به گزارش آتیه‌آنلاین، فعالیت در این بخش‌ها و پایش سلامت بیمارانی که با مرگ و زندگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، علاوه بر دانش و تجربه، نیازمند داشتن عشق و علاقه است تا امکان تحمل شرایط دشوار و حساس وظایف این بخش میسر شود. جزئیات خدمت‌رسانی، تجهیزات و امکانات درمانی و چالش‌های پرستاری، موضوع گفت‌وگویی است که با رضا محمدپناه، سرپرستار بخش (ICU) بیمارستان تأمین‌اجتماعی سنندج (کردستان) انجام داده‌ایم. او دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد ویژه پرستاری است؛ ۱۲ سال سابقه فعالیت دارد و حدود ۱۰ سال از عمر حرفه‌ای خود را در بخش‌های ویژه سپری کرده است. این گفت‌وگو را پیش‌رو دارید.
اهمیت فعالیت در بخش‌های ویژه را چگونه ارزیابی می‌کنید و فعالیت در این بخش‌ها، چه تفاوت بارزی با سایر بخش‌ها دارد؟
فعالیت در بخش‌های ویژه با توجه به موقعیت حساس بیماران و وخامت حال آن‌ها، نیازمند برخورداری از دانش و تجربه کافی برای ارائه خدمت است. باید توجه داشت که بیماران بستری در بخش‌ها وضعیت سلامت‌شان در نوسان بوده و با تغییر همودینامیک مواجه می‌شوند. به این معنا که ضربان قلب، فشارخون، تنفس و سایر علائم سلامت آن‌ها ناپایدار بوده و نیازمند مانیتورینگ و کنترل مداوم است. در نتیجه پرستارانی که در این بخش‌ها فعالیت دارند باید از دانش و اطلاعات کافی برخوردار باشند تا بتوانند در مواقع بحرانی و تغییرات همودینامیک، تصمیم صحیح و به‌موقع اتخاذ کنند. در برخی مواقع بیمار دچار آریتمی قلب می‌شود و لازم است که آن لحظه اقدامات احیا برای او انجام شود و نمی‌توان تا رسیدن گروه احیا معطل ماند و پرستاران بخش‌های ویژه باید بتوانند در کمترین زمان، بهترین تصمیم را بگیرند. به عبارت دیگر پرستاران و حتی سایر افراد فعال در بخش باید از هوش هیجانی مناسب برخوردار باشند. از طرفی بیماران بخش‌های ویژه به‌طور مداوم مانیتور می‌شوند. با توجه به تداوم نگاه به مانیتور، در اصطلاح به مانیتورهای سانترال، تلویزیون‌های بخش گفته می‌شود و از این طریق سلامت بیماران پایش می‌شود.
پرستاران بخش‌های ویژه علاوه بر برخورداری از دانش و تجربه مناسب در زمینه ابعاد شخصیتی باید چه ویژگی‌هایی را داشته باشند؟
علاوه بر شرایط حرفه‌ای، پرستاران بخش‌های ویژه در زمینه ابعاد شخصیتی نیز باید توانمند باشند تا بتوانند بیماران را از نظر روانی حمایت کنند. وقتی بیمار در بخش احساس امنیت کند، روند درمان او تسریع می‌شود. از طرفی پرستاران باید گوشه چشمی هم به خانواده و همراهان بیمار داشته باشند و بتوانند در برخورد با همراهان که لحظات پراسترسی را به دلیل وخامت حال اقوام‌شان سپری می‌کنند، سعه‌صدر به خرج دهند. به ویژه اینکه بسیاری از همراهان و خانواده‌ها به دلیل نگرانی، مکرر پرستاران را فرامی‌خوانند و برخورد منطقی در این شرایط نیازمند داشتن آستانه تحمل بالایی است. پرستاران باید این اطمینان را به آن‌ها بدهند که نهایت تلاش خود را در راستای بهبود بیماران انجام می‌دهند.
بخش (ICU) از چه امکانات و تجهیزات درمانی برخوردار است و تعداد تخت‌ها و ضریب اشغال تخت‌ها چقدر است؟
در این بخش تمامی تجهیزات الزامی فراهم است؛ دستگاه‌هایی از جمله فیزیوتراپی پرتابل، اکو و سونوگرافی در بخش وجود دارد و مانیتورها از نوع جدید بوده و به تازگی خریداری شده است. تخت‌های بخش نیز به‌روزرسانی شده و از تشک‌های مواج استفاده می‌شود. در این بخش حتی دستگاه دیالیز وجود دارد و برخی بیمارستان‌ها فاقد این دستگاه در بخش‌های ویژه هستند. در نتیجه بیماران نیازمند به انجام دیالیز، به بیرون از بخش اعزام نمی‌شوند. تخت‌ها نیز این ویژگی را دارد که برای دیالیز کاربرد داشته باشد. در این بیمارستان تلاش بر این است تا دستگاه‌های جدید و ضروری که وارد بازار می‌شود، فراهم شود و از تکنولوژی عقب نمانیم. بخش (ICU) دارای شش تخت بستری است و میزان اشغال تخت حدود ۶۰ درصد محاسبه می‌شود، اما در عمل این میزان بیشتر است. زیرا برخی از بیماران نیازمند به انجام دیالیز در این بخش بستری می‌شوند و بعضاً برخی بیماران (CCU) به دلیل تکمیل ظرفیت در این بخش بستری می‌شوند که آمار آن‌ها در بخش‌های خودشان محاسبه می‌شود.
