به گزارش آتیه آنلاین، شاخص‌های مرتبط با حوزه بازار کار و نیروی انسانی فعال در این حوزه به طور معمول ارتباط گسترده و به هم پیوسته‌ای را تداعی می‌کنند و در واقع همخوانی و تعادل داده‌های آماری مرتبط با بازار کار است که تعادل خروجی متناسب با شرایط اقتصادی، اشتغال و تولید را موجب می‌شود.

همچنین تاثیرگذاری تصمیم‌سازیها و سیاستگذاریهای مرتبط با تحولات بازار کار در تحولات این حوزه و خروجی آماری و عملکردی نهادهای مرتبط با آن که به صورت متقابل بر یکدیگر موثر هستند، به عنوان مهم‌ترین شاخص‌های نقش‌آفرین در این بخش مطرح می‌شوند.  

کاهش نرخ مشارکت اقتصادی در کشور

نرخ مشارکت اقتصادی در سال ۱۴۰۰ در کل کشور به میزان ۴۰.۹ درصد اعلام شده و این در حالی است که این عدد در سال قبل از آن (۱۳۹۹) ۴۱.۳ درصد عنوان شده است که حکایت از کاهش ۰.۴ درصدی مشارکت اقتصادی نیروی در سن کار در سال گذشته دارد.

بر اساس خروجی داده‌های آماری مرتبط با میزان مشارکت اقتصادی، در سال ۱۴۰۰ استانهای یزد، زنجان، گیلان و اردبیل به ترتیب بالاترین نرخ مشارکت اقتصادی کشور را به خود اختصاص داده‌اند به گونه‌ای که استان یزد با ۴۷.۸ درصد بیشترین مشارکت اقتصادی را در سال گذشته تجربه کرده است.

این در حالی است که استانهای سیستان‌ و بلوچستان، کهگیلویه‌ و بویراحمد، ایلام و مرکزی نیز در سال گذشته کمترین نرخ مشارکت اقتصادی را در بین استانها به ثبت رسانده‌اند که در این بین سیستان‌ و بلوچستان و کهگیلویه‌ و بویراحمد با ثبت ۳۴.۵ درصد کمترین نرخ مرتبط با مشارکت اقتصادی را در اختیار دارند که با این توصیف، استان یزد به میزان ۶.۹ درصد بالاتر از میانگین کشوری و استانهای سیستان‌ و بلوچستان و کهگیلویه‌ و بویراحمد ۶.۴ درصد پایین تر از میانگین کشوری نرخ مشارکت اقتصادی را ثبت کرده اند و همچنین فاصله این نرخ در استانهای دارای بیشترین و کمترین نرخ به ۱۳.۳ درصد رسیده است.

در تعریف رسمی نرخ مشارکت اقتصادی به عنوان یکی از مولفه‌های اثرگذار در شرایط اقتصاد، تولید و اشتغال آمده است که این داده اقتصادی به عنوان یکی از شاخص‌های عمده بازار کار نشان از میزان فعالیت و اشتغال جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر جامعه و مشارکت آنها در امور تولید، خدمات و در مجموع فعالیت‌های اقتصادی است و به طور معمول دولت‌ها از این نرخ موجود در بازار کار در راستای سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی حوزه بازار کار و اشتغال استفاده می‌کنند.

با توجه به اینکه نرخ مشارکت اقتصادی (نرخ فعالیت)، عبارت است از نسبت جمعیت فعال (شاغل و بیکار) به جمعیت در سن کار، نرخ این شاخص به متغیرهایی مانند جمعیت فعال و جمعیت در سن کار وابسته است.

ثبت نسبت اشتغال ۳۷.۲ درصدی در پایان ۱۴۰۰

جدیدترین آمار مربوط به نرخ نسبت اشتغال در کشور به عنوان یکی از شاخص‌های اثرگذار در تحولات حوزه نیروی کار، نرخ ۳۷.۲ درصد برای سال ۱۴۰۰ به ثبت رسیده و این در صورتی است که این نرخ نسبت به سال ۱۳۹۹ با کاهش ۰.۱ درصدی مواجه بوده است به گونه‌ای که نرخ نسبت اشتغال در کل کشور در این سال ۳۷.۳ درصد عنوان شده است.

همچنین گفتنی است که بر اساس گزارش طرح آمارگیری نیروی کار در فصل پایانی سال قبل، استانهای زنجان، یزد و اردبیل به ترتیب بیشترین و استانهای سیستان‌ و بلوچستان، کهگیلویه‌ و بویراحمد و ایلام نیز کمترین نرخ مربوط به شاخص نسبت اشتغال را در سال گذشته به خود اختصاص داده اند.

