به گزارش آتیه‌آنلاین، بازار لوازم خانگی در سال‌های اخیر فراز و نشیب‌های متعددی را پشت سر گذاشته و نه تنها مصرف‌کنندگان این بازار بلکه حتی تولیدکنندگان نیز با چالش‌های مختلفی مواجه شده‌اند.
از سال ۱۳۹۷ که مقرر شد جلوی واردات لوازم خانگی خارجی گرفته شود انتظار می‌رفت فرصتی مناسب برای پیشرفت تولیدکنندگان داخلی این عرصه فراهم شود اما حال حتی دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی نیز تاکید دارد که تولیدکنندگان هم به دنبال ممنوعیت دائمی واردات نیستند.
عباس هاشمی در توضیح بیشتر این مطلب می‌گوید: «تولیدکنندگان باید بدانند این ممنوعیت تا ابد ادامه نخواهد داشت و باید از این مدت به عنوان فرصتی برای ارتقا استاندارد و کیفیت استفاده کنند. نظر ما حمایت منطقی از تولید با تغییر تعرفه‌ها است.»
اگرچه طی سال‌های گذشته بسیاری از برندهای مطرح دنیا از دستیابی به بازار پررونق ایران با جمعیتی ۸۰ میلیونی محروم شدند و این فضا در اختیار برندهای داخلی گذاشته شد اما در عین حال تولید نیز در این مدت با چالش‌ها و دست‌اندازهای متعددی مواجه بود. در این میان متولیان شرکت‌ها و کارخانه‌هایی که در این سال‌ها مسئولیت تولید را برعهده داشتند بر این نکته تاکید دارند که افزایش قیمت مواد اولیه از یکسو و مجاز نبودن آنها برای افزایش قیمت محصولات، شرایط دشواری برای فعالان این حوزه رقم زده است.
حال این مسئله چنان جدی شده که دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی تاکید دارد حتی واردات قاچاق حدود ۳۰ درصد ارزانتر از تولیدات داخلی هستند. عباس هاشمی در تکمیل این بحث می‌گوید: «حدود ۳۰ درصد هزینه‌های تولید داخل مربوط به عوارض و مالیات است و با در نظر گرفتن همین فاکتور، قاچاق ۳۰ درصد زیر قیمت تولید داخل است.»
قیمت لوازم خانگی بالا می‌رود؟
بر این اساس مدت‌هاست تولیدکنندگان لوازم خانگی درخواست‌هایی مبنی بر افزایش قیمت محصولات خود دارند اما در نهایت از تیرماه سال گذشته تاکنون چنین مجوزی برای آنها صادر نشده و بر این اساس گاه حتی برخی ممکن است به شکل غیرقانونی دست به افزایش قیمت برخی محصولات خود بزنند که این روند نیز در هر صورت آسیب‌های متعددی به همراه دارد؛ از یکسو متقاضیان این کالا در بازار در موارد متعدد ممکن است ترجیح دهند به سراغ کالایی با قیمت ارزانتر بروند و از سوی دیگر در میان تولیدکنندگانی که با یکدیگر رقابت دارند نیز شرایطی نابرابر حاکم می‌شود.
دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی در این باره تاکید دارد که تاکنون درباره مجوزهای افزایش قیمت اعلام نظر رسمی نشده، اما به نظر می‌رسد مکانیزم عرضه و تقاضا در حال پذیرفته شدن است.
به گفته هاشمی تاکنون درباره مجوزهای افزایش قیمت اعلام نظر رسمی نشده، اما با توجه به نظرات وزیر صمت که به نظر می‌رسد اعتقاد به مکانیزم عرضه و تقاضا دارند، فکر می‌کنم حاکمیت در حال پذیرفتن این مکانیزم است و کم کم به آن سمت و سو می‌رویم. از تیر ماه سال گذشته مجوز رسمی برای افزایش قیمت نداشتیم، اما تولیدکنندگان هم بدون افزایش قیمت متناسب با اثرگذاری تورم در بخش تولید، نمی‌توانند ادامه دهند. پس مجبورند برای بقای بنگاه تولیدی به شکل‌های مختلف به قول آقای وزیر حتی در مواردی التماسی، مدارک خود را ارائه می‌دهند و ریسک تعزیرات را هم قبول می‌کنند. اما به هر حال در جهت تحقق شعار سال از دولت انتظار همراهی و همکاری داریم.
فریبرز ظروفی، سرپرست شرکت کارخانجات لوازم خانگی پارس نیز در این‌باره می‌گوید: اکنون قیمت محصولات خارجی در بازار چندین برابر قیمت نمونه‌های داخلی است. در این شرایط باید توجه کرد که اگر قرار باشد قیمت لوازم‌خانگی یا هر محصول دیگری به شکل دستوری تعیین شود این موضوع ایجاد تورم می‌کند.
