لطفا بفرمایید علت به‌وجود آمدن درد در زانو چیست؟

زانو از بخش‌های مختلفی مانند رباط‌ها، منیسک‌ها که توسط کپسول‌های مفصلی احاطه شده‌اند و تاندون‌ها که بخش انتهایی عضلات هستند به‌وجود آمده‌اند. برای اینکه بخواهیم مشکلاتی را که در زانو ایجاد می‌شود برطرف کنیم باید به این اعضا توجه کنیم و آنها را تقویت کنیم. اگر بخواهیم دردهایی را که در زانو ایجاد می‌شود را دسته‌بندی کنیم می‌توانیم به علل مختلفی از جمله آرتریت‌های پس از درد یا التهابات، عفونت‌ها، نقرس، رماتیسم مفصلی، پوکی استخوان، آرتروز زانو و سندرم کشکک اشاره کنیم. از بین این بیماری‌ها مهمترین بیماری که بیشترین تاثیر را در دردها دارد و در سالمندان خیلی دیده می‌شود آرتروز زانو و روماتیسم مفصلی است.

این بیماری‌ها در اثر چه عواملی به‌وجود می‌آیند؟

مفصل قسمتی از بدن است که در آن دو یا چند استخوان به شکلی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند که امکان حرکت‌کردن برای آنها وجود داشته باشد. شکل مفصل دقیقا به نحوه عملکرد آن بستگی دارد و هرچه قابلیت‌های حرکتی بیشتری داشته باشد و به اصطلاح کار بیشتری از آن کشیده شود، احتمال آسیب‌دیدگی در آن افزایش می‎‌یابد. از آنجایی که از مفاصل در بالارفتن از پله، پیاده‌رویی‌ها، پریدن‌ها و ورزش زیاد استفاده می‌کنیم اگر زاویه مفصل درست نباشد می‌تواند باعث آسیب و خوردگی غضروف‌های مفصل و در نهایت باعث بیماری آرتروز و روماتیسم مفصلی شود و یا حتی باعث به‌وجود آمدن پوکی استخوان هم شود که در جامعه ما خیلی رایج است.

برای بیماری‌های شایعی مانند آرتروز و روماتیسم مفصلی چه ورزش‌هایی باید انجام داد؟

برای اینکه دردها را کاهش دهیم توصیه ما این است که با انجام ورزش‌های متنوع عضلات اطراف مفصل را تقویت کنیم. مفصل مچ پا و مفصل لگن می‌تواند باعث بهبود یا افزایش درد زانو شود به عنوان مثال فردی که دارای کف پای صافی است یا پا را بد می‌گذارد فشار از کف پا وارد زانو می‌شود و می‌تواند باعث زانو درد شود. سالمندی که دچار شکستگی استخوان لگن است در اثر اینکه پا را در موقعیت نامناسبی قرار نداده است و وزن زیادی را روی پای سالمش می‌اندازد می‌تواند باعث دردهای زانو شود. شایع‌ترین علت درد زانو، آرتروز است که با افزایش سن بیشتر می‌شود. با گذشت زمان، غضروف مفصل زانو از بین می‌رود و در حین استفاده از زانو باعث درد و حساسیت می‌شود. هرچه ماهیچه‌های پا قوی‌تر باشند، بیشتر می‌توانند به محافظت از مفصل زانو در هنگام ضربه و ورزش کمک کنند. به طورکلی، تحرک زانو با کشش منظم، به ویژه در عضلات چهارسر ران، همسترینگ و ساق پا، درد را کاهش داده و ثبات زانو را افزایش می‌دهد. ورزش‌هایی مانند شناکردن و تمرینات مبتنی بر آب، مانند پیاده‌روی، گام‌های بلند یا سایر تمرین‌هایی که می توان در حین نگه داشتن لبه استخر انجام داد از جمله ورزش‌های مناسب برای کاهش درد زانو است. با توجه به پژوهش‌ها، بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی هم در صورتیکه ورزش‌های آبی و آب‌درمانی انجام دهند، به‌ویژه ورزش در آب گرم، می‌توانند بهبودی بیشتری را در مقایسه با سایر فعالیت‌ها مشاهده کنند. مطالعات نشان می‌دهند که این افراد با ورزش‌کردن در آب و آب‌درمانی خواهند توانست درد و حساسیت‌های مفصلی خود را کاهش دهند. ورزش‌های آبی مانند شنا و اروبیک آبی نه تنها کارکرد مفاصل آسیب‌دیده را بهبود می‌بخشند بلکه با کاهش درد به شما کمک می‌کنند تا بهتر با بیماری روماتیسم مفصلی کنار بیایید.

چگونه می‌توان از دردهای زانو پیشگیری کرد؟

برای پیشگیری از دردهای زانو باید یکسری از ورزش‌ها را انجام داد به‌خصوص ورزش‌هایی که در آب انجام می‌شوند و یا تمریناتی که با وزن بدن یا با کش‌های پیلاتس و یا کش‌های مینی لوپ انجام می‌شوند. ما باید بدانیم که تنها چهار عضله‌ای که بالای مفصل زانو هستند اهمیت اصلی را ندارند از اینرو باید مچ پا را هم تقویت کرد. یعنی عضلاتی که روی مفصل مچ پا تاثیر می‌گذارند را تقویت کرد این در حالی است که عضلاتی که روی مفصل زانو اثر می‌گذارند حتی روی مفصل لگن هم تاثیرگذارند. بررسی‌های انجام شده حاکی از این است تمریناتی که در ناحیه میان تنه انجام می شود و باعث تقویت عضلات میان‌تنه می‌شود می‌تواند باعث کاهش دردهای مفاصل لگن و زانو شود و باعث شود که فشار از روی این مفاصل برداشته شود و فرد یکسری از کارها را خیلی راحت‌تر انجام دهد.

چه توصیه‌ای برای مردم دارید؟

ما به مردم پیشنهاد می‌کنیم قبل از اینکه وارد دوره میانسالی شوند باید از زانو درد، آسیب‌های مفصل لگن و مچ پا پیشگیری کنند. یک مساله خیلی مهم که متاسفانه در حال حاضر نادیده گرفته شده این است که در مورد شیوه صحیح راه رفتن، دویدن، درست نشستن، خوابیدن و یا حتی استفاده از کفش‌های مناسب آموزش‌های لازم را به مردم نداده‌ایم و مردم هیچ آگاهی در این زمینه ندارند. از اینرو باید این آگاهی‌ها را مردم فرابگیرند تا این دردها دیرتر به سراغشان بیاید. مساله مهمی که ما در باشگاه زیاد با آن مواجه هستیم این است که برخی افراد حتی بلد نیستند به طور اصولی از پله‌ها بالا بروند و نمی‌دانند زمانی که قرار است گام بردارند و پله پله به سمت بالا بروند وزن را اول را باید روی پاشنه پا بندازند و بعد لبه خارجی پا و بعد به سمت بالا گام بردارند. اگر وزن بدن را نوک انگشتان و به سمت سینه پا بندازند زانو را بیشتر به جلو هل می‌دهند و این باعث می‌شود که زانوهایشان درد بگیرد و یا درد زانوهایشان تشدید شود. امیدواریم که مربی‌های ورزشی اطلاعتشان را بیشتر کنند، رسانه‌ها هم با فرهنگسازی در مورد ورزش باعث شوند مردم بیشتری ورزش کنند تا در آینده مردمی سالمتر و شاداب‌تر داشته باشیم.