براساس نظر کارشناسان حوزه ایمنی و با توجه به آمار تشریحی حوادث ناشی از کار، بی‌تفاوتی و سهل‌انگاری برخی کارفرمایان در رعایت اصول ایمنی و بهداشت کار، ناآگاهی برخی کارگران از اصول اولیه ایمنی و بهداشت کار و عدم توجه به رعایت موراد ایمنی و همچنین خلأ نظارت و بازرسی در محیط کار را می‌توان به عنوان دلایل اساسی رخداد حوادث شغلی به‌شمار آورد.
دلایل اشاره‌ شده در شرایطی علت وقوع حوادث کار محسوب می‌شوند که اولویت‌های حوزه ایمنی کار، هم‌زمان به عنوان الزام قانونی و اخلاقی شناخته می‌شود.
نقش مؤثر نیروی کار در چرخه تولید و ارائه خدمات و تأثیرپذیری شرایط بازار کار از فعالیت کارگران به عنوان یکی از پایه‌های اصلی حوزه تولید و صنعت، ارائه آموزش‌های ایمنی تخصصی مرتبط با انواع مشاغل و توسعه ایمنی کارگاهی را توجیه‌پذیر می‌کند.
در واقع با تحقق شرایط ایمنی کار است که می‌توان انتظار بهبود وضعیت ایمنی کار، افزایش بهره‌وری تولید و سلامت نیروی کار را داشت.

تفاوت الزامات ایمنی ‌و آموزش
محیط‌های کار شامل افراد با سوابق، تجربه‌ها و مسئولیت‌های متفاوت است؛ از کارگران تازه‌وارد گرفته تا کارگران و کارمندانی با سوابق بالاتر و تجربه بیشتر که الزامات ایمنی مرتبط با هر یک متمایز است. مثلاً کارگران خطوط تولید ممکن است به آموزش در مورد عملکرد ماشین‌آلات و شناسایی خطر نیاز داشته باشند، در حالی که کارکنان اداری بیشتر به آموزش ایمنی و تخصصی در حوزه ارگونومیک و موارد اضطراری نیازمندند.
این تفاوت در ماهیت کار و نوع خطرات موجود در فضای کارگاهی تنوع آموزش‌های فنی، مهارتی ‌و ایمنی را برای نیروی کار الزامی می‌کند.

مسئولیت اخلاقی کارفرمایان
براساس الزامات قوانین و مقررات حوزه کار، کارفرمایان موظف‌اند تا محیط کار را طبق مقررات ایمنی و بهداشت کار برای فعالیت کارگران و کارکنان ایمن کنند. با این حال، رعایت اصول ایمنی به تنهایی کافی نیست و از نظر اخلاقی باید اطمینان حاصل شود که نیروی کار، آموزش ایمنی هم‌راستا با وظایف شغلی خود را دریافت کرده است. در مجموع رعایت موارد فوق ضمن کاهش خطرات محیط کار، فرهنگ مراقبت و مسئولیت‌پذیری را گسترش خواهد داد.
علاوه بر تعهدات اخلاقی حوزه ایمن‌سازی محیط کار، قوانین نیز بر لزوم رعایت اصول حفاظت فنی و آموزش آن تأکید دارند. در مواد (۸۵) تا (۱۰۶) فصل چهارم قانون کار به موضوع حفاظت فنی و بهداشت کار پرداخته شده است. در این فصل، لزوم رعایت ایمنی و بهداشت کار در محیط کار مورد تأکید قرار گرفته و وظایف و اختیارات مختلفی برای صیانت از کارگران در نظر گرفته شده است. تشکیل شورای‌عالی حفاظت فنی، تبیین وظایف کارفرمایان برای حفاظت از سلامت و بهداشت کارگران، تشکیل کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار، بازرسی کار و پیش‌بینی مجازات متخلفان ازجمله نکات مهم این فصل محسوب می‌شوند. همچنین در این فصل به موضوعات دیگری نظیر تشکیل پرونده پزشکی برای کارگران در معرض بیماری‌های ناشی از کار، آموزش مسائل مربوط به حفاظت فنی به کارگران، کارفرمایان و سایر افراد در معرض خطر و ضمانت اجرای مقررات نیز پرداخته شده است.
از طرفی آیین‌نامه ایمنی و بهداشت کارفرمایان، کارگران و کارآموزان مصوب خردادماه سال ۱۳۸۹ مشتمل بر ۱۲ ماده به منظور ارتقای فرهنگ عمومی ایمنی، ایمن‌سازی محیط‌کار، ارتقای بهره‌وری، کاهش حوادث ناشی از کار و در نهایت صیانت از نیروی کار تدوین شده است. دستورالعمل اجرایی این آیین‌نامه با تدوین در مهرماه سال ۱۴۰۱، برگزاری دوره‌های آموزشی ایمنی کار را به شکل نظام‌مند به شیوه‌های آموزش «عمومی» و «تخصصی» مورد تأکید قرار داده است.

