دکتر مجید ابهری، رفتارشناس و آسیب‌شناس اجتماعی در گفتگو با آتیه‌آنلاین ابعاد مختلف وسواس فکری را بررسی کرده است:

لطفا در مورد وسواس فکری و انواع آن توضیحاتی بفرمایید؟

بررسی‌ها حاکی از این است که بین 20 تا 35 درصد از افراد جامعه دچار وسواس هستند. از نظر روانشناسی و تجزیه و تحلیل رفتاری، وسواس به معنی تکرار یک رفتار به خاطر نگرانی است به شکلی که به صورت یک بیماری و یا عادت در نهاد انسان قرار گیرد. از نگاه رفتاری وسواس به دو قسمت جسمی و رفتاری تقسیم می‌شود. وسواس جسمی که معمولا با شستن همراه است به طوری که بیمار بیش از چندین بار اقدام به شست وشو می‌کند به نحوی که موجب آزار جسمی روانی خود و اطرافیان می‌شود. در وسواس جسمی شستن لباس‌ها ظرف‌ها دست و صورت و حتی اتومبیل به اندازه‌ای تکرار می‌شود که خود فرد خسته می‌شود اما نمی‌تواند این کار را انجام ندهد. چراکه به صورت یک رفتار اصلی در وجودش نهادینه شده است. وسواس فکری عبارتست از کناره‌گیری‌های ذهنی و فکری در برخی از افراد نسبت به اماکن و افراد دیگر، به صورتیکه شخص فکر می‌کند در صورت مراجعه به بعضی از اماکن مانند بیمارستان دچار بیماری و یا رفتارهای ویژه می‌شود. در وسواس فکری اگر یک بیمار از کنار شخص مبتلا به واسوس فکری رد شود او به تصور گرفتن بیماری دچار اضطراب و تنش‌های عصبی و فکری می‌شود. سومین نوع وسواس ترکیبی از وسواس فکری و وسواس جسمی است به شکلی که فرد هنگام خروج از خانه باید چندین بار شیرهای آب، کلیدهای برق، لوازم برقی و گازسوز را کنترل کرده و هر بار با اضطراب به خانه برگردد.

آیا وسواس فکری دارای علایم و نشانه‌های خاصی است؟

بله، هر سه نوع رفتار دارای علایم و ویژگی‌هایی هستند که علایم وسواس فکری عبارتند از اهمیت بیش از حد به پاکیزگی، ترس از بیمارشدن، اهمیت بیش از حد به تقارن و نظم اشیاء، جمع‌آوری لوازم غیرضروری، شمارش زیاد و افراطی و احساس عدم امنیت.

افراد با داشتن این علایم باید به کجا مراجعه کنند؟

بیماران باید به روانشناسان و روانپزشکان مراجعه کنند. متاسفانه بعضی از مدعیان که اندک مطالعه‌ایی در زمینه‌های روانشناختی و رفتارشناسی دارند خود را مجاز به درمان اینگونه بیماران دانسته و توصیه‌های غلط و اشتباه آنها باعث عمیق‌ترشدن این بیماری و بدترشدن وضعیت روحی روانی بیمار می‌شوند. از اینرو توصیه می‌کنم که بیماران به هیچ عنوان به افراد غیرمتخصص مراجعه نکنند و اجازه ندهند هر کس با سلامتی و رون آنان بازی کند.

بهترین راه بر خورد با بیماران وسواسی چیست؟

بیماران وسواس مدام یک کار تکراری را انجام می‌دهند مثلا چندین بار در خودرو را امتحان می‌کنند و دوباره برمی‌گردند و آن کار را انجام می‌دهند و یا در مورد نظافت خود و فرزندانشان آنقدر افراط می‌کنند که فرد را آزار می‌دهند. باید بدانیم که بیماری رفتاری همانند سرما خوردگی و سایر بیماری‌های ویروسی قابلیت انتقال و سرایت به آحاد جامعه را دارد و به جای تمسخر و خندیدن به افراد گرفتار باید به کمک آنان شتافت.