آکنه یا جوش‌های غرور چیست و چرا به وجود می‌آیند؟

جوش‌های غرور یکی از شایع‌ترین بیماری‌های پوستی انسان در سنین جوانی و نوجوانی است، اما اکثراً پس از سن 25 سالگی بهبود می‌یابند. این جوش‌ها به صورت دانه‌های قرمز، جوش‌های سرسیاه و توده‌های زیر پوستی در ناحیه گونه، بینی، پیشانی، پشت گردن و قسمت‌های فوقانی پشت و سینه ظاهر می‌شوند. این جوش‌ها در پایه یک مو به وجود می‌آیند که ناشی از آماس، التهاب و انسداد مجرای غده چربی کنار مو هستند. پیدایش جوش غرور ناشی از یک علت خاص نیست بلکه چندین عامل در پیدایش آن نقش دارند که عبارتند از: کمبود ویتامین A یا B، وراثت، میکروب‌ها، نوع غذا، مشکلات عصبی و روحی، تغییرات غددی هورومونی، نوع پوست، بهداشت صورت، مصرف برخی داروها و بعضی از بیماری‌ها. مهمترین عامل ایجاد جوش‌های غرور، تغییرات هورمونی زمان بلوغ است، زیرا هنگام بلوغ، هومون‌های جنسی ناگهان افزایش می‌یابند و مقدار آنها در خون بسیار زیاد می‌شود. این هورمون‌ها باعث افزایش ترشح چربی در پوست می‌شوند و زمینه را برای رشد میکروب و التهاب غدد چربی صورت و پیدایش جوش فراهم می‌آورند. اکثر خانم‌ها در نزدیکی عادت ماهانه خود دچار افزایش جوش‌های صورت می‌شوند. خانم‌هایی که دچار آکنه می‌شوند معمولاً هومورن‌های مردانه زیادتری دارند و در بسیاری از آن‌ها، رشد موی صورت نیز بیش از حد معمول است.

در مورد اثر تغذیه بر آکنه نیز توضیح می‌دهید؟

نوع غذا می‌تواند در جوش صورت مؤثر باشد. مصرف مواد قندی مانند ماکارونی، نان، برنج، شیرینی، شکلات و مصرف غذاهای حاوی فندوق، پسته، بادام، موز، نارگیل و گردو نیز می‌تواند موجب تشدید آکنه شود که یکی از علل و عوامل آن، افزایش چربی خون است.

آکنه دارای چه عوارضی است؟

بیماری آکنه به جز در موارد بسیار شدید، عوارض جسمانی تهدیدکننده‌ای بر سلامت کل بدن ندارد، اما متأسفانه با توجه به محل ابتلا و نوع ضایعاتی که عمدتاً در ناحیه صورت و به اشکال غیرمعمول و گاهی بدشکل‌کننده است و همچنین سن بروز که در واقع سن شکل‌گیری شخصیت افراد است، شایع‌ترین عارضه این بیماری، مشکلات روحی روانی؛ از استرس و گوشه‌‎گیری تا افسردگی‌های شدید است. عوارض موضعی نیز شامل بر جای ماندن لکه‌های تیره نقاط فرورفته در اندازه و اشکال مختلف و از بین رفتن موها است. لکه‌های تیره بیشتر بر اثر دستکاری ضایعات التهابی ایجاد و در صورت عدم دستکاری به طور خودبه‌خود طی 3 تا 6 ماه برطرف می‌شوند، اما عوارض دیگر همچنان پابرجا می‌مانند.

در مورد روش درمان این بیماری هم توضیح می‌دهید؟

با توجه به شیوع بالای بیماری بسیاری از مبتلایان؛ بخصوص در نوع خفیف و متوسط به رغم تحمل عوارض، این بیماری را حالتی معمول در دوران جوانی می‎‌دانند و توجه زیادی به درمان آن ندارند. در مقابل عده‌ای با استرس فراوان تن به درمان‌های متعدد و گاه غیرعلمی و با عوارض جبران‌ناپذیر می‌دهند. در رابطه با درمان آکنه باید گفت این بیماری در اکثر موارد با انواع داروهای موجود، کنترل و درمان می‌شود ، منتها دوره زمان معمولاً طولانی و مستلزم حوصله و تحمل بیمار است. در موارد شدید، درمان این بیماری برای بیمار از نظر قیمت قدری گران تمام می‌شود. داروهای موضعی به منظور ایجاد بهترین آثار درمانی در انواع پوست، متناسب با بیماری از نظر شدت و نوع به اشکال مختلف مانند محلول، ژل، کرم و پماد در دسترس قرار دارند. بعضی ترکیبات مانند انواع صابون‌ها معمولاً نقش مهمی در درمان آکنه ندارند و بیشتر برای درمان کمکی به کار می‌روند. در اکثر موارد نور خورشید باعث بهبود نسبی ضایعات آکنه می‌شود. با این حال چون نور خورشید ممکن است عوارض دیگری ایجاد کند معمولاً این روش درمان به کار نمی‌رود. برای جلوگیری از پیشرفت جوش‌ها و کاهش حجم و تعداد آن‌ها توصیه‌های زیر را در نظر داشته باشید و به آن‌ها عمل کنید:

- به صورت خود دست نزنید

دست زدن به صورت می‌تواند باکتری‌ها و ناخالصی‌های مسدودکننده منافذ را به پوست شما منتقل کند. اجتناب از دست زدن به صورت سخت است اما سعی کنید به دفعات لمس صورت خود نیز توجه کنید و تا حد امکان جلوی خود را بگیرید. شستن مرتب دست‌ها نیز مفید است. به این ترتیب، اگر صورت خود را لمس کنید دستان شما تمیز است.

- قرار نگرفتن در معرض نور آفتاب

گرفتن برخی اشعه‌ها ممکن است در کوتاه‌مدت باعث خشک شدن جوش‌ها شود، اما در طولانی‌مدت این موضوع می‌تواند عواقب ناخواسته پوستی به همراه داشته باشد. قرار گرفتن مکرر در معرض آفتاب باعث کم‌آبی پوست می‌شود که به مرور زمان باعث تولید چربی بیشتر و مسدود شدن منافذ پوست می‌شود. استفاده از کرم ضدآفتاب نیز می‌تواند به محافظت از پوست شما در تمام طول سال کمک کند. البته همان‌طور که می‌دانید کرم‌های ضدآفتاب بسیار چرب هستند. بنابراین برای محافظت پوست در برابر آفتاب و جوش، یک ضدآفتاب بدون روغن را انتخاب کنید.

- جوش‌ها را دستکاری نکنید

در حالی که ممکن است عملاً غیرممکن به نظر برسد که در برابر فشار دادن آن جوش سرسفید بزرگتر از حد معمول روی نوک بینی خود مقاومت کنید، بهترین کار این است که از ترکاندن جوش‌ها خودداری کنید. جوش‌های پوسته‌پوسته اغلب خونریزی می‌کنند، اما می‌توانند مشکل را بدتر کنند و جای زخم را باقی بگذارند.

- آب زیاد بنوشید

اگر بدنتان کم‎‌آب باشد، ممکن است به غدد چربی پوست شما سیگنال دهد تا چربی بیشتری تولید کنند. کم‌آبی همچنین ظاهری کدر به پوست شما می‌دهد و باعث التهاب و تغییر رنگ پوست می‌شود. برای هیدراته نگه داشتن بدن خود، حداقل در روز هشت لیوان آب بنوشید.