لطفا بفرمایید مهمترین شکستگی در سالمندان چیست و بر اثر چه عواملی بوجود می‌آید؟

شکستگی‌های لگن در افرد سالمند به‌ویژه شکستگی در ناحیه هیپ شایع‌ترین علت بستری افراد مسن در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی است. شکستگی لگن به شکستگی جزئی یا کامل استخوان ران در قسمتی که به استخوان لگن وصل شده، گفته می‌شود. شکستگی در ناحیه لگن یک آسیب‌دیدگی بسیار جدی است که باید سریعاً برای دریافت مراقبت‌های فوری پزشکی اقدام کرد. آسیب معمولاً در اثر سقوط یا تصادف رانندگی ایجاد می‌شود. شکستگی لگن در افراد مسن شایع‌تر است؛ زیرا با افزایش سن، استخوان‌ها ضعیف و شکننده‌تر می‌شوند این شکستگی معمولا در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود. یکسری از ریسک فاکتورها هستند که باعث می‌شوند فرد بیشتر دچار این شکستگی شود مانند سابقه فامیلی، اگر در اقوام درجه یکشان شکستگی وجود داشته باشد این افراد هم بیشتر مستعد این اتفاق هستند. وزن پایین بیمار را بیشتر مستعد شکستگی می‌کند و افراد لاغر اگرچه کمتر دچار بیماری آتروز می‌شوند ولی به دنبال پوکی استخوان ناشی از لاغری مستعد شکستگی بیشتر از افراد چاق هستند زیرا افرادی که چاق هستند دارای بافت چربی بیشتری در ناحیه لگنشان هستند و وقتی زمین می‌خورند ضربه را بافت نرم جذب می‌کند از اینرو کمتر دچار شکستگی می‌شوند تا افراد لاغر. از بقیه ریسک فاکتور ها می‌توانیم به مصرف سیگار، الکل، دیابت، سابقه شکستگی‌های قبلی و افسردگی اشاره کنیم.

سالمندان بیشتر در چه نواحی از بدن دچار شکستگی می‌شوند؟

90 درصد شکستگی‌ها در افراد مسن بر اثر یک افتادن ساده اتفاق می‌افتد و معمولا درصد کمی از این شکستگی‌ها بر اثر ضربات شدید مانند تصادف است. اگر افراد جوان دچار شکستگی در ناحیه لگن شوند معمولا به علت ضربات شدید مانند تصادف و یا افتادن از ارتفاع است. معمولا شکستگی‌هایی که بر اثر ضربه کمی اتفاق می‌افتد آسیب‌های همراه کمی دارند و ممکن است بیمار تنها دچار شکستگی شانه یا مچ دست شود. حدود 6 درصد معمولا از افراد زیر 60 سال دچار این شکستگی می‌شوند و در 94 درصد از افراد بالای 60 سال این شکستگی اتفاق می‌افتد. هر عاملی که باعث پوکی استخوان در فرد شود عاملی هم برای شکستگی لگن است. به عنوان مثال مصرف الکل، کورتن، بیماری‌های کلیوی، تیروئیدی، آرترید روماتویید که باعث کاهش تراکم استخوان می‌شوند می‌توانند باعث افزایش میزان شکستگی در ناحیه لگن شوند.

لطفا در مورد علایم شکستگی‌ها هم توضیحاتی بفرمایید؟

معمولا بیمار در این شکستگی‌ها دیگر قادر به ایستادن نیست و وقتی زمین می‌خورد دیگر قادر نیست روی پایش بلند شود. حرکات سمت شکستگی کاملا دردناک و محدود می‌شود و اندام بیمار کوتاه‌تر می‌شود و انگشتان پا به سمت بیرون چرخش پیدا می‌کند. در این موارد بیمار حتما باید به بیمارستان منتقل شود و اقدامات تشخیص لازم انجام شود و بعد از تشخیص نوع شکستگی و یا محل شکستگی درمان‌های لازم برای بیمار انجام شود که روش درمانی، شکل آن و مدت زمان بهبودی متفاوت است.

چه عواملی در بروز شکستگی‌ها موثرند؟

یکسری از ریسک فاکتورها هستند مانند سن، جنس، ژنتیک و سابقه فامیلی که آنها را نمی‌توانیم تغییر دهیم ولی یکسری از ریسک فاکتورها را می‌توانیم اصلاح کنیم مانند وزن کم و لاغری شدید، سیگار، الکل و میزان فعالیت به‌طوریکه هر چه فرد فعال‌تر باشد و بیشتر در معرض نور خورشید قرار بگیرد باعث می‌شود تراکم استخوان بیشتری داشته باشد و میزان شکستگی‌اش کمتر شود. یکسری از عوامل هم باعث اختلال در راه رفتن بیمار می‌شوند که می‌توانند احتمال شکستگی را بیشتر کنند که عبارتند از بیماری‌های مغزی، ستون فقرات، ضعف عضلات و مصرف یکسری از داروهایی که مصرف آنها باعث خواب آلودگی بیمار می‌شوند و یا همچنین مصرف بعضی از داروهای قلبی عروقی و افسردگی بیمار را مستعد افتادن می‌کنند و چون افراد مسن ممکن است اختلال خواب هم داشته باشند داروهایی که برای خواب بهتر مصرف می‌کنند ممکن است باعث افتادن بیمار و ایجاد شکستگی‌ها کند. همه این مسائل از این جهت اهمیت دارد که این داروها می‌توانند بیمار را مستعد شکستگی کنند.

چگونه می‌توان از شکستگی سالمندان پیشگیری کرد؟

افردی که فرد سالمند در خانه دارند باید یک سری از مسایل را رعایت کنند تا سالمند دچار شکستگی و مشکلات شدید و پیچیده بعد از آن نشود. آنها باید یکسری از اصول را رعایت کنند به عنوان مثال در مسیر رفت و آمد سالمندان بخصوص در شب که ممکن است به دلایلی بیدار شوند حتما چراغ روشن باشد تا بیمار به جایی برخورد نکند. چیزی جلوی مسیر رفت و آمد سالمند نباشد که باعث زمین خوردنش شود. باید محیط زندگی فرد سالمند را ایمن‌سازی کرد. فرش‌ها به دلیل داشتن لبه می‌توانند باعث افتادن سالمندان شوند به همین دلیل تا جای ممکن باید فرش‌ها را جمع‌آوری کرد تا احتمال زمین خوردن و شکستگی به حداقل برسد. استفاده از دمپایی در حمام برای این دسته از افراد ضروری است و احتمال زمین خوردن را به حداقل می‌رساند. افرادی که مشکل در دید دارند باید برای بررسی چشم خود به متخصص چشم‌پزشک مراجعه کنند چون این مسئله نیز می‌تواند در زمین خوردن افراد نقش داشته باشد. نصب نرده و دستگیره در حمام، دستشویی و کنار وان نیز می‌تواند از شکستگی پیشگیری کند زیرا این شکستگی‌ها در افراد مسن بسیار پر عارضه است و می تواند زندگی بیمار را نیز تهدید کند.