به گزارش آتیه‌آنلاین، سازمان تأمین‌اجتماعی نیز به عنوان بزرگ‌ترین سازمان بیمه‌ای کشور، جایگاه برجسته‌ای در ایجاد امنیت اجتماعی و پوشش ریسک‌های زندگی دارد و گستره پوشش خدمات آن از پیش از تولد تا پس از مرگ افراد تحت پوشش را دربر می‌گیرد. ازاین‌رو ارائه خدمات بیمه‌ای و درمانی بیش از نیمی از جمعیت کشور که از اقشار کارگر جامعه به‌شمار می‌رود، مشارکت خیران سلامت را که هدفی جز خدمت‌رسانی به مردم ندارند، ضروری می‌نماید؛ اما بهره‌مندی از کمک‌های مردم‌نهاد نیازمند برنامه‌ریزی و انجام هماهنگی‌های مناسب است که اخیرا در مدار توجه مسئولان سازمان قرار گرفته. برای اطلاع از روند اجرای این هدف با دکتر محمد کاظم امیدیان، مدیردرمان تأمین‌اجتماعی استان سمنان به گفت‌وگو نشستیم و ضمن تحلیل ابعاد گوناگون حمایت‌های مردمی از اقدامات این مدیریت برای جلب مشارکت خیران مطلع شدیم. این گفت‌وگو را ملاحظه می‌فرمایید.
مشارکت خیرین سلامت در اجرای برنامه‌های حوزه درمان تأمین‌اجتماعی چگونه می‌تواند انجام شود؟
ابتدا باید اشاره کنم که خدمات درمان تأمین‌اجتماعی از طریق دو راهبرد مدیریتی شامل درمان مستقیم و غیرمستقیم ارائه می‌شود؛ در حوزه درمان مستقیم، سازمان با دارا بودن مراکز ملکی شامل بیمارستان‌ها، دی‌کلینیک‌ها، پلی‌کلینیک‌ها و درمانگاه‌ها، خدمات مورد نیاز بیمه‌شدگان را به‌طور رایگان ارائه می‌دهد. در این حوزه، خیران سلامت می‌توانند اهداف خیرخواهانه خود را در قالب اهدای زمین، خرید تجهیزات و اقلام پزشکی و نیز تأمین منابع مالی اجرا کنند. در حوزه درمان غیرمستقیم این کمک‌ها می‌تواند معطوف به پوشش هزینه‌های درمان بیماران باشد؛ در برخی از مواقع هزینه‌های درمان بیماران پس از پوشش بیمه پایه و تکمیلی، باز هم رقم سنگینی را دربر می‌گیرد که در این شرایط ضرورت بهره‌مندی از کمک‌های مردمی برای برخی بیماران وجود دارد. برای ایجاد این فرصت، اخیرا این مدیریت جلسه‌ای را با حضور نمایندگان بهزیستی، کمیته امداد، هلال‌احمر و سمن‌ها (NGO) در بیمارستان شفاء سمنان برگزار کرد تا با ایجاد هماهنگی، امکان مشارکت خیران در پوشش هزینه‌های درمان بیماران فراهم شود.
اساسا اهمیت مشارکت خیران سلامت را در پیشبرد اهداف و برنامه‌های درمانی کشور چگونه ارزیابی می‌کنید؟
معتقدم «خیران سلامت» ظرفیت عظیمی در حوزه درمان به‌شمار می‌روند که با بهره‌برداری مناسب از این ظرفیت می‌توان به اهداف تعیین شده دست یافت. درحال حاضر مشارکت خیران در بسیاری از امور شکل می‌گیرد؛ اما همکاری آن‌ها در حوزه درمان نیازمند تقویت روابط و روشنگری جایگاه تأمین‌اجتماعی است. در نظام سلامت، برنامه‌های درمان کشور در سه بخش «پیشگیری»، «بهداشت و درمان» و «آموزش» خلاصه می‌شود و در نتیجه، خدمات این حوزه بسیار گسترده بوده و مباحث گوناگونی را دربر می‌گیرد؛ هرچند از منظر قانونی، دولت متولی درمان کشور است و خدمات خود را ارائه می‌دهد، اما همکاری خیران در هریک از این بخش‌ها می‌تواند در رسیدن به اهداف و برنامه‌های درمان کمک کننده باشد. در استان سمنان شاهد آن هستیم که خیران در هر سه حوزه ورود کرده و همکاری مناسبی دارند. همچنین در استان تهران نیز اخیرا بیمارستان اطفال حکیم از سوی خیران راه‌اندازی شد که نشان دهنده فعالیت تنگاتنگ نیکوکاران با حوزه سلامت است.
