌های سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای نشان می‌دهد که رشته‌های مهارتی ارائه شده در حوزه خدمات، به نوعی پشتوانه تولید هستند و به کسب وکارها کمک می‌کنند. به‌طوری‌که اثرگذاری بالایی بر ارزش افزوده در رشد اقتصادی کشور دارند. بنابراین اشتغالزایی خدمات در بستر مهارت‌آموزی، پایداری بیشتری دارند. از طرفی، روند اشتغال‌پذیری در بنگاه‌های خرد، کوچک و متوسط با مهارت‌آموزی یا ارتقای آن افزایش یافته است. گزاره‌ای که یادآور می‌شود که مهارت‌آموزی اثرگذاری مثبتی بر روند اشتغالزایی بر جای گذاشته است.به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، ظرفیت‌های خالی مانده بنگاه‌های صنعتی خرد، کوچک و متوسط ناشی از عدم وجود نیروی انسانی ماهر و همچنین نیاز به ارتقای مهارتی شاغلان این بخش باعث شده تا رشته‌های مختلف صنعتی در مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای با استقبال زیادی از سوی مهارت‌آموزان مواجه شوند.

کسب وکارهای کوچک و متوسط در برابر کسب و کارهای بزرگ قرار می‌گیرند و نسبت به آنها مزایای بسیاری دارند؛ ازجمله ارزش افزوده، نوآوری، کارآفرینی و انعطاف‌پذیری بیشتر. بنگاه‌های کوچک و متوسط همچنین باعث ایجاد رقابت در بسیاری از بخش‌های اقتصادی هستند. بنگاه‌های خرد یک تا ۹ نفر، بنگاه‌های کوچک ۱۰ تا ۴۹ نفر و بنگاه‌های متوسط ۵۰ تا ۲۴۹ نفر نیروی کار دارند.

نیهاد نیوان