به واسطه ضرورت اطلاع‌رسانی درباره عملکرد شعبات تأمین اجتماعی به عنوان حوزه‌های اجرایی سازمان و ارتباط‌دهنده این نهاد بیمه‌ای با ذینفعان و مخاطبان در قالب بیمه‌شدگان، بازنشستگان، کارفرمایان و دستگاه‌های دولتی و همچنین آگاهی از آخرین تحولات حوزه تأمین اجتماعی در جریان فعالیت شعبه ۱۰ تأمین اجتماعی غرب تهران، گفت‌وگوی آتیه آنلاین با غلامحسین عابدی‌روش رئیس شعبه ۱۰ تأمین اجتماعی را می‌خوانید.

چه تعداد نیرو و پرسنل در شعبه ۱۰ تأمین اجتماعی فعالیت دارند. آیا آماری از میزان تحصیلات کارکنان وجود دارد؟

اکنون تعداد نیروی انسانی فعال در این شعبه ۸۰ نفر است که تعداد ۲۹ نفر فوق لیسانس، ۳۸ نفر لیسانس، ۲ نفر فوق دیپلم، ۱۰ نفر دیپلم و یک نفر تحصیلات زیر دیپلم دارند که در قالب ۴۷ نفر مرد و ۳۳ نفر زن در این شعبه مشغول ارائه خدمات به جامعه ذینفعان سازمان تأمین اجتماعی در این منطقه هستند.

میزان بیمه‌شدگان تحت پوشش این شعبه چه تعداد هستند. آمار تفکیکی حوزه بیمه‌ای این افراد را اعلام کنید؟

این شعبه یکی از شعب با کارگاه‌های با وضعیت بیمه اجباری است که بیشترین افراد تحت پوشش مربوط به کارگاه‌های حوزه صنعتی را شامل می‌شود. همچنین با توجه به اینکه منطقه، سکونتی نیست اما به‌صورت اجماعی ۶۸ هزار و ۵۵۷ نفر بیمه‌شده اصلی در شعبه تحت پوشش هستند که با افراد تبعی به ۱۱۰ هزار و ۸۳۴ نفر می‌رسند. تعداد مستمری‌بگیران این شعبه نیز ۳۸ هزار و ۲۰۶ نفر برآورد شده که از این تعداد ۳۰ هزار بازنشسته و مابقی کارافتادگان و بازماندگان را شامل می‌شوند. با توجه به کارگری بودن منطقه، بیشترین بیمه‌شدگان این شعبه از نوع بیمه اجباری هستند و بیمه‌شدگان اختیاری نیز ۶۷۹ نفر در بخش بیمه زنان خانه‌دار، بیمه حرف و مشاغل آزاد سه هزار و ۹۸۴ نفر، دانشجو ۱۳۲ نفر و اختیاری سه هزار و ۶۲ نفر به شمار می‌روند. به‌دلیل محیط صنعتی و کارگاهی استقبال چندانی از طرح بیمه فراگیر خانواده ایرانی در این منطقه صورت نگرفته است، اما ما در شعبه تلاش خود را برای این موضوع انجام داده‌ایم.

با توجه به اینکه شعبه ۱۰ در یک منطقه صنعتی قرار گرفته، آیا این موضوع می‌تواند به عنوان یک ویژگی برتر محسوب شده و در مقایسه با بسیاری از شعب می‌تواند امتیازی برای ارتباط بهتر با کارگاه‌ها و جذب بیشتر بیمه‌شدگان باشد؟

امسال یک طرح را تحت عنوان کارگاه‌های کشفی مشمول قانون کار و تأمین اجتماعی در دستور کار داریم. برنامه مفصلی در ارتباط با کارگاه‌های جدیدی که تاکنون کشف نشده یا کارگاه‌های فاقد جواز در حوزه کارگاه‌های کشفی دنبال می‌کنیم. براساس آمارهای سه ماهه اخیر، کشف درباره یک هزار و ۸۰۰ کارگاه جدید با کارگر بیمه‌شده صورت گرفته که یک هزار و ۲۰۰ کارگر بیمه شده اجباری در این بخش شناسایی شده است. اگر بتوانیم این افراد را به بیمه‌پرداز تبدیل کنیم، به این معنی که لیست بیمه برای آنها ارسال شود، می‌توان از فعالیت در حوزه کارگاه‌های کشفی به عنوان برنامه موفق شعبه یاد کرد. با پیگیری و ادامه این روند در شعبات سازمان تأمین اجتماعی، امکان رشد نسبت پشتیبانی در سازمان تأمین اجتماعی وجود خواهد داشت و در این صورت سازمان می‌تواند راه نجاتی برای شرایط موجود پیدا کند. اکنون بازرسی از کارگاه‌ها به عنوان یکی از اولویت‌های این شعبه است .