مشارکت خیران با تأمین‌اجتماعی چطور و آیا همکاری چشمگیری وجود دارد؟
باید بگویم، کمک‌های خیران به تأمین‌اجتماعی کمی مغفول مانده و این مشارکت بیشتر معطوف به وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم‌پزشکی است؛ سال‌ها قبل وزارت بهداشت در حوزه کمک‌های خیریه، ورود کرده و برای جلب مشارکت و ساماندهی کمک‌های مردمی، «شورای خیرین سلامت» را راه‌اندازی کرده است؛ همچنین در این وزارتخانه، مدیرکل سازمان‌های مردم‌نهاد و خیرین سلامت فعالیت دارد و در استان‌ها نیز شالوده‌ای از این تشکل‌ها با حضور مسئولانی از جمله استاندار، شهردار، نماینده ولی فقیه و ... راه‌اندازی شده که با برگزاری جلسات امور این حوزه را پی‌گیری می‌کنند. در دانشگاه‌های علوم‌پزشکی نیز مسئولی در حوزه خیران سلامت تعیین شده است تا امور این حوزه تقویت و ساماندهی شود. برای نمونه در دانشگاه علوم‌پزشکی سمنان یک فرد بازنشسته به صورت داوطلبانه در این حوزه فعالیت دارد و او موفق شده است با ایجاد ارتباط گسترده با افراد نیکوکار و برگزاری جلسات با حضور خیران و مسئولان استان، اعتبارات مناسبی را برای دانشگاه علوم‌پزشکی جذب کند. اما در پاسخ به سوال اصلی باید بگویم اولین مسئله تأمین‌اجتماعی این است که نماینده‌ای در شورای خیرین سلامت کشور ندارد و این خلاء بین وزارت بهداشت و وزارت کار اتفاق افتاده است. تأمین‌اجتماعی به عنوان نخستین خریدار خدمات درمانی و دومین ارائه دهنده این خدمات باید نماینده‌ای در این شورا و به تبع آن در استان‌ها داشته باشد تا امکان بهره‌مندی از خدمات خیران برای این نهاد نیز میسر شود.
تأمین‌اجتماعی برای مشارکت خیران سلامت با این نهاد چه تمهیداتی را به‌کار بسته است؟
خب، اخیرا اتفاق‌های خوبی در تأمین‌اجتماعی رخ داده و مصوباتی از سوی هیات‌مدیره و مدیرعامل سازمان به مدیریت درمان و اداره‌کل استان‌ها ابلاغ شده است که مشارکت با خیران سلامت تقویت شود. برای این منظور با افراد نیکوکار استان وارد گفت‌وگو شده‌ایم؛ اما با توجه به شکل‌گیری فعالیت آن‌ها در حوزه دانشگاهی و تمرکز در این حوزه، ایجاد تشکل جدید برای همکاری در تأمین‌اجتماعی به امری دشوار تبدیل شده و حتی واکنشی را مبنی بر اینکه «این خیرین سلامت چیست و آن چیست» را به دنبال داشته است. به‌هر روی این مسئله در حوزه وزارت بهداشت شالوده مستحکمی دارد و ورود مستقل تأمین‌اجتماعی می‌تواند منجر به ایجاد تناقض و تضاد منافع شود. در نتیجه همان‌طور که اشاره کردم، نخستین قدم این است که تأمین‌اجتماعی نیز در شورای خیرین سلامت وزارت بهداشت دارای نماینده باشد و با رعایت سلسله‌مراتب در جمع تشکل‌های خیرین استان‌ها نیز برای جلب همکاری فعالان این عرصه، مشارکت کند.
برای ایجاد زمینه‌های این مشارکت، چه اقداماتی انجام می‌شود و ضرورت برقراری تعامل تأمین‌اجتماعی را با مسئولان استان به منظور بهره‌مندی از مشارکت خیران سلامت، چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ابتدا باید به این نکته اشاره کنم که مدیریت درمان استان، اولیه جلسه خیران سلامت را در استان برگزار کرد؛ زیرا سال گذشته موفق به دریافت چهار میلیارد تومان اعتبار از خیران سلامت در قالب اهدای زمین، خرید تجهیزات پزشکی و مشارکت در اجرای برنامه‌ها شده بودیم و به منظور قدردانی و اعلام مراتب امتنان، همایش خیران سلامت را با حضور مسئولان استانی و نماینده‌ای از معاونت فرهنگی سازمان در بیمارستان شفاء سمنان برگزار کردیم و با توجه به استقبال مناسب از این همایش، پیشنهاد کردیم که همایش‌هایی از این دست به صورت منطقه‌ای و حتی در سطح کشور برگزار شود؛ ضمن اینکه شالوده اصلی ضرورت حضور سازمان در شورای خیران کشوری نیز پی‌گیری شود.
