به گزارش آتیه‌آنلاین، اسپانیا به لیگ‌های فوتبالش مشهور است، به روغن زیتون و بادبزن اسپانیایی که به آن «آبانیکو» (Abanico) می‌گویند. کاتالونیا اما برای علاقمندان به حوزه سیاست بین‌الملل جایگاهی بسیار بالاتر از این محصولات توریستی داشته و هر بار که نام این منطقه پرتنش به گوش‌شان می‌رسد، انتظار تحولاتی شگرف را دارند.

راهپیمایی در مادرید

تنش میان هواداران استقلال کاتالونیا و طرفداران حفظ تمامیت ارضی اسپانیا همچنان بالاست و حتی کشتاری که پاندمی کرونا در این کشور راه انداخته نیز نتوانسته از بار آن بکاهد. رسانه‌های اروپایی روز گذشته (‌دوشنبه) گزارش دادند که حدود ۲۵ هزار نفر در خیابان‌های مادرید علیه عفو قریب‌الوقوع چند تن از رهبران جدایی‌طلب محبوس کاتالونیا دست به اعتراض زدند. به گزارش خبرگزاری رویترز، معترضان با در دست داشتن پرچم‌های قرمز و زرد اسپانیا در میدان مرکزی «کولون» در مادرید، اسپانیا تجمع کرده و علیه اقدام دولت برای عفو این رهبران جدایی طلب کاتالونیا دست به اعتراض زدند. همچنین سیاستمداران جناح راست و شماری از روشنفکران اسپانیایی، دولت جناح چپی این کشور را به نابود کردن یکپارچگی قلمروی اسپانیا متهم کرده‌اند.

«پابلو کاسادو»، رهبر حزب مردم پیش از این راهپیمایی گفت: «امروز ما از نخست‌وزیر انسجام، عزت و محافظت از وحدت ملی و قانون اساسی را که برای دفاع از آن سوگند یاد کرده، می‌خواهیم. ما از او می‌خواهیم تا تمامیت ملی اسپانیا را به یک مشت رای نفروشد.» «سانتیاگو آباسکال»، رهبر حزب جناح چپی «بوکس» نیز گفت: «عفو این افراد خیانت به تمام مردم کاتالونیا است که از کودتای جدایی‌طلبی رنج بردند و خیانت به تمامی مردم اسپانیاست که به قانون اساسی احترام می‌گذارند.» این در حالی است که معاون نخست‌وزیر اسپانیا اعلام کرده که احتمالاً حکم عفو این افراد به زودی صادر می‌شود و ادامه داد: «این تصمیم یک اهمیت سیاسی مهم است. ما به دنبال عادی‌سازی روابط با کاتالونیا، توقف تقابل و درگیری‌ها از سوی نیروهای اسپانیایی جناح راستی و جدایی‌طلبان و ثبات اوضاع هستیم.»

حکم عفو برای ۱۲ تن از رهبران جدایی طلب کاتالونیا از جمله «اوریول خوآنکوآرز»، معاون سابق رئیس دولت کاتالونیا صادر می‌شود که بابت نقش داشتن در رفراندوم غیرقانونی استقلال این منطقه و در اعلام استقلال از اسپانیا در ۲۰۱۷ به ۱۳ سال حبس محکوم شده بود. دادگاه عالی اسپانیا اخیراً درخواست‌های این افراد را برای عفو شدن، رد کرده و در حکمی گفته بود که در رفتار این رهبران هیچ نشانه‌ای از پشیمانی دیده نمی‌شود. گفتنی است که بر اساس یک نظرسنجی صورت گرفته از سوی موسسه «سیگما دو»، ۶۱ درصد از اسپانیایی‌ها مخالف عفو رهبران استقلال طلب کاتالونیا هستند.

این خود نشان از آن دارد که به‌رغم گذشتن چندین سال از جنجال‌ها بر سر همه‌پرسی استقلال کاتالونیا، وضعیت میان این دو شکل از تفکر همچنان پرتنش است. این در حالی است که روی کار آمدن دولت چپ‌گرا در این کشور، برای بسیاری به معنای آن بود که روابط مادرید و این منطقه حاصل‌خیز بهتر شده و می‌توان انتظار داشت که اختلاف‌ها در این زمینه کاهش پیدا کرده و برون رفتی از این بحران که همچنان مانند آتش زیر خاکستر است پیدا شود. با این همه، به نظر می‌رسد که این خیال، چندان ریشه‌ای در واقعیت نداشته است.

