به گزارش «آتیه آنلاین»، اما به هرحال این صنعت نیز مانند بسیاری از صنایع دیگر در سال‌های گذشته درگیر مشکلات بی‌شماری بوده و همین مساله باعث شده تا تولید با چالش همراه شود و صادرات این محصول نیز با چالش مواجه شده است. چالش‌هایی که در صورت حل شدن راه را برای تولید متنوع و صادرات هرچه بیشتر فراهم خواهد کرد. چالش‌هایی که باعث نوسان در صادرات شده است. به عنوان مثال طی سال ۹۷ کل تولید صنعت کاشی ایران ۳۸۱ میلیون متر مربع بوده که از این میزان حدود ۳۹ درصد آن معادل ۱۵۱ میلیون متر مربع صادر شده است. این رقم در سال‌های بعد دچار نوسان بوده است.

چالش‌های بزرگ صنعت کاشی در ایران چیست؟

صنعت کاشی در ایران مانند بسیاری از صنایع دیگر با معضلات بسیاری از جمله مشکل نقدینگی، مشکلات حوزه قوانین کسب و کار، مشکلات تامین ارز، نرخ بهره بانکی، مشکلاتی از قبیل واردات بی رویه کالاهای غیراستاندارد از چین، افزایش هزینه های خدمات و مشکل حمل و نقل مواجه است. طی سال‌های اخیر با وجود تولید داخل شاهد ورود بی‌رویه محصولات چینی به کشور بوده‌ایم. محصولاتی که از کیفیت بسیار پایینی برخوردار هستند. اما به لحاظ قیمتی تولیدات داخلی را هم دچار مشکل کرده‌اند.

صدور بی‌رویه مجوز احداث کارخانه بدون بررسی کارشناسی

یکی از معضلات بخش تولید و حتی خدمات ارائه مجوز برای دایر کردن مشاغل بدون در نظر گرفتن‌ ظرفیت‌ها و بررسی‌های کارشناسی است. در این شرایط بنگاه‌های اقتصادی دیگر با چالش‌های جدیدی مواجه می‌شوند. افزایش صدور مجوز در این حوزه باعث شده تا سرمایه‌گذاران بسیاری به این حوزه وارد شوند و بعضا بیش از نیاز کشور تولید و انبار شود. صادرات هم آنطور که باید همزمان با تولید افزایش پیدا نکرده و همین مساله سبب شده تا بازار داخلی نیز تحت تاثیر قرار بگیرد.

به گفته فعالان این حوزه، اینکه نیاز کشور چه میزان است و در کدام بخش‌ها تولیدات باید وجود داشته باشند مشخص است اما بسیاری سرمایه‌های فراوانی را به حوزه تولید وارد و بدون اطلاع اقدام به ایجاد کارخانه و تیراژ بالا کرده‌اند.

مشکلات حوزه تامین مواد معدنی و فرآوری آن

یکی از مشکلات اساسی که در صنعت کاشی و سرامیک کشور وجود دارد، بخش معدن است. تامین مواد اولیه خیلی با نیاز کشور تناسب ندارد. تهیه خاک مورد نیاز این صنعت نیز دشوار است. همچنین در پروسه فرآوری موادمعدنی مشکلات زیادی وجود دارد.

به‌عنوان مثال، کائولن در کشور وجود دارد ولی به‌دلیل بالا بودن هزینه فرآوری آن، معدن‌کاران از فرآوری آن خودداری می‌کنند. همچنین وجود معادن مختلف و پراکنده بودن آن نیز به مشکلات این حوزه افزوده است. به‌خاطر تنوع معادن کشور، شرکت‌ها به‌طور غیرمتمرکز و بدون اطلاعات کافی و لازم، فعالیت‌ خود را شروع می‌کنند که این عمل سبب بروز مشکلاتی در تهیه مواد اولیه برای صنایع کاشی و سرامیک شده است. این روند باعث شده تا شرکت‌ها در تامین مواد اولیه مورد نیاز نتوانند عملکرد مطلوبی داشته باشند.

مشکلات بزرگ در حوزه صادرات و نقش دولت‌ها در تسهیل آن

در حال حاضر بنا به آمار مصرف سالانه کاشی در ایران کمی بیش از ۱۰۰ میلیون متر مربع است. تولید کاشی در ایران بیش از ۴۰۰ میلیون متر مربع است. اما بخش بخش بزرگی از این تولیدات به صادرات منجر نمی‌شوند و انبار می‌شوند. فعال شدن شرکت‌های صادراتی، یکی از شیوه‌های بالا بردن میزان رشد صنایع کشور از جمله صنعت کاشی و سرامیک است.

به‌عنوان مثال در بازار آذربایجان، تولیدکننده کاشی و سرامیک ایرانی باید با شرکت‌های ترکیه‌ای رقابت کنند که امکانات گسترده‌ای از طرف دولت در اختیار آن‌ها قرار گرفته است. طبیعتاً تاجران آذربایجانی ترجیح می‌دهند محصولات ترکیه را که حتی با قیمت بالاتری از محصولات ایرانی عرضه می‌شود، خریداری کنند. زیرا مشتریان برای دریافت محصولات ایرانی باید نقداً کاشی را بخرند.

ولی در عوض شرکت‌های ترکیه‌ای می‌توانند برای مشتریان خود، اعتبار ایجاد کنند. این موضوع و همچنین خدمات دیگری که شرکت‌های خارجی در اختیار مشتریان قرار می‌دهند، سبب فروش بالاتر و بیشتر محصولات کاشی آنها نسبت به محصولات کاشی ایرانی می‌شود.

بنابراین دولت‌ می‌تواند با پشتیبانی از شرکت‌های فعال در حوزه صادرات زمینه‌ساز رشد بیشتر این محصولات شود. محصولاتی که در ایران به لحاظ کیفیت، تیراژ و قیمت در سطح بسیار خوبی قرار دارد اما در حوزه صادرات با چالش جدی مواجه است.

تیراژ بالا در صنعت کاشی باعث کاهش قیمت نمی‌شود

بر خلاف صنایع دیگر مانند صنعت خودرو که هرچقدر تیراژ افزایش پیدا کند قیمت تمام شده محصول کاهش پیدا می‌کند در صنعت کاشی و سرامیک با افزایش تیراژ قیمت تمام شده کاهش پیدا نمی‌کند. بنابراین با افزایش تعداد کارخانه‌ها یا توسعه کارخانه‌های موجود قیمت‌ افت پیدا نمی‌کند.

در مقابل سودآوری کاهش می‌یابد. هرچند افزایش تیراژ در صورتی که صادرات تقویت شود این صنعت را به صنعتی پر سود تبدیل می‌کند. بنابراین در صورتی که افزایش تیراژ با افزایش صادرات هماهنگ و تناسب نداشته باشد، بازار داخلی را برای سایر تولیدکنندگان نابسامان خواهد کرد و قطعا شرکت‌ تولیدکننده نیز سود بالایی کسب نمی‌کند.