استان سمنان در حوزه خیران سلامت از چه ظرفیت‌هایی برخوردار است و چگونه می‌توان از این ظرفیت‌ها استفاده کرد؟
باید بگویم در این استان شهرک‌ها و شرکت‌های صنعتی بسیار سنگین و وزینی فعالیت دارد که همه کارگران این مراکز از پوشش بیمه تأمین‌اجتماعی برخوردارند و از خدمات درمانی رایگان و مراکز طرف قرارداد استفاده می‌کنند. به عبارتی می‌توان گفت، بسیاری از نیازهای درمانی کارگران از سوی تأمین‌اجتماعی ارائه می‌شود. اما متاسفانه تعامل صاحبان این شرکت‌ها در حوزه کمک‌های مردمی با تأمین‌اجتماعی پررنگ نیست و همان‌طور که اشاره کردم به دلیل فراهم بودن زمینه‌های همکاری، این ارتباط معطوف به نهادهایی مانند آموزش و پرورش و دانشگاه علوم‌پزشکی شده است. از طرفی باید توجه داشت که این تعامل خیران با نهادهای دولتی به شیوه‌های مختلف تقویت می‌شود و در قبال این همکاری، امتیازهایی برای شرکت‌های صنعتی درنظر گرفته شده است که از جمله آن می‌توان به تخفیف‌های مالیاتی اشاره کرد. تأمین‌اجتماعی نیز برای تقویت این تعامل می‌تواند از روش‌های مشابه استفاده کند و برای مثال امتیازهایی را در حوزه بیمه‌ای برای شرکت‌های صنعتی درنظر بگیرد. با توجه به اینکه تأمین‌اجتماعی به قشر وسیعی از کارگران خدمت‌رسانی می‌کند، اقداماتی از این دست می‌تواند در جلب نظر صاحبان صنایع برای پوشش کمک‌های مردمی به تأمین‌اجتماعی موثر واقع شود.
اشاره بجایی کردید؛ تأمین‌اجتماعی به عنوان یک سازمان مردم‌نهاد که قشر عظیمی از کارگران را زیر پوشش بیمه‌ای دارد، باید از اقبال بیشتری برای بهره‌مندی از خدمات خیران سلامت برخوردار باشد. به ویژه اینکه تأمین‌اجتماعی ریالی از کمک‌های دولتی را دریافت نمی‌کند. اما همکاری خیران با این نهاد سازمان یافته نیست و چرا اینگونه شده است؟
بخشی از علل به همان مسائلی پیش‌گفتار باز می‌گردد یعنی خلاء حضور تأمین‌اجتماعی در شورای خیرین کشور و نیز برخورداری شرکت‌ها از امتیازهای مالیاتی؛ اما بحث سومی هم وجود دارد؛ واقعیت این است که بسیاری از صاحبان صنایع عقیده دارند که سهم خود را در قالب مناسبات بیمه‌ای پرداخت می‌کنند و تأمین‌اجتماعی نیز وظیفه ارائه خدمات بیمه‌ای و درمانی را دارد. معتقدم این نگرش باید اصلاح شود؛ درست است که منابع مالی تأمین‌اجتماعی با مشارکت کارگران و کارفرمایان فراهم می‌شود، اما همکاری گروه خیران می‌تواند در افزایش کیفیت و کمیت خدمات تأمین‌اجتماعی موثر واقع شود و به نوعی انتفاع دوسویه را ایجاد کند.
و کلام آخر...
معتقدم اگر برنامه جامعی در حوزه خیران سلامت در سطح تأمین‌اجتماعی ایجاد شود و برای این منظور خلاء حضور تأمین‌اجتماعی در حوزه خیران کشور از طریق انعقاد تفاهم‌نامه بین وزارت بهداشت و وزارت کار، برطرف شود، زمینه برخورداری از همکاری خیران سلامت نیز برای سازمان تسهیل می‌شود. اما نکته مهم بحث فرهنگ‌سازی است؛ باید این نگرش که خدمات تأمین‌اجتماعی در راستای پوشش ریسک‌های زندگی کارگران از جمله بیماری، بیکاری، ازکارافتادگی و سایر امور زندگی به‌کار گرفته می‌شود و در نهایت کارفرمایان نیز می‌توانند از نیروی کار سالم بهره‌برداری کنند، تقویت شود.
نظر شما