تا پیش از همه‌گیری کرونا، سهم هزینه‌های مصرف‌کننده در حوزه‌ خدمات به‌طور پیوسته در حال افزایش بود. با ثروتمندتر شدن جوامع، آن‌ها به دنبال تجارب لوکس، مراقبت‌های بهداشتی و برنامه‌ریزی مالی بیشتری بودند. سپس در سال ۲۰۲۰ هزینه خدمات، از اقامت در هتل گرفته تا کوتاهی مو، سقوط کرد و با سپری کردن زمان بیشتر در خانه، تقاضا برای کالاهایی مانند تجهیزات رایانه‌ای و دوچرخه‌های ورزشی افزایش یافت.

کاهش هزینه‌ها

سه سال بعد از کرونا، همچنان سهم هزینه‌های اختصاص داده شده به خدمات کمتر از سطح قبل از کووید باقی مانده است و نسبت به روند قبل از همه‌گیری، کاهش همچنان شدیدتر است. مصرف‌کنندگان ثروتمند جهان حدود ۶۰۰ میلیارد دلار کمتر از سال ۲۰۱۹ برای خدمات خرج کرده‌اند. به‌ویژه، مردم علاقه‌ کمتری به فعالیت‌های اوقات فراغت خارج از خانه از جمله مهمانی دادن و مهمانی رفتن و تفریح کردن دارند. گویا پول از قسمت خدمات، به سمت خرید کالاهای بادوام مانند صندلی و یخچال گرفته تا چیزهایی مانند لباس، غذا و شراب هدایت می‌شود. در کشورهایی که زمان کمتری را در قرنطینه گذرانده‌اند، عادات گوشه‌نشینی ریشه‌دار نشده، اما در جاهای دیگر این رفتار به‌صورت بیمارگونه‌ای افزایش یافته است. به‌طور مثال در جمهوری چک که تحت‌تأثیر شدید کووید قرار داشت، سهم خدمات سه درصد کمتر از دیگر کشورهاست. ژاپن شاهد کاهش ۵۰درصدی رزرو رستوران برای سرگرمی مشتریان و سایر اهداف تجاری بوده و بسیاری از خدمات توریستی به مشتریان کاملاً از بین رفته است.

در نگاه اول، تطبیق اعداد و ارقام با این حکایات دشوار است. آیا گرفتن میز در رستوران از همیشه سخت‌تر نیست؟ با این حال، منشأ واقعی ازدحام تقاضای بسیار بالا نیست، بلکه عرضه‌ محدود است. این روزها تعداد کمتری از مردم مایل به کار در رستوران هستند. در آمریکا میزان اشتغال در این صنعت نسبت به سال ۲۰۱۹ کمتر است. همه‌گیری کرونا باعث شده بسیاری از هتل‌ها و رستوران‌های جدیدی که در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ افتتاح ‌شدند، دیگر هرگز باز نشوند. تعداد هتل‌ها در بریتانیا که حدود ۱۰هزار هتل است، از سال ۲۰۱۹ هیچ رشدی نداشته است.

اما شرکت‌ها به خوبی متوجه‌ تغییر مصرف ۶۰۰ میلیارد دلاری در مصرف‌کنندگان شده‌اند. یکی از مدیران شرکت (Darden Restaurants) که یکی از بهترین رستوران‌های زنجیره‌ای آمریکا به نام (Olive Garden) را اداره می‌کند، در تازه‌ترین مصاحبه‌ خود گفته که نسبت به زمان‌ قبل از کووید، «احتمالاً از نظر ترافیک در محدوده‌ ۸۰ درصد هستیم.» در مقابل درآمد برند (Home Depot) که ابزارهایی برای خانه‌ها می‌فروشد، در مقایسه با سال ۲۰۱۹ حدود ۱۵ درصد افزایش یافته است. بنابر آمار بانک گلدمن ساکس، قیمت سهام شرکت‌هایی که از «در خانه ماندن مردم» سود می‌برند (مانند شرکت‌های تجارت الکترونیک) و شرکت‌هایی که در خارج از خانه رشد می‌کنند (مانند خطوط هوایی) رشد داشته و همچنان هم در حال رشد است.

تغییر رفتار جهانی

اولین دلیل ممکن این است که برخی از افراد آسیب‌پذیر نسبت به کرونا، همچنان از گسترش آن نگران هستند. در بریتانیا، استفاده از حمل‌ونقل عمومی به‌طور چشمگیری کاهش یافته است. همچنین به نظر می‌رسد مردم تمایل کمتری به هزینه کردن در حوزه‌ خدمات شخصی دارند. در آمریکا هزینه‌های آرایشگری و نظافت شخصی ۲۰ درصد کمتر از روند قبل از کووید است، در حالی که هزینه‌ها برای لوازم آرایشی، عطر و لوازم آرایشی ناخن یک‌چهارم افزایش یافته است. دلیل دوم به الگوهای کاری مربوط می‌شود. به گفته‌ محققان، اکنون در سراسر کشورهای پیشرفته، مردم حداقل یک روز در هفته دورکاری می‌کنند. این امر باعث کاهش تقاضا برای خدمات خریداری شده در دفتر، از جمله ناهار و افزایش تقاضا برای کالاهای انجام شده توسط خودشان می‌شود. سال گذشته ایتالیایی‌ها ۳۴ درصد بیشتر از سال ۲۰۱۹ برای ظروف شیشه‌ای، ظروف غذاخوری و ظروف خانگی هزینه کردند.

عامل سوم در کاهش هزینه‌های مربوط به مصرف، به ارزش‌ها مربوط می‌شود. همه‌گیری کرونا ممکن است مردم را واقعاً بیشتر شبیه گوشه‌نشینان کرده باشد. طبق داده‌های رسمی از آمریکا، سال گذشته مردم ۱۱ دقیقه بیشتر از سال ۲۰۱۹ در روز ‌خوابیده‌اند. همچنین کمتر به باشگاه‌هایی که نیاز به عضویت و سایر فعالیت‌های اجتماعی دارند رفت‌وآمد می‌کنند و بیشتر وقت خود را صرف کارهای انفرادی مانند باغبانی و حیوانات خانگی می‌کنند. حتی پژوهش‌ها نشان می‌دهد که جست‌وجوهای آنلاین جهانی برای «صبور»، یک بازی کارتی که با نام (Solitaire) شناخته می‌شود، تقریباً دو برابر سطح قبل از همه‌گیری است. گویا حقیقتاً بزرگ‌ترین میراث همه‌گیری کرونا در جهان، جدا کردن هرچه بیشتر مردم از یکدیگر بوده است.

منبع: اکونومیست