بر اساس تخمین‌های سازمان بین‌المللی کار، پرستاران و ماماها به طور متوسط تنها ۱.۳ درصد از نیروی کار در کشورهای دارای داده‌های موجود را تشکیل می‌دهند، با این حال آنها ستون فقرات هر سیستم مراقبت‌های بهداشتی هستند و معمولاً حدود نیمی از کارگران در سلامت انسان و خدمات اجتماعی را تشکیل می‌دهند. نقش آنها در مواقع بحرانی حیاتی‌تر می‌شود. جدیدترین چشم‌انداز جهانی اشتغال سازمان بین‌المللی کار در مورد کارگران ضروری، پرستاران و ماماها را به‌عنوان کارگران کلیدی شناسایی کرده است که در طول همه‌گیری کووید-۱۹ با خطرات بهداشتی و فشار شغلی بالایی مواجه بودند.

شغل زنانه

حرفه پرستاری و مامایی اغلب به عنوان یک رشته عمدتاً زنانه تلقی می‌شود و دلیل خوبی دارد: از هر پنج پرستار و ماما، چهار نفر زن هستند. با این حال، این آمار در کشورهای مختلف با برخی الگوهای منطقه‌ای و گروه درآمدی متفاوت است. تسلط اشتغال زنان به ویژه در کشورهای با درآمد بالا و متوسط رو به افزایش است.

در میان تمام کشورهایی که داده‌های موجود را دارند، به ازای هر ۱۰۰۰ نفر، ۵ پرستار و ماما در مواقع ضروری آماده رسیدگی به نیازهای بهداشتی مردم هستند. این رقم در کشورهای با درآمد بالا ۱۰ نفر در هر ۱۰۰۰ نفر است، اما در کشورهای با درآمد پایین و متوسط به حدود ۳ نفر در هر ۱۰۰۰ نفر کاهش می‌یابد.

در حالی که کشورهای با درآمد بالا از قوی‌ترین سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی برخوردار هستند، جمعیت سالخورده‌ای نیز دارند که تقاضا برای این سیستم‌ها را افزایش می‌دهد. در همین حال، علیرغم داشتن منابع کمتر به طور کلی، کشورهای کم درآمد بیشترین تعداد پرستار را به ازای هر ۱۰۰۰ سالمند (۶۵ سال به بالا) دارند که عمدتاً به دلیل ساختار جمعیتی جوان این کشورها است. همچنین این کشورها بیشترین ماما را به ازای هر زن در سنین باروری (۱۵ تا ۴۴ ساله) دارند.

تقاضای بالا و عرضه کم

از آنجایی که جهان با کمبود نیروی‌کار و محدودیت ظرفیت در مراقبت‌های بهداشتی و مراقبت‌های طولانی مدت دست و پنجه نرم می‌کند، آمار ارائه شده ممکن است به زودی بدتر شود. کمبود جهانی کارکنان مراقبت‌های بهداشتی یک بمب ساعتی است و همه‌گیری COVID-۱۹ فقط آن را بدتر کرده است. سازمان جهانی بهداشت (WHO) نسبت به مهاجرت فزاینده کارکنان مراقبت‌های بهداشتی از کشورهای فقیر به کشورهای ثروتمند هشدار داده است، روندی که پیش از همه‌گیری هم در جریان بود. پنجاه و پنج کشور با برخی از شکننده‌ترین سیستم‌های بهداشتی جهان، کارکنان بهداشتی کافی ندارند (تراکم کمتر از میانگین جهانی ۴۹ پزشک، پرسنل پرستاری و مامایی به ازای هر ۱۰۰۰۰ نفر)، و بسیاری از آنها را به دلیل مهاجرت بین‌المللی از دست می‌دهند.

علاوه بر جزایر کوچک و کشورهایی که عمدتاً نیروی کار خارجی دارند، کشورهای با درآمد بالا در صدر فهرست سهم پرستاران و ماماهای خارجی (یا غیر شهروند) قرار گرفته‌اند. این روند منحصر به این حرفه مراقبت‌های بهداشتی نیست، زیرا شرایط و فرصت‌های کاری مطلوب‌تر در طول تاریخ باعث مهاجرت به کشورهای ثروتمندتر شده است. برای درک بهتر این پدیده، نگاه دقیق تر به دو جزء حیاتی شرایط کار مهم است: درآمد و ساعات کار.

کار زیاد و پرداخت کم

پرستاران و ماماها معمولا ساعات کاری طولانی دارند. این موضوع به فرسودگی شغلی و کمبود نیروی کار می‌انجامد، ساعات کاری بیش از حد (که بیش از ۴۸ ساعت در هفته محسوب می‌شود) به ویژه در میان پرستاران و ماماها در کشورهای با درآمد کم و متوسط رواج دارد و بسیاری از کشورهای آفریقایی در صدر این لیست قرار گرفته‌اند. این ساعات کاری طولانی لزوماً در این کشورها مسئله‌ای عادی نیست.

زمان کار طولانی به معنای دستمزد بهتر برای پرستاران و ماماها نیست. در واقع، دستمزد پایین یک نگرانی فزاینده در میان حداقل یک سوم کارگران ضروری در سراسر جهان، از جمله پرستاران و ماماها بوده است. محاسبات سازمان بین‌المللی کار از ۳۱ کشور نشان می‌دهد که دستمزد پایین همچنان در برخی کشورها قابل توجه است و بسیاری از این متخصصان مراقبت‌های بهداشتی را در کشورهای کم درآمد و با درآمد بالا به طور یکسان تحت تأثیر قرار می‌دهد. در مورد درآمد ماهانه، آمارها نشان می‌دهد که در ۳۴ کشور از ۴۹ کشور، پرستاران و ماماها کمتر از میانگین کارگران با مهارت بالا دستمزد می‌گیرند. آنها همچنین در میان کارکنان بخش بهداشت تقریباً در نیمی از کشورهای دارای داده‌های کمتر از میانگین درآمد دارند.

شکاف دستمزد جنسیتی در بخش بهداشت و مراقبت نیز با تفاوت‌های بیشتر نسبت به بسیاری از صنایع دیگر نگران کننده است. تجزیه و تحلیل دستمزد ساعتی نشان می‌دهد که پرستاران و ماماهای زن در مقایسه با همتایان مرد خود در تقریباً نیمی از کشورهای مورد بررسی درآمد کمتری دارند.