از نخستین دقایق رسانه‌ای شدن انتشار خبر جان باختن ۱۷۶ مسافر و کادر پرواز هواپیمای اوکراینی، غم و سوگی سنگین بر دلها آوار شد و پس از سه روز در تاریخ ۲۱ دی‌ماه ۱۳۹۸، انتشار اطلاعیه سرنگونی غیرعمد و زایش ابهامات و پرسش‌های بی‌پاسخ پیرامون آن، زخمی جانکاه‌تر به عمق روح و روان جامعه چنگی دوباره انداخت.
اگرچه شوک سهمیگن «سرنگونی»، مردم و به ویژه خانواده جانباختگان را در غمی جانسوزتر فرو برد و روشن‌شدن زوایای آن و برخورد و مجازات با عاملان آن را به مطالبه‌ای جدی تبدیل کرد اما از همان لحظات تا به امروز لزوم همدردی و همدلی با خانواده‌های جانباختگان و مردم کشورمان بیش از گذشته احساس شده و می‌شود.
در آن ایام با تاخیری چند روزه و حوالی هفتمین روز درگذشت جانباختگان بنرهای تسلیتی اغلب با پس زمینه مشکی و با نوشته ۱۷۶ و هشتک «همه همدردیم» و همچنین دیوارنگاره‌ای بزرگ با نوشته «آه از غمی که تازه شود با غمی دگر، جز همدلی نباشدمان مرهمی دگر» در میدان ولیعصر تهران نصب شد.
اگرچه پیام‌های نقش بسته و آویز بر معابر و بزرگراه‌ها بر «همدردی و همدلی با ایران سوگوار» تاکید داشتند، اما همزمان ذهن جامعه به جولانگاه پرسش‌هایی از جنس نوع و شیوه همدردی و همدلی با خانواده‌ها و مردم تبدیل شد.
اینکه قرار است چگونه از این سانحه بزرگ یاد داشته شود؟ برای بازیابی روحی و روانی جامعه چه تدبیری اندیشیده می‌شود؟ اصلا آیا قرار است در ایران بنای یادبود یا مجسمه‌ای برای بزرگداشت این حادثه بنا بشود یا خیر؟ در تقویم رسمی ایران به یادجانباختگان آیا روز عزایی نامگذاری و هر سال مراسم بزرگداشتی برگزار خواهد شد؟
تمام پرسش‌ها آن زمان و حتی تا به امروز به نوعی بر حول و مدار لازمه و شرط همدلی و همدردی می‌چرخد. روانشناسان و متخصصان علوم رفتاری تاکید دارند افراد همدل باید بتوانند خودشان را جای دیگری قرار دهند و به فکر درست یا نادرست‌بودن واکنش مخاطبان خود نباشند. آنها باید چنان دغدغه بهترکردن حال طرف مقابل را داشته باشند که تمام تلاش خود را صرف فهم و پاسخگویی به نیازها و خواسته‌های آنها کنند.
امروز (۱۷ دی ماه) نیز که به روال دو سال گذشته به مناسبت سرنگونی هواپیما دیوارنگاره جدیدی با عنوان «کی می‌رود از یادمان غمگینی این داستان» در میدان ولیعصر تهران نصب شد، دوباره پرسشی در ذهنم جان گرفت که در این ۳ سال همدلی و همدردی‌ها با خانواده جانباختگان و مردم سوگوار ایران به چه شکل و در چه سطحی بوده است؟
نظر شما