استانداردهای آموزشی ایمنی
استانداردهای برگزاری دوره‌های آموزشی ایمنی و بهداشت در محیط کار بسته به عوامل مختلف، متفاوت و شامل مکان یا موقعیت جغرافیایی، صنعت، وظایف شغلی، محتوای آموزشی، یادگیری تعاملی، انتقال پیام مناسب، ارزیابی میزان اثربخشی آموزش، انطباق با مقررات، شناسایی خطر و کاهش آن، روش‌های کار ایمن و روش‌های اضطراری است که به اختصار به آن پراخته می‌شود.
- مکان یا موقعیت جغرافیایی: مقررات و الزامات ممکن است بین مناطق مختلف یک کشور یا بین کشورها متفاوت باشد. کارفرمایان باید به قوانین ملی یا منطقه‌ای که الزامات آموزشی خاص را برای صنایع مختلف و نقش‌های شغلی مشخص می‌کند، پایبند باشند. این قوانین اغلب مواردی را که باید پوشش داده شوند، حداقل ساعات آموزشی و دفعات به‌روزرسانی آموزش را الزامی می‌کند.
- صنعت: برخی از صنایع با وجود خطرات ایمنی خاص، نیاز به آموزش تخصصی دارند.
- وظایف شغلی: کارگرانی که با خطرات بالاتری در حین انجام کار مواجه‌اند، در مقایسه با افراد فعال در مشاغل کم‌خطر به آموزش تخصصی و عمیق بیشتری نیاز دارند.
- مسئولان ایمنی واجد شرایط: مربیان باید در موضوعات مربوط به حفاظت، ایمنی و بهداشت، تخصص کافی داشته باشند.
- محتوای آموزشی: برنامه درسی آموزشی باید طیفی از موضوعات مرتبط با محل کار و نقش‌های شغلی، ازجمله شناسایی خطر، روش‌های اضطراری، پروتکل‌های ایمنی و انطباق با مقررات را پوشش دهد.
- یادگیری تعاملی: آموزش باید جذاب و تعاملی باشد و از روش‌هایی مانند نمایش، تمرینات عملی و گفت‌وگوهای گروهی استفاده کند. - انتقال پیام مناسب: مطالب آموزشی و ارائه باید برای مخاطب هدف واضح، مختصر و قابل فهم باشد.
- ارزیابی میزان اثربخشی آموزش: باید راهی برای ارزیابی اینکه آیا مسئولان حفاظت فنی کارگاه‌ها و کارگران محتوای آموزشی را درک کرده‌اند، مانند آزمون‌ها یا نمایش‌های عملی، وجود داشته باشد. برنامه‌های آموزشی ایمنی باید تحت بازبینی‌های دوره‌ای قرار گیرند تا اثربخشی و ارتباط آن‌ها در پرداختن به خطرات در حال تحول محل کار ارزیابی شود. به این منظور، برخی از استانداردهای عمومی برای اکثر دوره‌های آموزشی ایمنی و بهداشت اعمال می‌شود. - انطباق با مقررات: آموزش باید مقررات ایمنی و بهداشت مربوطه را که توسط قانون کار، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت کار تنظیم شده، پوشش دهد. - شناسایی خطر و کاهش آن: کارگران باید شناسایی، چگونگی اجتناب یا کاهش ریسک‌های مرتبط با خطرات احتمالی محل کار را فراگیرند. انجام ارزیابی‌های جامع ریسک برای شناسایی خطرات محل کار و تعیین نیازهای آموزشی ویژه کارکنان ضروری است. - روش‌های کار ایمن: آموزش باید رویه‌های مناسب را برای انجام وظایف به شکل ایمن، همچون استفاده از تجهیزات حفاظت فردی پوشش دهد. - روش‌های اضطراری: کارکنان باید بدانند که چگونه به شرایط اضطراری مانند آتش‌سوزی، نشت، ریزش آوار و دیگر مخاطرات محیط کار واکنش نشان دهند.

آموزش ایمنی تخصصی
باتوجه به الزامات و ضروریات اشاره شده در راستای ایمن‌سازی محیط کار، توسعه آموزش‌های ایمنی تخصصی مرتبط با نوع شغل کارگران، صرفاً یک تعهد قانونی و اخلاقی نیست و کارفرمایان، سازمان‌ها، نیروی کار و فعالان حوزه بازرسی و نظارت بر اجرای قوانین و مقررات ایمنی، هرکدام موظف به تحقق این موضوع راهبردی حوزه کار و تولید هستند. در واقع، سفارشی‌سازی دوره‌های آموزشی برای مطابقت با تخصص مهارت کارگران و نقش‌های شغلی آنان، کاهش خطرات محیط کار و افزایش انطباق مهارتی و تخصصی نیروی کار با محیط کارگاه را به دنبال خواهد داشت.