میزان پرداختی ماهانه و سالانه حقوق بازنشستگان و مستمری‌بگیران شعبه در طول ماه چه میزانی است؟

سهم پرداختی مربوط به حقوق به بازنشستگان در شعبه ۱۰ تأمین اجتماعی غرب تهران ۳۲۹ میلیارد تومان در ماه است و با توجه به کارگری بودن این منطقه، تعداد بازنشستگان بالا است. همچنین میزان پرداختی این شعبه در طول سال به رقم سه هزار و ۹۵۰ میلیارد تومان می‌رسد.

با توجه به اینکه بازنشستگی پیش از موعد به چالشی برای سازمان تبدیل شده و آخرین آمارها نشان می‌دهد که ۵۲ درصد بازنشستگان و مستمری‌بگیران پیش از موعد هستند، بخش مهمی از این آمار به حوزه مشاغل سخت و زیان‌آور برمی‌گردد، در شعبه ۱۰ این آمار چقدر بالاست. برای پیشگیری از رشد این آمارها چه سیاست‌گذاری باید صورت گیرد؟

به این دلیل این منطقه دارای کارگاه‌های فعال بزرگ است، میزان فعالیت‌ها در حوزه سخت و زیان‌آور نیز در این منطقه مشاهده می‌شود و ما این احساس را داریم که این موضوع برای سازمان و منطقه تحت پوشش شعبه به عنوان یک تهدید خواهد بود. اما اگر تفکیک بین کارهای سخت و زیان‌آور در بخشنامه‌ها شکل واقعی بگیرد، شاید بسیاری از موارد تحت عنوان سخت و زیان‌آور حل و فصل شود. واقعیت این است که کارهای سخت را باید سخت دانست، اما زیان‌آور خیر و یک فرد می‌تواند با استقامت به فعالیت خود ادامه دهد. اما چون در آرا این دو موضوع تفکیک نشده یک تهدید جدی برای شعبه به شمار می‌رود. نکته دوم اینکه در نظام طبقه‌بندی مشاغل در ماده ۴۹ قانون کار یک تهدید در این منطقه وجود دارد. زیرا عناوین شغل و پست تفکیک نشده و به همین خاطر تشخیص سخت و زیان‌آور یک تهدید محسوب می‌شود و در آرای صادره این مساله را تهدید می‌کند. همچنین زمانی که در کمیته‌های سخت و زیان‌آور دچار مشکل شده در نهایت به دیوان مراجعه می‌کنند و این هم یکی از مواردی است که اگر در صدور آیین‌نامه‌ها، بخشنامه‌ها و اصلاحات در قوانین دیده شود، مشکل این شعبه از این موضوع تبعیت کرده و کاهش می‌یابد. براساس آمارها حدود ۵ هزار و ۳۸۰ نفر در بخش مشاغل سخت و زیان‌آور در این شعبه تأمین اجتماعی بازنشسته شده‌اند که این آمار از بین ۲۰ هزار نفر است، یعنی ۲۵ درصد بازنشستگان ما در بخش سخت و زیان‌آور قرار دارند.

با توجه به اینکه این شعبه در وضعیت و شرایط جغرافیایی قرار دارد که بسیاری از کارگاه‌های صنعتی فعال را تحت پوشش دارد، آیا از سوی کارفرمایان برای اجرای طرح بخشودگی جرائم بیمه‌ای استقبالی صورت گرفته است؟

براساس آمارهای موجود استقبال به‌صورت جدی از این طرح نشده است و این موضوع عدم استقبال ممکن است به دلیل عدم اطلاع رسانی در این زمینه و یا مشمول کارگاه‌ها نبودن به واسطه مشمولیت کارگاه‌های زیر ۱۰۰ نفر باشد. ۱۹ مورد درخواست در این مدت برای اجرای این طرح جدید داده شده که ۱۱ مورد تعیین تکلیف شده اما هشت مورد مراجعه نکرده‌اند.

