به گزارش آتیه آنلاین، در ســال ۱۳۷۷ دکتر محمد ستاری‌فر در مقام مدیرعامل وقت این ســازمان با حضور در مجلس شورای اسلامی، با نشان دادن اسلایدی، از رسیدن منابع و مصارف این ســازمان به نقطه سربه سری در سال ۱۳۸۶ خبر داد. اما با مجموعه اتفاقات و اقداماتی که در آن محدوده زمانی رخ داد، پیش بینی مدیرعامل اسبق سازمان دو سال زودتر به وقوع پیوست و منابع و مصارف این سازمان بزرگ در سال ۱۳۸۴ به نقطه سربه سری رسید. جالب این که در سال ۹۶ سید تقی نوربخش، مدیرعامل فقید سازمان نیز که در زمان مدیرعاملی دکتر ستاری‌فر، عضو هیات مدیره سازمان بود، با حضور در مجلس همان اسلاید را مجددا به نمایندگان مجلس نشان داد و یادآوری کرد که ما در سال ١٣٧٧ پیشبینی و اعلام کرده بودیم نقطه سربه سری منابع و مصارف سازمان با نگاه نقدی سال ٨٦ خواهد بود؛ پدیده ای که به عللی در ســال ٨٤ یعنی دو سال زودتر از پیشبینی اتفاق افتاد.

پیشی گرفتن مصارف بر منابع

مجموعه عوامل متعددی موجب شدند تا منابع و مصارف سازمان تامین اجتماعی در سال ۸۴ برابر شود. دخالتهــای غیربیمه ای، تعهدات بــدون منبع، مشکلات دولتها در ایفای تعهدات قانونی، متغیرهای کســب‌وکار و رشــد اقتصادی و نیز انجام نشدن به موقع اصلاحات بیمه ای، همه دست به دســت هم دادند تا سازمان تامین اجتماعی در جوانی موهایش سفید شود. از سوی دیگر در بدو تشکیل سازمان تامین اجتماعی، نرخ امید به زندگی ٥٥ سال بود و امروزه این نرخ بیشتر از ٧٠ ســال است. بنابراین سن بازنشســتگی نیز باید متناسب با افزایش امید به زندگی رشد میکرد؛ اما در عمل برعکس شد و به علت افزایش بازنشستگی های پیش از موعد، متوسط سن بازنشستگی کمتر شد و به زیر ۵۰ سال رسید. دلیل مهمتر اما این است که تا سال ٨٤ دولت دو تعهد یعنی پرداخت حق بیمه ۳ درصدی و دیگری معافیت کارگاه های زیر پنج نفر را در قبال ســازمان پذیرفته بود؛ ولی این دو تعهد در کمتر از یک دهه تبدیل به ٢٠ تعهد شد!

مشارکت تضامنی دولت

در حالی که اغلب سازمانهای کشــور «هزینه ای» و برخی از آنها مانند سازمان امور مالیاتی یا شرکت ملی نفت «درآمدی هستند»، اما ســازمان تامین اجتماعی سازمانی «درآمد - هزینه ای» است؛ یعنی همانقدر که درآمد دارد، باید هزینه کنــد. منابع درآمدی این سازمان هم سه جانبه گرایی است؛ یعنی «دولت، کارفرما و بیمه شده» برای این سازمان هزینه پرداخت می کنند. هیچ سازمان بیمــه اجتماعی کــه مبتنی بر سه جانبه گرایی باشــد، در هیچ جای دنیا نمیتواند ورشکسته شود؛ چون مشارکت دولت یک مشارکت تضامنی است و این تضمین، اطمینان و آرامش در جامعه ایجاد میکند. بــا توجــه بــه ماهیـت بین النســلی صندوق تامین اجتماعی نمیتوان دولــت را از این صندوق حذف کرد. کارگری که امــروز به این صندوق حق بیمه پرداخت میکند، ٣٠ ســال دیگــر باید از این صندوق مستمری بگیرد و در آن زمان هیچ یک از مدیران و مسئولان سازمان تامین اجتماعی، نمایندگان مجلس، وزرا و رئیس جمهور بر صندلی تصدی امور نخواهند بود. پس در آن زمان چه کسی باید متعهد باشد که آن مســتمری را پرداخت کند؟ مشخصا این دولت است که باید نقش تضامنی داشته باشد.

برقراری تعادل سه ساله

وضعیتی که در دو سال گذشته در سازمان تامین اجتماعی برقرار شده است، نمونه خوبی از ایجاد آرامش در جامعه برای اطمینان از تداوم ایفای تعهدات این سازمان است. دولت در یک‌ونیم سال گذشته ۱۲۰ هزار میلیارد تومان پرداخت قطعی به سازمان تأمین‌اجتماعی انجام داده و این رقم تا پایان سال جاری به ۱۴۰ هزار میلیارد تومان خواهد رسید. در شرایطی که ضریب پشتیبانی به رقم زیر پنج سقوط کرده، با مجموعه اقدامات و پیگیری های سازمان تامین اجتماعی و تشکلهای بازنشستگی و همراهی نمایندگان مجلس در خصوص وصول مطالبات از دولت، اکنون رقم قابل توجهی از این مطالبات وصول شده است؛ به حدی که به گفته مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی بین منابع و مصارف سازمان تعادل برقرار شده و این وضعیت با توجه به مصوبه مجلس و وجود ظرفیت قانونی برای وصول مطالبات، تا سه سال آینده تداوم خواهد یافت. این که سازمان تأمین‌اجتماعی برای ایفای تعهدات خود تا سه سال آینده دغدغه‌ای نخواهد داشت به خوبی نشان می دهد که سازمان تامین اجتماعی، به عنوان رکن مهمی در تامین امنیت روحی و روانی جامعه، هیچگاه ورشکسته نخواهد شد و دولت ضمانت کننده تمامی تعهدات این سازمان بزرگ و مردمی است.

نویسنده: رضا خراسانی