باید یادآوری کرد که همه پرسی استقلال کاتالونیا که در سال ۲۰۱۷ برگزار شد فضای سیاسی در این منطقه خودمختار را به شدت تحت تاثیر قرار داد. پارلمان محلی کاتالونیا به دنبال رای موافق اکثریت شرکت کنندگان در این همه‌پرسی با جدایی از اسپانیا، به طور یکجانبه از اسپانیا اعلام استقلال کرد. با این حال دولت «ماریانو راخوی»، نخست‌وزیر وقت اسپانیا با رد جدایی کاتالونیا از این کشور اختیارات دولت محلی را سلب و پارلمان محلی را نیز منحل کرد.

به یاد کاتالونیا

این البته طی ماه‌های اخیر نخستین‌باری نیست که بحث کاتالونیا و رهبران آن مطرح می‌شود. حدود سه ماه پیش نیز بر اساس گزارش‌ها پارلمان اروپا اقدام به لغو مصنویت سه مقام ارشد سابق کاتالونیا از جمله «کارلوس پوجدمون» از بابت نمایندگی در این پارلمان کرد. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، پارلمان اروپا در  نشست اخیرش مصونیت کارلس پوجدمون، رهبر سابق منطقه کاتالونیا و همین طور «آنتونی کامین» و «کلارا پونساتی»، دو نماینده کاتالونیایی دیگر پارلمان اروپا را لغو کرد. طبق این گزارش، لغو مصونیت آن‌ها با رای اکثریت تصویب شد. به عنوان مثال، ۴۰۰ قانونگذار رای به محروم شدن پوجدمون از مصونیت داده در حالی که ۲۴۸ قانونگذار علیه آن رای منفی و ۴۵ تن نیز نسبت به آن رای ممتنع دادند. در ژانویه ۲۰۲۰، دادگاه عالی اسپانیا از پارلمان اروپا خواست مصونیت پوجدمون، کامین و پونساتی از بابت نمایندگی در پارلمان اروپا را با هدف پیگرد قضایی آن‌ها به خاطر مشارکت در همه‌پرسی سال ۲۰۱۷ استقلال کاتالونیا لغو کند.

با این وجود، ساکنان کاتالونیا نشان داده‌اند که تلاش دارند بر اختلاف‌های درونی‌شان فائق آیند. ماه گذشته میلادی، دو حزب اصلی استقلال طلب در کاتالونیا با وجود سابقه اختلاف با یکدیگر بر سر حفظ قدرت در این منطقه خودمختار در شمال شرقی اسپانیا به توافق دست یافتند. توافق احزاب «چپ جمهوری‌خواه کاتالونیا» و «با یکدیگر برای کاتالونیا» از برگزاری انتخابات پارلمانی مجدد در این منطقه جلوگیری خواهد کرد. احزاب «چپ جمهوری‌خواه کاتالونیا» و «با یکدیگر برای کاتالونیا» از سال ۲۰۱۵ تاکنون اداره دولت محلی را در دست داشتند. «پره آراگونس»، معاون کنونی رئیس دولت محلی کاتالونیا که ریاست دولت آینده را برعهده خواهد داشت درباره توافق به دست آمده گفت: «موفق شدیم بر مشکلات غلبه کنیم و توانستیم برای جلوگیری از انتخابات جدید که هیچکس تمایلی به آن ندارد به تفاهم برسیم.»

به گزارش یورونیوز، ریاست دولت محلی کاتالونیا از سال ۲۰۱۵ تاکنون با گزینه حزب «با یکدیگر برای کاتالونیا» بود اما در دولت آینده ریاست دولت محلی با پره آراگونس، رهبر حزب «چپ جمهوری‌خواه کاتالونیا» خواهد بود. لحن اعضای این حزب در اظهاراتشان نسبت به سران حزب «با یکدیگر برای کاتالونیا» معتدل‌تر است. در جریان انتخابات پارلمانی کاتالونیا که روز ۱۴ فوریه برگزار شد احزاب جدایی‌طلب موفق به افزایش تعداد کرسی‌های خود در پارلمان محلی شدند. آن‌ها اکنون به دنبال کسب ۵۲ درصد آرا، کنترل ۷۴ کرسی از ۱۳۵ کرسی پارلمان محلی را در دست دارند. «چپ جمهوری‌خواه کاتالونیا» و «با یکدیگر برای کاتالونیا» به ترتیب ۳۳ و ۳۲ نماینده در پارلمان محلی کاتالونیا دارند و گفتنی است که انتخابات محلی کاتالونیا ۳ سال پس از تلاش نافرجام برای جدایی از اسپانیا برگزار شد.

به نظر می‌رسد که وضعیت در این منطقه می‌تواند شاهد تحولات بسیاری باشد و باید دید که در آینده این تحولات به چه سمت و سویی کشیده می‌شود.

گزارش: فرزاد سیف‌نیا