به گزارش آتیه‌آنلاین، از زمان روی کار آمدن «جو بایدن»، تاکنون ما شاهد صدور فرمان‌های مختلف (اعم از اجرایی و ایجابی) توسط او بودیم. بدون تردید در پسِ این فرمان‌ها و دستورالعمل‌ها، مشاورانی در حال فعالیت هستند که به نوعی خود را ملزم می‌دانند تا بهترین مشاوره‌ها را به رئیس جمهوری جدید ایالات متحده ارائه کنند بر همین اساس که می‌بینیم بایدن فقط در ساعات اول استقرار و حضورش در کاخ سفید، حدود ۱۷ فرمان اجرایی را خیلی زود صادر کرد که از پیمان آب و هوای پاریس گرفته تا رفع ممنوعیت سفر شهروندان کشورهای مسلمان از جمله ایران را شامل می‌شد.

بر همین مبنا، ما شاهد آن هستیم که بایدن در این روزها به دنبال آن است تا بتواند بیش از هر زمان دیگر به دنیا بفهماند که سیاست خارجی ایالات متحده نسبت به گذشته کاملاً تفاوت پیدا کرده است. در داخل آمریکا البته اتفاق‌های مثبتی در حوزه درمان، ترمیم اقتصاد و مسائل اینچنینی در حال پیگیری از سوی تیم بایدن است، اما واقعیت این است که دموکرات‌ها (اعم از تیم کاخ سفید و نمایندگان سنا و مجلس نمایندگان) در حال پیگیری پرونده‌های سیاست خارجی ایالات متحده هستند تا مسائل داخلی.

به عنوان مثال پس از آنکه گروهی از دموکرات‌های ارشد در مجلس نمایندگان آمریکا از رئیس جمهوری جدید کشورشان خواستند تا در روابط آمریکا و عربستان بازنگری کند، جو بایدن روز گذشته (پنجشنبه) فروش میلیارد دلاری تسلیحات به عربستان سعودی و امارات را متوقف کرد. این در حالیست که ایالات متحده آمریکا حدود دو سال پیش به رغم مخالفت‌ها در کنگره، قراردادی به ارزش ۸ میلیارد و یکصد هزار دلار برای فروش سلاح با ریاض منعقد کرد. غیر از عربستان، مهمترین قرارداد فروش دیگر را باید بسته ۲۳ میلیارد دلاری۵۰ فروند جنگنده اف‌۳۵ به امارات عربی متحده دانست که هر دو پرونده با دستور بایدن فعلاً در حالت بررسی مجدد قرار گرفته است. اینها نشان می‌دهد که تیم سیاست خارجی بایدن این روزها به شدت فعال هستند و سرشان شلوغ است!

اتحاد با قاره‌سبز

فارغ از اینکه آمریکایی‌ها در روزهای ابتدایی کار خود با حمله به اردوگاه سعودی‌ها و اماراتی‌ها توجه بسیاری از کشورها مانند ترکیه، ایران، کره‌شمالی و غیره را به خود جلب کرده‌اند، حالا به دنبال آن هستند تا روابط خود با اتحادیه اروپا را تحکیم ببخشند. در همین راستا ما شاهد آن بودیم که بایدن اوایل هفته جاری با امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه با صورت تلفنی گفت‌وگو کردند. علاوه بر پیمان آب و هوای پاریس، بایدن در بخشی از سخنان خود بر تعهد واشنگتن نسبت به تقویت همکاری ترنس‌آتلانتیک از جمله از طریق ناتو و همکاری آمریکا با اتحادیه اروپا تاکید کرد. همه به یاد دارند که دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا به راهبرد خود تحت عنوان «اول آمریکا» می‌بالید و ناتو را تحقیر می‌کرد که در نهایت آمریکا را از توافقات بین‌المللی خارج کرد، ولی بایدن تمایل خود برای همکاری نزدیک با متحدان بین‌المللی را صراحتاً ابراز کرده است.