توسعه و تعامل با کارفرمایان مورد تاکید سازمان تأمین اجتماعی است. به این علت که کارفرمایان به عنوان اصلی‌ترین شرکای سازمان محسوب می‌شود، اکنون رویکرد در برقراری و توسعه تعامل با این گروه‌ها در این منطقه چیست؟

داده‌های مطالعاتی نشان می‌دهد مجموعه‌های فعال در شعبه ۱۰ ممکن است بی‌اطلاع از قوانین و مقررات تأمین اجتماعی باشند. برای اینکه توسعه این مساله، جلوگیری از مشکلات بیشتر و ارتباط جدی با شرکای اجتماعی حدود چهار تا پنج برنامه در شعبه در حال اجرا است. اولین برنامه در دستور کار ارائه مشاوره کارگاهی برای کارفرمایانی است که اطلاع دقیقی از قوانین و مقررات سازمان ندارند. در این زمینه ضمن دعوت از گروه‌های مختلف شرکای اجتماعی به شعبه، به‌صورت میدانی قوانین و مقررات را آموزش داده و تشریح می‌کنیم و مشکلاتی که از نظر آنها مشکل اما از نظر قوانین ما مسأله نیست را رفع می‌کنیم. دومین موضوع انتخاب کارفرمایان نمونه است. با توجه به اینکه کارفرمایان نیاز به حمایت دارند و زمانی که موضوع انتخاب مطرح می‌شود ضمن توجه بیشتر به کار، حتی کسانی که کار خود را به صورت صحیح انجام می‌دهند الگویی برای سایر کارفرمایان تبدیل می‌شوند. این موضوع به ارتباط سازنده با شرکای اجتماعی در حوزه کارفرمایی کمک خواهد کرد. همچنین با کانون‌های بازنشستگی هم این تعامل شکل گرفته تا برای حل مشکلات حوزه سلامت این کانون‌ها اقداماتی صورت گیرد که ضمن دعوت از پزشکان، آموزش‌های بهداشتی، دوران سالمندی و سلامتی آنها را افزایش دهیم تا این دانش و تجربه باعث بهبود کیفیت زندگی آنها شود. در حوزه حکمرانی سازمان‌های همچون صنعت و معدن و فرمانداری و افرادی که در حوزه سیاست‌گذاری و حکمرانی در منطقه تاثیرگذار هستند نیز برنامه‌های تعاملی در دستور کار قرار داده‌ایم. با توجه به تعداد زیاد اتباع بیگانه در این منطقه، با مشارکت اداره کار، فرمانداری و معاونت برنامه‌ریزی، توسعه اشتغال اقداماتی در دستور کار قرار گرفته جلسات مشترکی برگزار شده تا این افراد از قانون تأمین اجتماعی و کار تبعیت کنند و مجوز شغلی خود را دریافت کنند که به دنبال این اقدامات، اتباع برای اخذ مجوز از استانداری و یا ادارات کار مراجعه کردند. با توجه به اینکه شعبه ۱۰ از نظر مکانی و نیروی انسانی ظرفیت خوبی دارد نیاز به حمایت بیشتر وجود دارد و حمایت باید به‌صورت آموزش‌ها برای کارکنان باشد تا کارکنان را از بلوغ‌های پایین که نگاه قانونی به اجباری بودن بیمه‌های اجتماعی حاکم شده شکل گیرد و این را به سمت ذینفعان سوق دهیم. این موضوع تعاملات سازنده با ارزش افزوده برای ذینفعان، سازمان و کارکنان را به دنبال خواهد داشت.

با نگاه دریافت سهم حق بیمه به عنوان اصلی‌ترین منابع درآمدی سازمان تأمین اجتماعی و اینکه براساس آخرین آمارها ۸۶ درصد منابع از این طریق وصول می‌شود، رشد بیمه‌شدگان برای دریافت منابع بیشتر مهمترین اولویت در دولت سیزدهم بوده، تاجایی که یک میلیون و ۹۰۰ هزار بیمه شده جدید در این حوزه به جمع بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی اضافه شده است. در راستای تحقق این مسأله در این شعبه برای افزایش تعداد بیمه‌شدگان چه رویکردی دارید؟