شرط فعالیت در بخش‌های ویژه چیست و انتخاب پرستاران شاغل در این بخش با چه معیارهایی سنجیده می‌شود؟
معیارهایی برای انتخاب پرستار برای فعالیت در بخش‌های ویژه وجود دارد؛ شرط اول این است که سابقه فعالیت در بخش‌های جنرال یا اورژانس را داشته باشند. پرستاری که به تازگی استخدام شده، امکان فعالیت در بخش‌های ویژه را ندارد. شرط بعدی اینکه پرستاران باید در آزمون‌های توانمندی که در بیمارستان برگزار می‌شود، نمره قبولی کسب کنند. بر این اساس، افراد معرفی شده در بخش زیر نظر سرپرستار بخش به مدت سه ماه دوره آموزشی سپری می‌کنند و پس از ارزیابی اولیه و موفقیت، به مدت سه ماه دیگر ارزیابی ثانویه می‌شوند. پرستاری که بتواند در این دوره نمره قابل قبول کسب کند، می‌تواند در بخش‌های ویژه مشغول به فعالیت شود. اما باید تأکید کنم اولین شرط ورود به بخش‌های ویژه داشتن علاقه است، در غیر این صورت فعالیت در بخش‌های ویژه برای او دشوار می‌شود.
چه تعداد نیروی انسانی در بخش مشغول به فعالیت هستند و آیا با کمبود نیرو مواجه هستید؟
در این بخش ۱۰ نیروی پرستاری، سه بیماربر و سه نیروی خدماتی مشغول به فعالیت هستند که در شیفت‌های در گردش به‌صورت سه نیروی پرستاری در شیفت صبح و دو نیرو در شیفت عصر و دو نیرو در شیفت شب خدمت‌رسانی می‌کنند. یکی از اصلی‌ترین چالش‌های ما، کمبود نیروی انسانی است و تعداد فعلی، نیمی از ظرفیت استاندارد را تشکیل می‌دهد. نکته مثبت اینکه افراد نسبت به سازمان تعصب دارند و نهایت همکاری را به عمل می‌آورند تا خللی در رسیدگی به بیماران ایجاد نشود؛ حتی مواردی پیش آمده است که نیمه‌شب با تماس ما در سرکار حاضر شده‌اند، اما باید در نظر گرفت که افراد متحمل فشار مضاعف می‌شوند و چاره کار جذب نیرو است.
مهم‌ترین چالش حرفه‌ای شما چیست و با چه مسائلی مواجه هستید؟
یکی از مسائل مهمی که نه‌تنها در تأمین‌اجتماعی بلکه در سایر بخش‌های ویژه مراکز درمانی وجود دارد، برخورد تنش‌زای برخی همراهان است که در اثر فوت بیمار بروز می‌دهند. خانواده برخی بیماران بدحال به‌ویژه جوانان معمولاً دچار شوک می‌شوند و نمی‌توانند با واقعیت بیماری کنار بیایند. با توجه به اینکه این بیماران مراحل آخر حیات خود را سپری می‌کنند، پذیرش فوت آن‌ها برای خانواده‌ها بسیار سنگین می‌شود و این مسئله از نظر عاطفی کارکنان را درگیر می‌کند. از طرفی در تأمین‌اجتماعی هنوز تعرفه پرستاری به اجرا درنیامده است.
فعالیت در بخش‌های ویژه می‌تواند تجارب و رویدادهای ماندگاری را به‌وجود آورد؛ در این زمینه چه موضوعی را به خاطر سپرده‌اید؟
فعالیت در این بخش‌ها توأم با رویدادهای تلخ و شیرین است. با توجه به اینکه در تیم اهدای عضو دانشگاه علوم‌پزشکی فعالیت دارم، بهترین خاطره‌ام با اعضای خانواده جانبخش‌ها گره خورده است. اخیراً پدر یکی از اهداکنندگان عضو با من دیدار داشت و گفت: «همواره تو را برای کمک به انجام این عمل نیکو دعا می‌کنم. من پسرم را از دست دادم اما از اینکه اهدای عضو او جان فرد دیگری را نجات داد، احساس خرسندی می‌کنم.» این افتخاری است برای ما و تأمین‌اجتماعی که با همکاری و مساعدت مدیران بیمارستان در این مسیر حرکت می‌کنیم.
نظر شما