به گفته این فعال صنعت لوازم خانگی؛ از سوی دیگر چنانچه آنالیزهای قیمتی به‌درستی انجام نشود مشکلاتی ایجاد می‌کند. بهمن ماه سال گذشته دولت مجوزی مبنی بر افزایش ۱۰ درصدی قیمت لوازم خانگی را ابلاغ کرد اما در همان زمان قیمت مواد اولیه ما از فولاد بورسی گرفته تا فوم و ABS هر یک تا حتی ۵۵ درصد افزایش قیمت داشتند. در چنین شرایطی چطور تولیدکننده لوازم خانگی می‌تواند تنها با ۱۰ درصد افزایش قیمت محصول تولید کند؟ در کنار این موضوع مسائل دیگری مانند افزایش ۵۷ درصدی حقوق کارگران در سال گذشته را نیز در نظر بگیرید آیا همچنان می‌توان با این رقم‌ها تولید را ادامه داد؟
ظروفی در عین حال می‌گوید: خواسته ما این است که اگر دولت برای حفظ و ثبات قیمت‌ها برنامه دارد همه را یکسان ببیند و از تامین کننده مواد اولیه تا سایر بخش‌ها همه را لحاظ کند نه اینکه با وجود افزایش ۵۵ درصدی قیمت فولاد به تولیدکننده لوازم خانگی اجازه افزایش قیمت ۱۰ درصدی بدهد. ما هم ترجیح می‌دهیم قیمت تمام شده ما پایین‌تر باشد تا مصرف‌کننده ناراضی نباشد و خرید بیشتری داشته باشد. باید فکری به حال این موضوع کرد و یک بازه قیمتی مساوی در تمام بخش‌ها از تولید، مواد اولیه، بازرگانی و مصرف کننده لحاظ کرد.
جولان لوازم خانگی قاچاق در بازار
در چنین شرایطی که تولید برای تولیدکننده داخلی سخت بوده و موانع متعددی پیش پای او قرار دارد، در بازار شاهد حضور انواع محصولات خارجی هستیم که در این سال‌ها و در شرایطی که مبادی رسمی واردات این کالاها بسته بوده به شیوه قاچاق وارد بازار شده‌اند. البته در برخی موارد نیز به شکل پیله‌وری و از طریق کولبران این کالاها وارد کشور می‌شوند که در این زمینه نیز قوانین خاصی وجود دارد و به‌طور مثال فرد پیله‌ور مجاز به فروش کالای وارداتی در استانی غیر از محل سکونت خود نیست اما اکنون شاهدیم که در اینستاگرام و فضای مجازی بسیاری اقدام به فروش اقلام لوازم خانگی که به این شکل وارد کشور شده‌اند می‌کنند و محصولات خود را به شهرهای سراسر کشور ارسال می‌کنند. حتی گفته می‌شود در نبود نظارت‌های کافی ممکن است بازرگانانی از شهرهای مختلف به شهرهای مرزی بروند و چند هزار کارت پیله‌وری گرفته و لوازم خانگی وارد کنند.
بر این اساس اگرچه بطور طبیعی آمار دقیقی از محصولات قاچاق این حوزه وجود ندارد اما برخی مسئولان این حوزه این رقم را سهمی حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد بازار ارزیابی می‌کنند.
اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی در این‌باره می‌گوید: موضوع قاچاق، واردات و قیمت گذاری همه به هم وابسته است. قبل از سال ۱۳۹۷ نه تنها آمار دقیقی از میزان تولید وجود نداشت، بلکه تولید داخل در بحث ذائقه شناسی از خارجی‌ها عقب‌تر بود. برای مثال اروپایی‌ها با همین ذائقه شناسی برای ایرانی‌ها یخچال ساید بای ساید تولید می‌کردند؛ در حالی که خودشان از این محصول استفاده نمی‌کردند. همچنین تکنولوژی تولید داخل هم در سال‌های قبل از ممنوعیت پیشرفته نبود. همچنین ایرانی‌ها در همین سال‌های ممنوعیت یاد گرفتند خدمات پس از فروش ارائه کنند و پیش از این مردم به همین دلیل ترجیح می‌دادند کالاهای خارجی را بخرند. همین الان هم بخشی از مردم با علم به اینکه کالای خارجی قاچاق خدمات پس از فروش ندارند، آن را ترجیح می‌دهند؛ چرا که می‌گویند خدمات در ایران معنا ندارد. به عبارت دقیق‌تر نمی‌توان جلوی ذائقه مردم را گرفت. ایران همزمان با ترکیه و کره وارد تولید لوازم خانگی شد ولی آنها الان در چه جایگاهی قرار دارند و ما کجا؟ این مسائل به نبود برنامه‌ریزی برای تولید موفق با برند ملی برمی‌گردد.
ممنوعیت واردات لوازم خانگی لغو می‌شود؟
حال در شرایطی که به دلیل محدودیت‌های ارزی واردات برخی کالاها که منجر به خروج ارز از کشور می‌شوند ممنوع شده و این محدودیت‌ها در موارد مختلف از لوازم خانگی گرفته تا انواع گوشی‌های آیفون و غیره گسترده است اما در نهایت این سئوال وجود دارد که آیا ممکن است مانند خودرو، ممنوعیت واردات لوازم خانگی نیز برداشته شود؟ به استناد اظهارات دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی محدودیت واردات لوازم خانگی هر سال تمدید می‌شود و فعلا نیز حداقل تا پایان ۱۴۰۲ تمدید شده است.
طبق مصوبه اولیه شورای هماهنگی سران سه قوه در سال ۱۳۹۷ و تمدید آن، مقرر شده بود ممنوعیت واردات لوازم خانگی تا پایان سال ۱۴۰۰ ادامه یابد و بعد از آن مجددا درباره این موضوع تصمیم‌گیری شود. از اواخر سال ۱۴۰۰ اظهارات ضد و نقیضی درباره احتمال آزادسازی واردات لوازم خانگی مطرح شد، اما در نهایت وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) اعلام کرد که هیچ برنامه‌ای برای واردات لوازم خانگی ندارد و به دنبال صادرات است.
بیشتر بخوانید:
تولید انواع قالب‌های یخچال و فریزر برای اولین بار
نظر شما