بیمه‌شدگان اجباری این شعبه نزدیک ۴۳ هزار و ۸۰۰ نفر را شامل می‌شوند و با توجه به کارگاه‌های کشفی و شناسایی بیمه‌شدگان جدید و اقدام به بیمه‌پردازی آنها، این موضوع رشد بیمه‌شدگان شعبه را به دنبال داشته است. آمار سه‌ماهه نشان می‌دهد که نزدیک به یک هزار و ۱۱۵ نفر بیمه‌شده اجباری جدید شناسایی و وارد مجموعه بیمه‌شدگان این شعبه شده است. تلاش ما در حوزه اقدامات شعبه این است که با اجرای طرح‌های سازمانی، تعداد بیمه‌شدگان سازمان را در حوزه انواع بیمه و ضریب پشتیبانی سازمان را بهبود بخشیم. البته برنامه‌های ما در این زمینه شامل کارگاه‌های کشفی، کیفی‌کردن بازرسی‌ها و ورود به نظام طبقه‌بندی مشاغل را نیز شامل می‌شود، زیرا در این نظام طبقه‌بندی مشاغل طبق ماده ۴۹ قانون کار تمامی شرکت‌های تابعه و حتی شرکت‌های پیمانکاری باید برای پرداخت‌ها از این نظام بهره‌مند شوند. برای اینکه به این کیفیت‌ها برسیم ما از این کارگاه‌ها بررسی دستمزی هم انجام می‌دهیم، چون ممکن است لیست ارائه شده پایین و پرداختی بالاتر از آن میزان باشد و این مقایسه به ما این مسئولیت را می‌دهد که تعهدات واقعی را با دستمزدهای تطابق داده و کیفیت لیست را افزایش می‌دهیم و این موضوع در نهایت منابع وصولی سازمان را افزایش می‌دهد.

میزان وصولی حق بیمه در سه ماه اخیر و سال گذشته هم چه میزان بوده است؟

سال گذشته براساس آمارهای موجود، ۶ درصد وصولی مثبت نسبت به مصوب سال ۱۴۰۱ در شعبه ثبت شد، اما در سه ماهه اول با توجه به اینکه مصوب نسبت به دستمزد بالاتر دیده شده، میانگین سه‌ماهه منفی است البته در مقایسه با سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ حدود ۱۲ درصد عملکرد به ثبت رسیده است. اگر تا پایان سال همین روند ادامه داشته باشد عملکرد مطلوبی خواهیم داشت. میزان وصولی مصوب سال ۱۴۰۱ حدود ۱۳۰ میلیارد اعلام شده در حالی که مصوب سال ۱۴۰۲ حدود ۲۱۳ میلیارد است و ۸۰ درصد نسبت به مصوب افزایش مصوب داشته‌ایم که ۷۰ درصد آن را محقق خواهیم کرد. ما از این تفاوت حدود ۶۰ میلیارد را محقق کرده و این گام مناسبی برای شعبه است.

آمار مقرری بیمه بیکاری در شعبه ۱۰ چه میزان است؟

شعبه ۱۰ تأمین اجتماعی به تعداد ۱۸۰۰ نفر بیمه بیکاری پرداخت می‌کند و با توجه به شرایط منطقه‌ای با شرکت‌های جدید، کارگاه‌های بزرگ بافندگی، دوزندگی و دیگر کارگاه‌ها وارد مذاکره می‌شویم و تمامی افرادی دارای مهارت به شرکت‌ها معرفی می‌شوند. به همین واسطه بیش از ۲۰۰ نفر از دریافت‌کنندگان مقرری بیمه بیکاری تقلیل داده شود و این موضوع به شاخص‌های ما و اشتغال افراد بیکار در منطقه کمک خواهد کرد.

چه راهکارهایی برای پیشگیری از رشد بازنشستگی پیش از موعد وجود دارد و سازمان، دولت و مجلس چه تعاملی برای این موضوع خواهند داشت؟