با توجه به نرخ نسبت اشتغال در استانهای زنجان و سیستان‌ و بلوچستان به ترتیب ۴۲.۵ و ۳۱.۳ درصد به ثبت رسیده فاصله نسبت اشتغال در بین بیشترین و کمترین استان فعال در این زمینه به ۱۱.۲ درصد رسیده و این در حالی است که استان زنجان ۵.۳ درصد نسبت به میانگین کشوری بالاتر و سیستان‌ و بلوچستان نیز ۵.۹ درصد پایین تر از میانگین کل کشور در حوزه نسبت اشتغال فعال بوده اند.

نسبت اشتغال به جمعیت در واقع یک آمار اقتصادی کلان است که نیروی کار غیرنظامی فعلی را در مقابل کل جمعیت در سن کار یک منطقه، شهرداری یا کشور اندازه‌گیری می‌کند و این محاسبه با تقسیم تعداد افراد شاغل به تعداد کل افراد در سن کار محاسبه می‌شود و از آن به عنوان معیاری برای کار و بیکاری استفاده می‌شود.

در واقع می‌توان گفت که نسبت اشتغال، شاخصی است که نشان می‌دهد چند درصد جمعیت واقع در سن کار، شاغل هستند.    

کاهش محسوس نرخ بیکاری در زمستان ۱۴۰۰

نرخ بیکاری به عنوان یکی از اثرگذارترین شاخص‌های مرتبط با حوزه بررسی تحولات بازار کار و تغییرات مربوط به نیروی کار همواره مورد توجه تصمیم‌سازان و سیاستگذاران حوزه کار و تولید است.

در همین راستا بخش دیگری از گزارش طرح آمارگیری نیروی کار که توسط وزارت، تعاون، کار و رفاه اجتماعی انجام شده حاکی از این است که میانگین نرخ بیکاری کل کشور در زمستان سال گذشته ۹.۲ درصد اعلام شده که نسبت به فصل مشابه در سال ۱۳۹۹ با کاهش ۰.۴ درصدی از ۹.۶ به این عدد رسیده است.

بر مبنای تازه ترین داده‌های شاخص بیکاری در کشور استانهای هرمزگان، کرمانشاه و خوزستان بیشترین نرخ بیکاری را در فصل پایانی سال ۱۴۰۰ به خود اختصاص داده‌اند و در نقطه مقابل استانهای زنجان، خراسان رضوی و مازندران نیز به ترتیب ثبت کمترین نرخ بیکاری را در این فصل در اختیار دارند.

بر این اساس هرمزگان با ۱۵.۸ و زنجان با ۶.۵ درصد بیشترین و کمترین نرخ بیکاری را ثبت کرده‌اند که اختلاف شاخص نرخ بیکاری در این دو استان به ۹.۳ درصد می‌رسد که نشان از اختلاف بسیار این نرخ و اثرگذاری سیاست‌های توزیعی اشتغال، فرصت‌های اقتصادی، سیاستگذاری و برنامه‌ریزی و البته عدم توجه لازم به ظرفیت‌های استانها در حوزه‌های مرتبط با اشتغال در طول دهه‌های گذشته دارد.

گفتنی است که نرخ بیکاری استان هرمزگان نسبت به میانگین کشوری ۶.۶ درصد بیشتر است و این در حالی است که این نرخ در استان زنجان ۲.۲ درصد پایین تر از شاخص کل نرخ بیکاری در کشور عنوان شده است.

نرخ بیکاری به عنوان یکی از شاخص‌های اثرگذار در بررسی شرایط اقتصاد و تولید و همچنین در حوزه سیاست‌های نقش‌آفرین در تبیین شرایط بازار کار، همواره به عنوان یکی از عوامل مهم مورد توجه سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان بخش کسب و کار و اشتغال‌زایی قرار داشته است.

کارشناسان اقتصاد و بازار کار، شاخص نرخ بیکاری را یکی از اساسی‌ترین موضوعات مشترک مرتبط با حوزه اقتصاد و رفاه و یکی از شاخص‌های عمده بازار کار می‌دانند و این شاخص است که همواره در راستای سیاستگذاری‌های بخش اشتغال و اقتصاد مورد توجه بوده و از داده‌های مرتبط با آن در حوزه برنامه‌ریزی کلان اشتغال‌زایی و سرمایه‌گذاری توسط دولت، تصمیم‌سازان بخش‌های دولتی و خصوصی استفاده شده است.

ایجاد بسترهای کلان برای اشتغال‌زایی در حوزه‌های مختلف، نیازمند مهیا شدن شرایطی ازجمله سیاستگذاری کلان اثربخش، مدیریت کارآمد در اجرای سیاست‌ها، بسترسازی در جذب بخش خصوصی به عنوان کارآفرین و سرمایه‌گذار و همچنین استفاده از توانمندیهای گسترده نیروی انسانی و امکانات موجود است که نهایتاً منجر به کاهش آمار بیکاری خواهد شد.