اینکه دموکرات‌ها به پیمان‌های دسته‌جمعی (اعم از پیمان‌های اقتصادی، سیاسی و امنیتی) برخلاف ترامپ نگاه مثبت دارند، صرفاً بخش کوچکی از سیاست‌ها آنها در قبال اتحادیه اروپا و سایر بلوک‌های سیاسی – اقتصادی و حتی نظامی – امنیتی را نشان می‌دهد، اما آنچه که بسیار مهم به نظر می‌آید این است که بایدن و تیمش از طریق تقویت ناتو به دنبال یک هدف مهم‌تر یعنی «مهارِ مسکو» هستند. همه می‌دانند که ترامپ تنها رئیس جمهوری تاریخ ایالات متحده خواهد بود که به صورت خیلی شفاف طی چهار سال زمامداری‌اش در کاخ‌سفید، هیچ اصطکاکی با پوتین و کرملین نداشت. در خاطرات «جان بولتن»، مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده صراحتاً آمده است که ترامپ اساساً به روسیه فکر نمی‌کرد و کاملاً در مقابل کرملین «بدونِ گارد» بود.

بر این اساس حالا دموکرات‌ها در وهله او به دنبال آن هستند تا روتبط مخدوش خود با اروپایی‌ها را ترمیم کنند تا در همین راستا بتوانند مسکو مورد هدف قرار دهند یا دستکم بتوانند تاخت و تازهایی که در زمان ترامپ انجام داده بودند را کنترل کنند. بایدن معتقد است که روسها نه تنها در انتخابات ۲۰۱۶ بلکه در انتخابات سوم نوامبر ۲۰۲۰ میلادی هم دخالت کرده‌اند. او همچنین معتقد است حمله هکری به ساختارها و زیربنای امنیتی ایللات متحده توسط مسکو انجام شده است.

علیه مسکو

از سوی دیگر دموکرات‌ها گزارشهایی از پیشنهادهای روسیه به طالبان برای کشتن نیروهای آمریکایی در افغانستان صحبت را به اهرم فشار علیه مسکو تبدیل کرده‌اند و بحث استقرار سامانه‌های موشکی در اروپای شرقی را هم در زمره همین انتقادها دسته‌بندی کرده‌اند. این مولفه‌ها به خوبی نشان می‌دهد که بایدن و تیمش حالا به دنبال آن هستند تا بتوانند از طریق تقویت دو سوی آتلانتیک در ناتو، هرگونه که می‌شود روسیه را مورد تهدید قرار دهند.

اولین گام این تقابل را بایدن روز چهارشنبه (دو روز پیش) برداشت. او در گفت‌وگو با ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو بار دیگر بر تعهد واشنگتن نسبت به دفاع جمعی این ائتلاف تاکید کرد و به نوعی این پیام را به روسیه و متحدانش مخابره کرد که ایالات متحده به دنبال نه تنها به دنبال بازتعریف روابط در ناتو است، بلکه به دفاع جمعی براساس بند ۵ معاهده ناتو و تقویت امنیت دو سوی آتلانتیک تاکید دارد. از سوی دیگر بایدن بر تقویت بازدادرندگی و مقابله با تهدیدهای نوین از جمله تغییرات آب و هوایی و سلامت جهانی تاکید کرده است که نشان می‌دهد احتمالاً قرار است نقش بیشتری برای ناتو در نظر بگیرد. از سوی دیگر چندی پیش هم لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا در تماس تلفنی با بن والاس، همتای انگلیسی خود بر تقویت روابط لندن و واشنگتن در قالب ناتو تاکید کردند.

نکته مهم این است که باین در گفت‌وگوی اخیر خود با دبیرکل ناتو پیام خود را برای رایزنی و همکاری با متحدانش در ناتو را در طیف گسترده‌ای از نگرانی‌های امنیتی مشترک از جمله افغانستان، عراق و روسیه به آنها منتقل کرده است. این نگرانی‌ها به خوبی نشان می‌دهد که در روزهای آینده نه تنها سربازان آمریکا راهی بغداد و کابل خواهند شد، بلکه ما باید شاهد هماهنگی‌های بیشتر میان واشنگتن و سایر کشورهای عضو ناتو باشیم که این برای روسیه چندان خوشایند نیست. بر این اساس باید گفت که تقویت بنیان‌های دفاعی – سیاسی در ناتو توسط بایدن، به یک تهدید علنی علیه مسکو طی چهار سال آینده تبدیل خواهد شد که دیواره‌های آن از همین حال پی‌ریزی شده است.

گزارش: علی توکلی