دکتر محمد هاشمی، دارو ساز سازمان تامین اجتماعی شیراز در گفتگو با آتیه‌آنلاین به اهمیت این اسیدها در سلامتی انسان پرداخته است.

لطفا درمورد اسیدهای آمینه چربی (ویتامین F) در بدن و انوع آن توضیحاتی بفرمایید؟

ویتامین F اصطلاحی است در مورد اسیدهای آمینه که برای بدن ضروری هستند به طور کلی دونوع اسیدهای آمینه وجود دارند که یکسری از آنها توسط بدن ساخته می‌شوند و دسته دیگر توسط بدن ساخته نمی‌شوند. در واقع دو نوع اسید آمینه ضروری داریم که عبارتند از اسید آلفا لینولنیک است که با علامت اختصاری ALA و اسید لینولئیک که با LA مشخص می‌شوند. این اسیدها چون به‌وسیله بدن ساخته نمی‌شوند باید از طریق مصرف مواد غذایی وارد بدن شوند . ALA جزو چربی‌های امگا ۳ و LA جزو چربی‌های امگا ۶ هستند.

آیا این دو اسید آمینه از منابع تامین‌کننده انرژی در بدن هستند؟

بله. انرژی مورد نیاز برای بدن توسط گلوکز و بسیاری از کربوهیدرات‌های دیگر تامین می‌شود. اگر میزان کربوهیدرات بدن کم باشد، چربی‌ها و پروتئین‌ها منبع تامین‌کننده انرژی بدن هستند از اینرو اسیدهای چرب لینولئیک و آلفا لینولنیک نیز از منابع تامین‌کننده انرژی در مواقع کمبود کربوهیدرات هستند.

لطفا در مورد فواید این اسیدهای آمینه برای بدن توضیحاتی بفرمایید؟

این اسید آمینه‌ها دارای ساختار انعطاف‌پذیری هستند به طوری که به عنوان یکی از اجزا لایه بیرونی سلول به دیواره سلول‌های بدن کمک می‌کنند. این اسیدهای آمینه در رشد و نمو بسیار موثر هستند به‌ویژه در دوران بارداری باید رژیم غذایی مادر حتما دارای این اسید آمینه‌ها باشد تا جنین رشد و نمو بهتری داشته باشد. این اسید آمینه‌ها برای رشد مغز و همچنین فعالیت سیستم بینایی بسیار اثر گذار است. همچنین در تنظیم مکانیزم‌های بدن نقش بسیار خوبی دارند و سیستم ایمنی بدن را بهتر می‌کنند باعث تنطیم فشار خون می‌شوند و در ترمیم مو به‌ویژه ریشه مو بسیار تاثیرگذار هستند.

کمبود این اسید آمینه‌ها دارای چه علایمی هستند؟

معمولا خیلی کم پیش می‌آید که فردی کمبود این اسید آمینه‌های ضروری را داشته باشد ولی وفتی فردی دچار کمبود می‌شود علایم این کمبود خودش را با علایمی مانند ریزش مو، دیر ترمیم‌شدن زخم‌های بدن و یا عدم رشد مناسب کودکان نشان می‌دهد. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که مصرف اسید آمینه ALA خطر بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد و کمبود این اسیدهای آمینه باعث می‌شود که علایم اضطراب و افسردگی در بیمار بیشتر شود. اسید آمینه LA هم خطر بروز بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش می‌دهد و حتی در مقالات علمی آمده است که خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را هم کاهش می‌دهد. از اینرو داشتن یک رژیم غذایی سالم سرشار از اسیدهای چرب امگا به کاهش التهاب به ویژه در افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی و به کاهش درد و سفت شدن مفاصل کمک فراوان می‌کند.

نحوه مصرف این دو اسید آمینه به چه صورتی است؟

مسئله مهم در نحوه مصرف این است که نسبت LA به LAL حتما باید نسبت خاصی باشد و نمی‌توان به دلخواه از آنها استفاده کرد. عموما نسبت چهار به یک است و معمولا غلظت LA به LAL باید ۲۰ درصد بهتر باشد.

این اسیدهای آمینه در چه مواد غذایی وجود دارند؟

مواد غذایی دارای LA در بادام، روغن سویا، روغن زیتون، روغن ذرت و دانه آفتابگردان و برای دریافت ALA باید از موادی مانندگردو، دانه چیا، روغن بذر کتان، دانه کتان، دانه کنف یا شاه‌دانه و مواد غذایی دیگر مانند ماهی، تخم مرغ، گوشت و لبنیات وجود دارد. این اسیدهای آمینه همچنین در ترکیبات بعضی از شامپوها و کرم‌ها هم وجود دارند. به طوریکه استفاده از آنها به صورت موضعی باعث ترمیم موهای آسیب دیده می شود.

آیا مصرف بیش از حد این اسیدهای آمینه مضر است؟

مصرف هر ویتامین به اندازه و مقدار طبیعی برای هیچ بدنی ضرر ندارد. اما وقتی که بیشتر از مقدار مجاز از این ویتامین استفاده شود باعث ایجاد بیماری قلبی و افزایش التهاب می‌شود.