دکتر علی صادقی‌تبار در گفت‌وگویی با آتیه‌آنلاین که به مناسبت هفته ملی جمعیت انجام شد، با بیان اینکه بالغ بر ۳.۵ میلیون زوج نابارور در کشور وجود دارد، گفت: به‌بیان‌دیگر بیش از هفت میلیون فرد درگیر مسئله ناباروری هستند.

وی افزود: نسبت این تعداد زوج نابارور به تعداد زوجینی که سالانه به کل مراکز ناباروری کشور مراجعه می‌کنند بسیار نامتناسب و ناهمگون است. به عبارتی تعداد سیکل‌های درمانی کل کشور در سال، ۱۲۰ هزار مورد برآورد می‌شود، درحالی‌که بالغ ۳.۵ میلیون زوج‌ نابارور در کشور داریم.

مدیر مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن‌سینا با بیان اینکه توسعه پوشش خدمات درمان ناباروری و فراگیر کردن آن، می‌تواند بخش مهمی از مشکلات پیش روی جوانی جمعیت را حل کند؛ زیرا زوجینی که به دلایل پزشکی از داشتن فرزند محروم‌اند، برخلاف پدر و مادرهایی که مشکلی ندارند و خودشان تصمیم به فرزندآوری ندارند، علاقه‌مند هستند این مشکل را رفع کنند.

علت پوشش خدمات ناباروری از سوی بیمه‌ها تا سه مرتبه چیست؟

صادقی‌تبار پیرامون شانس درمان قطعی زوجین در این مرکز توضیح داد و گفت: ازنظر ما درمان قطعی و ۱۰۰ درصد است. به عبارتی هر زوجی که اقدام به درمان ناباروری می‌کند، براساس آمار جهانی هر مرتبه بین ۳۵ تا ۴۰ درصد شانس موفقیت دارد و زوجینی که درمان خود را پیگیری می‌کنند حتماً موفق خواهند شد. به همین علت است که سازمان‌های بیمه‌گر ارائه خدمات درمان ناباروری را تا سه مرتبه تحت پوشش قرار می‌دهند.

وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر تفاوت مرکز ابن‌سینا با سایر مراکز درمان ناباروری گفت: این مرکز به‌عنوان یک مرکز تخصصی، دارای همه خدمات، تخصص‌ها و اقداماتی است که ممکن است برای یک زوج نابارور نیاز شود. همچنین ابن‌سینا به‌عنوان یک مرکز ارجاعی، پشتیبان بسیاری از بیماران و مراکزی است که درمان‌های روتین را انجام داده و بیمارانشان را برای خدمات خاص فوق تخصصی به مرکز ابن‌سینا ارجاع می‌دهند.

مدیر مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن‌سینا افزود: مرکز ابن‌سینا به‌عنوان یک مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر به مادرانی که توان بارداری دارند ولی به دلیل سقط‌های مکرر جنین خود را از دست می‌دهند و نیاز است که علل آن بررسی شود نیز کمک می‌کند.

صادقی‌تبار ادامه داد: کلینیک‌های آندومتریوز، سلامت جنسی، بیماری‌های پستان، سلول درمانی و کنترل بارداری ذیل این مرکز ارائه خدمت می‌کنند. کلینیک کنترل بارداری ویژه مادرانی است که در همین مرکز درمان شده و صاحب فرزند شده‌اند و نیاز است تحت مراقبت ویژه قرار بگیرند تا تولد خوبی برای فرزندان آنها رقم بخورد.

پوشش خدمات ناباروری از سوی سازمان های بیمه گر پایه

وی در بخش دوم سخنانش به وضعیت ارائه خدمات ناباروری و پوشش این خدمات از سوی سازمان‌های بیمه‌گر پایه پرداخت و اضافه کرد: مرکز ناباروری ابن‌سینا بیش از ۱۵ سال به دنبال برقراری پوشش‌های بیمه‌ای برای بیماران نابارور بود و با برگزاری کنگره‌های بیمه و ناباروری و پیگیری‌های متعدد و حتی قبل از اینکه مجلس در سال ۱۳۹۹ این قانون را تصویب کند بر ضرورت آن تأکید داشت. خیلی سال جلوتر علی‌رغم مخالفت سازمان‌های بیمه‌گر با پیگیری‌های مستمر توانسته بودیم بخش‌هایی از خدمات خود را در مرکز تحت پوشش بیمه دربیاوریم؛ خدماتی چون دارو و آزمایش‌ها آزمایشگاه تخصصی ناباروری با پوشش‌های بیمه ارائه می‌شد و این برخلاف قواعد بیمه‌ها بود.

مدیر مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن‌سینا افزود: در سال ۱۴۰۰ مرکز ابن‌سینا به‌عنوان مرکز پیشرو با همه بیمه‌ها عقد قرارداد انجام داد. سازمان خدمات درمانی نیروهای مسلح اولین سازمانی بود که با ما قرارداد بست؛ آن‌هم دو سال قبل از الزامی شدن بیمه‌ها به پوشش این خدمات. اکنون نیز خدمات ما برای بیمه‌شدگان تحت پوشش این سازمان بدون فرانشیز و به‌صورت ۱۰۰ درصد رایگان ارائه می‌شود. پس از آن عقد قرارداد با دیگر سازمان‌های بیمه‌گر پایه انجام شد.