بازنشستگی پیش از موعد اولین بار توسط دولت جهت کارکنان دولت و برای نوسازی صنایع تحت عنوان ماده ۱۰ نوسازی اجرا و اجازه داده شد که کارگاه‌ها از محل تعدیل نیرو، یک نیروی جدید جذب کنند. این در حالی است که با این اقدام، یک نفر به جمع مستمری‌بگیران تحت عنوان بازنشسته اضافه می‌شد که پنج سال زودتر از موعد مستمری خود را دریافت می‌کردند و این موضوع فشار مضاعفی به سازمان وارد می‌کرد. از طرفی دیگر دولت یکسری قوانین را برای کوچک‌سازی و توانمندی دولت مصوب کرد ولی تعدیل این نیروها باعث فشار به صندوق‌های بازنشستگی شد. با این اوصاف در این شرایط بهترین کار این است که دولت اشتغال خود را پایدار کرده و با تصویب اینگونه قوانین، هزینه‌های آن را به صندوق‌های بازنشستگی انتقال ندهد. فردی که با ۲۰ یا ۲۵ سال بازنشسته و به صندوق‌های بازنشستگی منتقل می‌شود توان کار دارد و به نظر می‌رسد سن بازنشستگی و کار را باید افزایش دهد. این وضعیت نشان می‌دهد که صندوق‌های بازنشستگی به‌خاطر همین سیاست‌ها، تحت فشار باشند. زمانی دولت در سال‌های گذشته مشکلات خود را به صندوق‌های بازنشستگی تحمیل کرد و از طریق بازنشستگی پیش از موعد به دولت کمک شد و اکنون زمان آن رسیده که جبران توسط نهاد دولت محقق شود و این موضوع می‌تواند سیاست تعاملی با دولت به عنوان حاکمیت و سازمان تأمین اجتماعی به عنوان شرکای اجتماعی باشد، زیرا سازمان متعلق به ذینفعان و بین‌النسلی است.

دستگاه‌ها ظرف دهه‌های اخیر، ارائه هوشمند خدمات را دنبال کرده‌اند اما رشد استفاده از بسترهای الکترونیکی برای ارائه خدمات بیشتر به مخاطبان برای تأمین اجتماعی به عنوان یک سازمان خدمت‌محور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که به همین واسطه هوشمندسازی در این سازمان دنبال می‌شود. اهمیت ارائه و توسعه خدمات الکترونیک برای سازمان و ذینفعان چیست؟ آینده اجرای این طرح‌ها را چگونه مشاهده می‌کنید؟

استفاده از فناوری یک فرصت مناسبِ در اختیار سازمان است، زیرا از زمان شناسایی بیمه‌شده تا لحظه ارائه تعهدات به آنها در بستر فناروی امکان بهبود وجود دارد و این اقدامات باعث افزایش کیفیت خدمات بالا، کاهش هزینه‌های سازمان و مکانیزمی به نام اطلاع‌رسانی که تعهدات ما در قبال دریافت حق بیمه و اطلاع‌رسانی در بستر وب در اختیار ذینفع قرار می‌گیرد، وضعیت ذینفعان را برای جهت دریافت خدمات در موقعیت و زمان و نوع تعهد تعیین تکلیف خواهد کرد. اکنون سازمان در حوزه تولید داده‌هایی که منجر به تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری می‌شود مشکلاتی را تجربه می‌کند، زیرا آمارهای متفاوت وجود دارد و این هوشمندسازی برای یکپارچگی این آمارها کمک خواهد کرد. استقرار یکپارچه حوزه رفاه اجتماعی و نظام چندلایه در سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری آمده است. استفاده از فناوری اطلاعات به ما اجازه می‌دهد که وسع را شناسایی کرده و چندلایه بودن نظام را در دستور کار قرار دهیم و استفاده از این مزیت بسیار مناسب است. این فناوری می‌تواند ما را از تصمیم‌گیری لحظه‌ای دور کند و ما را به سمت نظام بیمه‌های اجتماعی با محاسبات بیمه‌ای شکل دهد.

فرایند هوشمندسازی رضایتمندی ذینفعان را به‌دنبال خواهد داشت مجموعاً رضایت ذینفعان برای سازمان چه فایده‌ای دارد و بسترها و ابزارها برای رضایتمندی در چه حوزه‌هایی دسته‌بندی می‌شود؟

زمانی که صحبت از رضایتمندی می‌شود یعنی اینکه ما منابعی را دریافت کرده و تعهداتی را در قبال آن داریم و در شرایطی که تعهدات شکل واقعی شکل نگیرد، ابهامات موجب نارضایتی می‌شود. بزرگترین هنر فناوری اطلاعات، شکل‌گیری این شفافیت است و در صورت شکل‌گیری شفافیت، به سمت تعهدات حساب‌های انفرادی پیش می‌رویم. وقتی یک نفر ظرف ۳۰ سال بیمه‌پردازی بداند که در این مدت چقدر سهم حق بیمه واریز کرده و به چه میزان از تعهدات استفاده کرده، شفافیتی را تجربه خواهد کرد باعث می‌شود ذینفعان از هزینه‌هایی که به سازمان بابت حق‌بیمه پرداخت کرده مطلع شوند. این موضوع باعث افزایش رضایتمندی ذینفعان نیز می‌شود.