دکتر داود موسی‌پور، متخصص داخلی پلی‌کلینیک تأمین اجتماعی شهید بهشتی کرج و مرکز جراحی محدود شهید حاجی‌زاده مهرشهر کرج (استان البرز) در گفت‌وگو با آتیه‌آنلاین، به مناسبت روز جهانی فشارخون به بیان ابعاد مختلف فشارخون بالا که به «قاتل خاموش» معروف است پرداخته است.

وی با استناد به کتاب اصول طب داخلی هاریسون به ارائه تعریفی از فشارخون بالا پرداخت و گفت: فشارخون بالا یک بیماری غیر واگیر شایع در جهان است و متأسفانه یک میلیارد نفر از جمعیت جهان درگیر این بیماری هستند. سالانه حدود ۹ میلیون نفر در جهان به دلیل عوارض ناشی از این بیماری جان خود را از دست می‌دهند و همین عامل نشان‌دهنده این است که بیماری فشارخون تا چه اندازه می‌تواند خطرآفرین باشد.

این متخصص داخلی افزود: فشارخون کنترل‌نشده یکی از شایع‌ترین علل سکته‌های مغزی و قلبی و نارسایی‌های قلبی به شمار می‌رود. همچنین موجب اختلال در عروق اندام تحتانی و نارسایی کلیوی و مشکلات بینایی می‌شود.

مرگ سالانه ۹ میلیون نفر در جهان به دلیل فشارخون بالا

موسی‌پور در ادامه بیان کرد: علاوه بر اینکه سالانه ۹ میلیون نفر در جهان به دلیل فشارخون بالا جان خود را از دست می‌دهند، سالانه ۱۵ میلیون نفر نیز دچار عوارض این بیماری می‌شوند. این‌ها زنگ خطرهایی هستند که هشدار می‌دهند باید مراقبت بیشتری داشته و نسبت به عوارض این بیماری هوشیارتر باشیم.

وی، شایع‌ترین علت بیماری فشارخون بالا را افزایش سن دانست و گفت: عواملی مانند سبک زندگی و تغذیه ناسالم و پرنمک، استعمال دخانیات و سابقه سندروم متابولیک از دیگر عوامل مؤثر در بروز و تشدید این بیماری است. دو تا سه درصد ابتلا به این بیماری می‌تواند منشأ ژنتیکی داشته باشد.

این متخصص داخلی افزود: متأسفانه در دنیای صنعتی امروز به دلیل تغذیه ناسالم و غذاهای فست‌فودی، همینطور عدم استفاده کافی از کلسیم و پتاسیم شاهد ابتلا کودکان به فشارخون بالا هستیم. اصلاح سبک زندگی، تحرک، اصلاح تغذیه و عدم استفاده از دخانیات از ابتلا به بیماری فشارخون جلوگیری می‌کند.

موسی پور با بیان اینکه دو نوع فشارخون اولیه و ثانویه داریم که ۸۰ تا ۹۵ درصد ابتلا به فشارخون اولیه و بین ۵ تا ۲۰ درصد فشارخون ثانویه است، اضافه کرد: ازجمله شایع‌ترین علل فشارخون‌های ثانویه، پارانشیم کلیه و عروق کلیه است. همچنین عوامل هورمونی، درگیری آدرنال، مسمومیت بارداری و عوارض دارویی از دیگر عوارض ابتلا به فشارخون ثانویه محسوب می‌شوند.

وی در تعریف بیماری فشارخون بیان کرد: به‌طور طبیعی با انقباض قلب و حالت ارتجاعی که در جداره عروق وجود دارد، خون از قلب به عروق مختلف پمپاژ می‌شود ولی اگر به هر علتی حالت تعادل ارتجاعی عروق به‌هم‌خورده و بیشتر بشود، فشارخون افزایش می‌یابد. اگر فشار خون یک فرد از عددی که برای فشارخون طبیعی در نظر گرفته‌شده، بیشتر باشد او مبتلا به فشارخون است. شایع‌ترین نوع فشارخون در جهان فشارخون سیستولیک است.

این متخصص داخلی پلی کلینیک تأمین اجتماعی شهید بهشتی کرج ادامه داد: معمولاً در ۱۰ تا ۲۰ درصد افراد، زمانی که فشارخونشان در مطب پزشک گرفته می‌شود با فشارخونی که در منزل می‌گیرند متفاوت است. به عبارتی فشارخون آنها در خانه طبیعی و مبنای ما برای تصمیم‌گیری است. اکثر افراد فشارخونشان در صبح بالاتر از شب است و اگر فردی فشارخون شب ِبالاتری داشت در معرض خطر است.

موسی‌پور بر ضرورت آگاهی‌دهی هرچه بیشتر به مردم پیرامون این بیماری تأکید و عنوان کرد: به دلیل ضرورت آگاهی‌دهی به مردم نسبت به این بیماری طی ۱۰ سال گذشته وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به‌طور مرتب همایش‌ها و برنامه‌های آموزش‌های مختلفی برگزار و مردم را آگاه می‌کند. در همین راستا از افراد بالای ۴۵ سال خواسته می‌شود تا به‌طور منظم فشارخون خود را چک کنند تا در صورت مشاهده هرگونه مشکلی، هرچه سریع‌تر از بیماری خود مطلع شوند تا بتوانند عوارض ناشی از آن را کنترل و یا مهار کنند.

۳۰ درصد از افراد دارای فشار خون از بیماری خود بی خبرند

وی افزود: برابر گزارش‌ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ۴۲ درصد افراد بالای ۵۰ سال مبتلا به فشارخون‌ هستند و بیش از ۳۰ درصد این افراد از فشارخون‌ خود اطلاعی ندارند. همچنین برابر برخی گزارش‌های دانشگاهی ۳۰ درصد افراد بالای ۱۸ سال به‌نوعی دچار فشارخون‌ هستند.

این متخصص داخلی افزود: وزارت بهداشت در ۱۵ سال اخیر طرح‌هایی به‌منظورغربالگری و شناسایی افراد مبتلا به فشارخون در مراکز بهداشت اجرایی کرده است. همچنین از سال ۹۳ تشکیل پرونده بیماری‌های مزمن در مراکز درمانی سازمان تأمین اجتماعی انجام می‌شود و واحدها ملزم شدند فشارخون و دیابت را به‌عنوان بیماری‌های مزمن ثبت کنند.

موسی‌پور پیرامون پوشش دارویی بیماری فشارخون اضافه کرد: پوشش دارویی این بیماری کامل است و هیچ نوع داروی فشارخونی وجود ندارد که تأییدیه جهانی و تأییدیه سازمان غذا و داروی کشور را داشته باشد و تحت پوشش بیمه قرار نداشته باشد.

وی اضافه کرد: این داروها در مراکز ملکی سازمان تأمین اجتماعی به‌صورت رایگان در اختیار بیماران قرار می‌گیرد و در مراکز دانشگاهی و خصوصی ۷۰ درصد هزینه‌ها تحت پوشش بیمه هستند.