صادقی‌تبار به مهم‌ترین چالش‌هایی که در این مرکز وجود دارد اشاره کرد و گفت: مهم‌ترین چالش ما در ارائه این خدمات به بیماران، در دسترس بودن تجهیزات، ملزومات و متریال است. به‌وی اینکه تعرفه‌های این مرکز برای ارائه خدمات ابتدا توسط شورای عالی بیمه تعیین می‌شود و این تعرفه‌ها ارتباطی با میزان گران شدن تجهیزات ندارد و به قیمت روز و با دلار و ارزهای آزاد جابه‌جا می‌شود، اما افزایش تعرفه‌ها با ملاحظات و محدودیت‌هایی انجام می‌شود.

وی گفت. پوشش‌های بیمه‌ای از چالش‌هایی برخوردار است. بر اساس روش‌های سنتی بیمه باید ابتدا خدمت را به بیمار ارائه دهیم و بعد مدارک را برای بیمه ارسال کرده و در صورت ارزیابی و تأیید تمام مدارک، بیمه با فاصله زمانی چند ماه پرداخت می‌کند که این موارد به‌شدت ارائه خدمت را مختل می‌کند و به همین دلیل مراکز خصوصی میلی به عقد قرارداد با سازمان‌های بیمه‌گر ندارند.

تشریح روش‌های پیشرفته درمان ناباروری

مدیر مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن‌سینا در تشریح روش‌های پیشرفته درمان ناباروری گفت: درمان ناباروری در همه دنیا یا شامل ساده‌ترین روش‌های درمانی سرپایی و دارویی و بهبود و اصلاح توان باروری خانم و آقا و یا شامل درمان‌های پیشرفته می‌شود. درمان‌های پیشرفته از IUI یا همان تلقیح داخل رحمی سلول‌های جنسی پدر در زمان مناسب گرفته تا مراحل پیشرفته‌تر مانند IVF و میکرواینجکشن یعنی تشکیل جنین خارج از بدن مادر برای درمان ناباروری استفاده می‌شوند.

صادقی‌تبار در ادامه گفت: در میکرواینجکشن سلول‌های پدر و مادر گرفته و بهترین‌ها انتخاب می‌شوند و به‌صورت میکرواینجکشن یک سلول به سلول دیگر تزریق می‌شود و درنهایت این سلول‌ها آماده می‌شوند تا در محیط‌های دقیق، حساس و اندازه‌گیری شده رشد کنند. رشد در محیط کشت اتفاق می‌افتد تا زمانی که به سن سه تا پنج‌روزگی می‌رسد. این جنین‌ها که تعدادشان بیش از یک جنین است از نظر محتوای ژنتیک و برخی از بیماری‌ها بررسی و بهترین آنها انتخاب و فریز می‌شود و در روز مناسب و زمانی که مادر آمادگی آن را داشت به رحم مادر منتقل می‌شود.

وی افزود: از جدیدترین درمان‌هایی که بعدازاین تکنیک آخر ابداع شدند می‌توان به آن‌هایی اشاره کرد که از روش‌های پیوند پیروی می‌کنند. در کشور ما آخرین پیشرفت‌هایی که در دانش تولیدمثل رخ داده است مورد بهره‌برداری قرارگرفته است. بدون شک هر آنچه را که در دنیا وجود دارد، در داخل کشور ما قابل انجام است و به بیماران ارائه می‌شود.

درمان نازایی ناشی از تنبلی تخمدان با سلول های بنیادی

مدیر مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن‌سینا با اشاره به اینکه یکی از کارهایی که پژوهشگاه ابن‌سینا انجام داده این است که توانسته سلول‌های بنیادین را از یک بافتی که تا به امروز موردتوجه نبود و گمان نمی‌رفت که در آنجا سلول بنیادین ارزشمندی بتوانیم به دست آوریم، جدا نماید که آن خون ماهیانه بانوان بود که هیچ‌گاه مفید و مؤثر تلقی نمی‌شده است. زمانی که این سلول‌ها در آزمایشگاه جدا شد مانند سلول‌های بنیادین دیگری که وجود دارد روی آن کارهایی انجام شد تا بتوانند این سلول‌ها را به بافت‌های موردنظر هدایت کنند. در حوزه ناباروری هدایت این سلول‌ها باید به سمت بافت‌های ژرمینال و بافت‌های تولیدکننده فولیکول و سلول‌های تخمک در مادر انجام می‌شد.

صادقی‌تبار عنوان کرد: البته به‌کارگیری این درمان الزاماً برای هر علتی از ناباروری مناسب نیست و در مواردی که بیمار دچار تنبلی تخمدان است و شرایط سنی و فیزیکی مناسبی دارد می‌توان این تکنیک را برای رفع تنبلی تخمدان در مادر به کاربست که نتایج خیلی خوبی هم داشته است.

وی درباره پوشش بیمه این روش درمان ناباروری نیز گفت: این روش در آینده تحت پوشش بیمه قرار خواهد گرفت. علت اینکه تاکنون تحت پوشش بیمه قرار نگرفته این است که ابتدا باید این روش‌ها که فعلاً به‌عنوان روش‌های تحقیقاتی مطرح هستند از سمت معاونت درمان وزارت بهداشت به‌عنوان روش‌های درمانی تأیید شوند تا بعد از انتشار نتایج فازهای تحقیقاتی که بسیار هم موفقیت‌آمیز بوده این کار انجام خواهد شد.

مدیر مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن‌سینا افزود: در حال حاضر در حوزه سلول درمانی چند خدمت نادر و انگشت‌شمار به‌عنوان روش‌های درمانی، از سوی معاونت درمان پذیرفته‌شده و زمانی که به‌صورت نهایی تصویب بشوند در کتاب ارزش نسبی خدمات کدی برای آنها تعریف می‌شود که بر اساس تعریف آن کد بیمه‌ها با آن خدمات را تحت پوشش قرار می‌دهند.